تریبون مستضعفین– مدت زیادی از افتتاح یک سرویس جدید ویدئویی اینترنتی با نام «مهر» نمیگذرد. همین روز گذشته بود که معاون رسانههای مجازی سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، «لطفالله سیاهکلی» در حاشیه نخستین همایش فضای مجازی و آسیبهای اجتماعی نوپدید، از آغاز بهکار سرویس آپلود ویدیوی «مهر» با عنوان «یوتیوب ایرانی» خبر داد و گفت: از این پس مردم میتوانند با ورود به یوتیوب ایرانی، علاوه بر قراردادن فیلمهای ویدیویی خود در قالب بستههای کوتاه، از فیلمهای مورد علاقه خود در صدا و سیما که دسترسی به آنها مشکل است، بهرهمند شوند. البته تحقیقات بیشتر نشان میدهد که مالک این سرویس یک شرکت خصوصی است و بدین صورت، رابطۀ صدا و سیما با این شرکت، به خوبی روشن نیست. در ضمن، هم اکنون چندین سرویس ویدئویی ایرانی با کیفیت مناسب بر روی اینترنت وجود دارند که در این شرایط، جای تعجب است که چرا این سرویس «ملی» نامیده شده و «یوتیوب ایرانی»! خطاب شده است.
هر چند راهاندازی یک سرویس بومی در زمینۀ ارائۀ محتوای چندرسانهای -که مدعی رعایت حقوق مؤلفین میباشد- اقدامی مبارک است، اما واقعیت این است که اگر سرویس بومی از کیفیت لازم برخوردار نباشد، میتواند نتیجۀ عکس داشته باشد و به ضد خود بدل شود. از نامگذاری اشتباه و هزینهآفرین «یوتیوب ایرانی» که بگذریم، مشکلات کیفی سایت فراوان است. یکی از این مشکلات کندی بیش از حد سایت به خاطر ساختار نامناسب و ضعیف سایت برای پاسخگوئی به میلیونها کاربر است که کاربران را فراری میدهد. البته میتوان امیدوار بود با تلاش مسئولین سایت و طراحی و پیادهساز مجدد، حل شود و به جای از دست دادن کاربرانی که با زحمت تبلیغات صدا و سیما به سراغ «مهر» آمدهاند، به مانند سرویسهای ویدئویی نسبتاً موفق مانند آپارات، جذب خود کند.
اما فراتر از دقت در کیفیت، وجود برخی مشکلات ناشی از عدم توجه و سهلانگاری میتواند فاجعهبار باشد. برای آزمون خدمات این سایت، و به دلیل کندی غیرقابل تحمل پخش فیلم، به سراغ سرویس ایمیل سایت رفتیم، با امید اینکه با محصولی ایرانی ولی باکیفیت مواجه شویم. ثبت نام در سایت نسبتاً ساده و قابل تحمل بود. پس از ورود به محیط ایمیل تحت وب مهر که با نام تکراری «ایمیل ملی» عرضه شده است، با محیطی ساده، روان و البته بسیار ابتدائی مواجه شدیم که امکان ارسال و دریافت پست الکترونیکی را فراهم میکرد. برای آزمون، چون دوستی در این سرویس جدید نداشتیم، ترجیح دادیم که به خود ایمیلی بفرستیم! نتیجه خوب بود و ایمیل خودمان را دریافت کردیم. اما پس از چند ثانیه، اتفاقی افتاد که جای تأمل بسیار دارد:
سامانۀ پست الکترونیکی پاسخ میدهد که به دلیل پر شدن صندوق پستی amir@mehr.ir، ارسال این پیام به صندوق پستی این فرد، -به عنوان یکی از مخاطبین نامه- ممکن نبوده است! یعنی در هنگام ارسال انحصاری نامه برای خودمان، سامانۀ پست الکترونیکی مهر یک نسخه از پیام را برای جناب «امیر» هم ارسال کرده است. نام این کار را تنها میتوان «سرقت» نهاد.
دو حالت بیشتر متصور نیست: یا این ایمیل مربوط به یکی از سازندگان سایت است (که گزینۀ محتملتر است) یا اینکه سایت هک شده است. در هر دو صورت، مسئولین در مقابل این اتفاق عجیب در سایتشان پاسخگو باشند، با متخلف برخورد کنند و برای امنیت سایت تضمین فنی ارائه نمایند. اگر این اتفاق بیافتد، ممکن است کاربرانی که به سرویسهای خارجی عادت کردهاند، به سراغ این سامانۀ ایرانی بیایند، در غیر این صورت کسی به یک سایت ناامن اعتماد نخواهد کرد، هر چند این سایت بر روی میزبان داخلی قرار داشته باشد. صرف قرار گرفتن یک سایت بر روی میزبان داخلی، موجب امن شدن سایت نیست. امنیت سایت و اطلاعات خصوصی کاربرن، یک فرایند دقیق است که نیاز به دانش فنی، مدیریت مسئولانه و پیگیر دارد.
این که این همه شلوغ کاری ندارد. خوب امیر گویا سوپروایزر بخش ایمیل سایت است. در روزهای نخست با هجوم کاربران و نیز هک و فرستادن اسپم شدید هکرها رو به رو شده بود. من امروز بخش مهرمیل را دیدم و خوب کار می کرد.