تریبون مستضعفین- محمدمحسن فائضی
همواره سوریه به عنوان یکی از حامیان مقاوت و کشور محور مقاومت نام برده می‌شود. لذا هدف ما این است که طی ۳ مقاله:
۱. از سال ۱۹۴۶ تا حافظ اسد
۲. از حافظ اسد تا سال ۲۰۰۰
۳. از بشار اسد تا سال ۲۰۱۳
تاثیر و جایگاه کشور سوریه را در محور مقاومت و موضع گیری و عکس العمل این کشور در مورد فلسطین را مورد بررسی قرار دهیم.
از سال ۱۹۴۶ تا حافظ اسد
کشور سوریه در سال ۱۹۴۶ (۱۳۲۵) هم زمان با بوجود آمدن کشوری جعلی در خاورمیانه (اسرائیل) پس از جنگ جهانی دوم اعلام استقلال کرد و از مستعمرهٔ فرانسه خارج شد.
جنگ اول اعراب و اسرائیل:
پس از جنگ جهانی دوم دول غربی تصمیم به ایجاد شورایی برای برقراری امنیت جهانی به نام سازمان ملل گرفتند. این سازمان در اولین سال تاسیس خود در تصمیمی جنجالی و تاریخی، کشور اسرائیل را در خاک فلسطین به رسمیت شناخت. یک روز پس از این تصمیم سازمان ملل، کشورهای عربی از جمله مصر، سوریه، اردن و عراق به سمت سرزمین‌های اشغالی فلسطین حمله ور شدند و تا نزدیکی تل آویو هم پیش رفتند اما آمریکا و سازمان ملل زیر فشار آژانس یهودیان، کشورهای عربی را مجبور به پذیرش آتش بس و توقف در جنگ کردند. ÷س از آتش بس صهیونیست‌ها از این فرصت استفاده کردند و تجهیزات و اسلحه‌های بسیاری را از اروپا وارد اسرائیل کردند.
اما در تاریخ ۸ ژوئیه ۱۹۴۸ (۱۳۲۷) اسرائیل دوباره جنگ را آغاز کرد و در آن بخش بیشتری از کشور فلسطین را به اشغال خود در آورد. بعد از این شکست، کشورهای عربی به آتش بس رضایت دادندو البته لازم به ذکر است در جنگ اول تنها کشوری که در مذاکرات تسلیم نشد سوریه بود.
سوریه پس از مذاکرات طولانی در سال ۱۹۴۹ (۱۳۲۸) به آتش بس تن داد. در این مذاکرات اسرائیل اصرار داشت که سوریه به مرزهای ۱۹۴۸و پشت مناطق جولان برود در حالی که سوریه بعضی از این مناطق را در جنگ تصرف کرده بود. نپذیرفتن این شرط توسط سوریه باعث شد که مناطق تصرف شده با حضور نیروهای صلح، منطقهٔ عاری از سلاح شناخته شود. هر چند اسرائیل بعد‌ها با استفاده از نا‌آرامی‌ها و کودتاهای پیاپی در سوریه طی سال های۱۹۷۰-۱۹۴۹ (۱۳۴۹-۱۳۲۸) این مناطق را به اشغال خود درآورد.
جنگ دوم اعراب و اسرائیل:
در سال ۱۹۵۶ (۱۳۳۵) کشورهای فرانسه و انگلیس با همکاری اسرائیل برای باز پس گیری کانال سوئز از دست مصر به سمت این کشور حمله ور شدند. در این جنگ فرانسه و انگلیس بسیاری از مناطق حیاتی مصر را بمباران کردند و اسرائیل از این شرایط استفاده کرد و بخشی از مناطق نوار غزه و صحرای سینا را اشغال نمود. این شرایط دو کشور مصر و سوریه را (مخصوصاً پس از حوادث ملی شدن کانال سوئز) به فکر ایجاد یک اتحاد انداخت.
در سال ۱۹۵۸ (۱۳۳۷) پس از حدود دوسال در گیری بین محور غربی (انگلیس، فرانسه، اسرائیل) با محور عربی (سوریه و مصر) پیمانی بین سوریه و مصر برقرار شد که به اتحاد جمهوری متحد عربی معروف شد. دلیل این پیمان مقابله با کارشکنی‌های غرب و اسرائیل در منطقه عنوان می‌شد. البته این طرح در فاصلهٔ کوتاهی در سال ۱۹۶۱ (۱۳۳۹) پس از کودتای افسران حزب بعث سوریه از هم پاشید.
