خلاق از مرتبه والایی در آموزه‌های تمدنی و انسان‌ساز برخوردار است، به گونه‌ای که در حدیثی شریف پیامبر مکرم اسلام حضرت محمد (ص) هدف از بعثت خود را رساندن مکارم اخلاقی به حد اعلا عنوان می‌کند.
در ادامه به آیه ۱۹۹ از سوره «اعراف» و برخی از مفاهیم آن در رابطه با مکارم اخلاقی اشاره می‌شود.
«خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ»
«عفو و میانه‌روی را پیشه کن (عذر مردم را بپذیر و بر آنان آسان بگیر) و به کارهای عقل‌پسند و نیکو فرمان بده، و از جاهلان اعراض کن.»
این آیه با تمام سادگی و فشردگی، همه اصول اخلاقی را در بر دارد؛
هم اخلاق فردی «عفو»،
هم اخلاق اجتماعی «و امر بالعرف»،
هم با دوست «عفو»،
هم با دشمن «أعرض»،
هم زبانی «و أمر»،
هم عملی «أعرض»،
هم مثبت «خذ»،
هم منفی «أعرض»،
هم برای رهبر، هم برای امت، هم برای آن زمان و هم برای این زمان. چنانکه امام صادق (ع) فرمودند:
«در قرآن آیه‌ای جامع‌تر از این آیه در مکارم الاخلاق نیست.»
البته شکی نیست که عفو، در مسائل شخصی است، نه در زمینه بخشش در حق‌الناس و بیت‌المال.
وقتی این آیه نازل شد، پیامبر (ص) از جبرئیل توضیح و شیوه عمل به این آیه را درخواست کرد. جبرئیل پیام آورد:
«تَعْفُو عَمَّنْ ظَلَمَکَ، تُعْطِی مَنْ حَرَمَکَ، تَصِلُ مَنْ قَطَعَکَ»، از کسی که به تو ظلم کرده درگذر، به کسی که تو را محروم کرده عطا کن و با کسی که با تو قطع رابطه کرده است، ارتباط برقرار کن.
منابع:
کتاب دقایقی با قرآن، تالیف حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی، ناشر مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، نوبت چاپ پانزدهم زمستان سال ۱۳۹۰
پایگاه تخصصی ترجمه قرآن کریم www. maarefquran. net
Sorry. No data so far.