مدتی است که رژیم سعودی به بهانه توسعه حرم مکی اقدام به تخریب برخی آثار تاریخی و اسلامی کرده است که با اعتراضهای بسیاری در جهان اسلام مواجه شده است.
آثار عثمانی که هم اکنون توسط رژیم سعودی در مسجد الحرام در معرض تخریب قرار دارد، از جمله آثار عثمانی قدیمی مسجد الحرام در مکه مکرمه است که هم اکنون بین طرفهایی که خواهان حفظ آثار تاریخی شهر هستند و رژیم سعودی که مدعی است، به خاطر توسعه و گسترش حرم و اماکن عبادی باید تخریب شود، برسر آن بحث و جدلهای بسیاری در جریان است.
این اثر عثمانی که تاریخ آن به قرن هفدهم میلادی باز میگردد، یکی از قدیمیترین بخشهای تشکیل دهنده مسجد الحرام است که به خاطر عملیات توسعهای که این مسجد به بهانه افزایش شمار نمازگزاران شاهد آن خواهد بود، قرار است، تخریب شود.
«عرفان العلوی»، رئیس موسسه میراث اسلامی که برای حفظ و حمایت از اماکن و مناطق تاریخی در عربستان فعالیت میکند، در این خصوص مسئولان سعودی را به «تخریب فرهنگی» شهر متهم می کند میافزاید: بخش بزرگ و مهمی از بافت و ساختار معماری مکه مکرمه و شهر هم اکنون به خاطر عملیات توسعه و نگهداری و محافظت آسیب دیده و از بین میرود.
العلوی که یک مورخ عربستانی مقیم لندن است، تاکید کرد که راه حل بهتری برای تعامل با این موضوع وجود دارد و افزود: «من مخالف توسعه مسجد الحرام نیستم، اما میتوانند این اقدام را بدون تخریب آثار تاریخی و اسلامی آنجا انجام دهند، اما آشکار است که مسئولان سعودی به این جنبه از کار اصلا توجه ندارند».
العلوی گفت: «تهدیداتی که مساجد تاریخی و اسلامی با آن مواجه است، به قضیه تخریب و نابودی مناطق تاریخی عربستان سعودی افزوده میشود».
از سوی دیگر «محمد جمعه»، مدیر مسئول اجرای طرح توسعه حرم گروه پیمانکاری این خصوص گفت که هدف از طرح جدید توسعه حرم فراهم کردن فضا و مکانی بیشتر برای حرم است تا مانع ازدحام جمعیت نمازگزار و حجاج شود.
اما مقامات ترک از این اقدام رژیم سعودی و از بین بردن این آثار ابراز نگرانی و تاکید کردهاند که وزارت خارجه ترکیه دستور داده شده که از سال 2010 پیگیر این امر باشند و در این خصوص با مقامات سعودی گفتوگو کنند.
اداره موزهها و مراکز فرهنگی ترکیه در بیانیهای که آن را در اختیار سی ان ان قرار داد، اعلام کرد: محافظت از آن آثار که یادآور وضعیت دولت عثمانی در آن دوره است، بسیار مهم میباشد.
شبکه سی ان ان در این خصوص تلاش کرد، با وزارت امور اسلامی عربستان سعودی و شماری از مسئولان سعودی از جمله امیر منطقه مکه و شهردار این شهر و سفارت عربستان سعودی در لندن تماس بگیرد، اما هیچ یک حاضر به گفتوگو با این شبکه نشدند.
این اولین باری نیست که مقامات سعودی و ترک به دلیل تخریب و از بین بردن بناها و آثاری که به دوره عثمانی باز میگردند و ترکیه آن را بخشی از همکاری فرهنگی تاریخی به شمار میآورد، رو در روی یکدیگر قرار میگیرند.
در سال 2002 میلادی آنکارا خشم خود از تخریب قلعه عثمانی «الاجیاد» (نسلها) را ابراز کرد که روی تپهای مشرف بر مکه در قرن هجدهم میلادی بنا شده بود. اما در عمل هم این قلعه و هم این تپه نابود شدند تا مساحت بیشتری را برای برجهای سر به فلک کشیدهای فراهم کند که امروز پیرامون حرم مکی را فراگرفته است و «استمیهان تالای»، وزیر فرهنگ ترکیه را در آن زمان واداشت که این اقدام عربستان سعودی را اقدامی «وحشیانه و بربری» توصیف کند.
طی ده سال گذشته شکل و ساختار مکه تا حدود بسیار زیادی تغییر کرده است. منطقه اطراف مسجد الحرام مملو از بناها و ساختمانهای جدید و مدرن شده است و شاید بارزترین آنها «برج ساعت مکه» باشد که در واقع هتلی 120 طبقه و شبیه برج ساعت «بیگ بن» لندن در انگلیس است.
برخی از گروههای سلفی مانند «انصار السنه المحمدیه» (پیروان سنت محمدی) در مصر موافق این عملیات توسعه هستند. «احمد یوسف»، دبیرکل این جماعت در این خصوص میگوید: ما اماکن یا افراد را تقدیس نمیکنیم. فرد مسلمان آن چیزی را بر زبان میآورد که در قرآن و سنت ذکر آن رفته است و مکانی مقدستر از کعبه وجود ندارد، به همین دلیل اگر سعودیها تصمیم به توسعه مسجد گرفتهاند، به این معناست که آنها بیش از آن آثار به اسلام و مسلمانان توجه دارند و اهمیت میدهند.
اندیشکده امور خلیج فارس که مقر آن در آمریکاست، پیش بینی کرده است که 95 درصد از بناهایی که تاریخ آن به صدها سال قبل باز میگردد، طی دو دهه گذشته توسط مقامات سعودی تخریب و نابود شدهاند. در حالیکه مسئول سعودی میگویند که این تغییرات بخشی از طرح نو سازی شهر و برای خدمت حجاج است.
همانگونه که در مکه مکرمه در حال اجراست، مقامات سعودی قصد توسعه و گسترش مدینه منوره، به ویژه مسجد نبوی را دارند که در آن پیکر پیامبر (ص) به خاک سپرده شده است.
در سال 1925 مقامات وقت سعودی اقدام به تخریب تمام ضریحهای مقبره بقیع کردند که در آن شماری از ائمه (علیهم السلام) و همسران پیامبر و فرزندانش و اصحابش به خاک سپرده شدهاند. همچنین آنان خانهای را که روزگاری از آن حضرت «خدیجه»، همسر پیامبر (ص) بود را امروز به بخشی از حمام عمومی حجاج تبدیل کردهاند و مکانی که گفته شده پیامبر (ص) در آن دیده به جهان گشودهاند، پیش از آنکه تبدیل به کتابخانه شود، به بازار خرید و فروش دام تبدیل کردند.
Sorry. No data so far.