جنگ سوم اعراب و اسرائیل:
اختلافات اسرائیل با کشورهای عربی از جمله صحرای سینا، حملات گروه‌های فتح از خاک اردن و سوریه به مناطق اشغالی در فلسطین، بحران کانال سوئز و سرزمین‌های جولان همه این‌ها باعث شروع جنگی جدید بین اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷ (۱۳۴۶) شد که بعد‌ها به جنگ ۶ روزه مشهور شد.
ابتدا رژیم صهیونیستی با تجمع در مرزهای سوریه و هشدار مصر به سوریه دیگر کشورهای عربی برای تقابل حمله احتمالی اسرائیل، کشورهای مصر، اردن، سوریه، عراق و کویت به حالت آماده باش در آمدند. کشورهای عربی و اسرائیل یکدیگر را متهم به راه اندازی جنگی جدید کردند. در آخر پس از قبول درخواست عبدالناصر (رئیس جمهور مصر) توسط سازمان ملل مبنی بر خروج نیروهای صلح از صحرای سینا و شرم الشیخ جنگی تمام عیار آغاز شد.
در این جنگ اسرائیل با داشتن قدرت هوایی فوق العاده در زمانی حدود ۵ ساعت، بسیاری از مراکز هوایی و حیاتی سوریه، مصر، عراق و اردن را بمباران کرد و آنان را از کار انداخت. سپس طی شش روز با تکیه بر قدرت هوایی خود بسیاری از مناطق جولان، صحرای سینا، کرانه باختری رود اردن و شهر قنیطره سوریه را توانست به اشغال خود درآورد و بزرگ‌ترین شکست اعراب از اسرائیل در ۲۱ امین سال تشکیل اسرائیل رقم خورد.
پس از این جنگ، روابط کشورهای عربی و اسرائیل وارد مرحله جدیدی شد. مصر طی قراردارد کمپ دیوید در سال ۱۹۸۷ (۱۳۶۶) و اردن طی قرارداد وادی العربه در سال ۱۹۹۱ (۱۳۷۰) در عوض به رسمیت شناختن اسرائیل مناطق اشغالی خود را در جنگ سوم پس گرفتند. یکی از امتیازات پیشنهادی اسرائیل و غرب به سوریه در ازای به رسمیت شناختن اسرائیل و دست کشیدن از مقاومت بحث پس گیری مناطق جولان بوده است. مناطق جولان یکی از مناطق استراتژیکی برای سوریه است که مشرف بودن آن به دمشق (۵۵ کیلومتری دمشق) از اهمیت بارزی برخوردار است اما دولت‌های سوریه چه در زمان حافظ اسد و چه زمان بشار اسد هرگز حاضر به معامله نشدند.
اما کشور سوریه پس از جنگ سوم به بسیاری از پناهندگان فلسطینی که طی ۳ جنگ گذشته به سوریه عزیمت کرده بودند شناسنامه اهدا کرد. هم چنین سوریه تنها کشوری بوده است که هیچگونه تبعیضی علیه پناهندگان فلسطینی درخاک خود اعمال نکرده ونه تنها با آن‌ها به مثابۀ شهروند درجه دوم برخورد نکرد بلکه تمامی حقوق شهروندی را همچون شهروندان خود به آن‌ها داده است سوریه بر خلاف دیگر کشورهای عربی ضمن به رسمیت نشناختن اسرائیل مرکز گروه‌های مقاومت شده است. یکی از امتیازات پیشنهادی اسرائیل و غرب به سوریه در ازای به رسمیت شناختن اسرائیل و دست کشیدن از مقومت بحث پس گیری مناطق جولان بوده است. مناطق جولان یکی از مناطق استراتژیکی برای سوریه است که مشرف بودن آن به دمشق (۵۵ کیلومتری دمشق) از اهمیت بارزی برخوردار است اما دولت سوریه چه در زمان حافظ اسد و چه زمان بشار اسد هرگز حاضر به معامله نشدند.
Sorry. No data so far.