تریبون مستضعفین- فیلم دختران، به کارگردانی و تهیه‌کنندگی محمدرضا عباسیان تولید شده است و به سفارش شبکه چهار تهیه شده است. در این فیلم مشکلات باحجاب بودن برای دختران ترکیه‌ای به تصویر کشیده است. هرچند شیوه پرداخت این مستند بسیار ساده و کاملاً مبتنی بر گفتگو است، اما تاحدود زیادی توانسته است از عهده بیان انگیزه‌ی این دختران ترک برآید.
این دختران جوان، از تیپ‌های اجتماعی متفاوتی هستند، اما برای حفظ حجاب خود از کشورشان هجرت کرده و به بوسنی سفر کرده‌اند؛ یکی از آنها می‌گوید مادرم هنگام ازدواج حجاب نداشته است. دیگری می‌گوید من فرزند یک امام جماعت هستم. یکی از ابتدا حجاب داشته است و بعدها نیز آن را با تحقیق تکمیل کرده است و یکی خودش تصمیم گرفته است تا محجبه باشد. آنچه آنها را به هم وصل کرده است و این حلقه دوستان را در غربت در کنار هم نگه داشته است انگیزه مشترک برای حفظ شعائر دینی‌شان است.
یکی از آنها «اسما کونش» تعریف می‌کند: «خانه نشین شده بودم. من شده بودم دختر خونه. بعدها رفتم دنبال کار. در مطلب یک دکتر کار می‌کردم و آن دکتر به من فشار می‌آورد که درسم را ادامه بدهم و همه جوره از من حمایت می‌کرد. به من گفت که می‌تونی به خارج از کشور بروی و درست را ادامه بدهی. چون شانسی برای ادامه تحصیل در ترکیه نداشتم…» او می‌گوید که پدرش اجازه سفر را به او نمی‌داد و او با استناد به قرآن پدرش را راضی کرده است تا به او اجازه دهد برای حفظ حجاب و ادامه تحصیل به خارج از کشور برود. او ابتدا به پاکستان و سپس به بوستی می‌رود.
یکی دیگرشان، نسیبه مروه دمیر است. تعریف می‌کند که حتی مادرش او را در انتخاب یا ترک حجاب مخیر کرده بود و او حجاب را انتخاب کرده است.
یکی می‌گوید به عنوان یک مسلمان انتخاب دیگری نداشتم و باید حجابم را حفظ می‌کردم. آمدم و روابط بین‌الملل را انتخاب کردم تا محیط اطراف و روابط آنها را بهتر بشناسم و به عنوان یک فرد مسلمان و مادر آینده، می‌خواستم آگاهی‌هایم را بالا ببرم.
مشکلات فرهنگی یک محجبه در ترکیه بسیار زیاد است. آنها می‌گویند که نوع نگاه مردم به زنان در آن کشور جنسیتی است. و کسی که حجاب دارد خود را از این نگاه دور می‌کند. اگر چه در ابتدای هجرت به بوسنی، جنگ زده بودن، فرهنگ جامعه، تاریخ آن و … کمی تردید ایجاد کرده است، اما برای ادامه تحصیل قسمت آنها این بوده است که در بوسنی بیایند و درس بخوانند. و البته خوبی این کشور آزادی حجاب و پوشش است.
دختران ترکیه‌ای در این فیلم می‌گویند که ما محکم می‌ایستیم تا بقیه هم بتوانند این مسیر را انتخاب کنند. و این همراهی و گروهی بودن آنها را کمک کرده است تا در این راه پیش بروند.
محمدرضا عباسیان – تهیه‌کننده و کارگردان
توضیحات کارگردان
هشت مستند با یک سفر
محمدرضا عباسیان درباره کار مستندسازی پیرامون بوسنی در جشنواره عمار سال گذشته توضیحاتی داد. او گفت که پاییز و زمستان ۸۸ سفری ۴۵ روزه به بوسنی داشته است و هشت داستان را در قالب هشت فیلم کلید زده‌است که در ادامه‌ی این داستان‌ها به ترکیه و دانمارک هم سفر کرده است.
هرچند عباسیان کار این مستندها را با شبکه چهار آغاز کرده است، اما به دلیل عدم تفاهم خود با شبکه چهار سیما در خلال تولید کار و با توجه به اینکه این مستندها را با هزینه شخصی به پایان رسانده است، به دنبال سرمایه‌گذار برای فروش آثار خود است و در ادامه خاطرنشان کرد که «مستندسازی در ایران رو به زوال است.»
این کارگردان با برشمردن دشواری‌های کار که منجر به زمان‌بر شدن تدوین کارها شد این هشت فیلم را این‌گونه معرفی کرد:
«مدرسه» این مستند ضمن گفت‌وگو با معلمان و خانواده دانش‌آموزان یک مدرسه در سارایوو از پشت چهره‌های شاد و زندگی روزمره‌شان خاطرات تلخ گذشته‌‌ی بوسنیایی‌ها را بازخوانی می‌کند؛
«دختران» که به مشکلات دختران ترکیه‌ای که به دلیل قانون منع حجاب در دانشگاه‌های ترکیه در سارایوو تحصیل می‌کنند می‌پردازد؛
«زندگی در جنگی تمام شده یا نشده» داستان کودکی بوسنیایی است که در ایام جنگ توسط سازمان‌های بشردوست به دانمارک برده شد و دور از خانواده خود با خانواده‌ای دانمارکی زندگی می‌کرده است؛
«سینکا و انس» مستندی‌ست به زبان فارسی و داستان یک دختر دانشجوی زبان فارسی در سارایوو و پسر رزمنده بوسنیایی که با رزمندگان ایرانی سپاه در بوسنی مراوده داشته است و ازدواج‌شان را روایت می‌کند؛
«فاتا» روایتی از خانمی است که همه‌ی بستگان ذکورش به قتل رسیده اند و پس از جنگ به خانه‌اش در منطقه خودمختار صرب‌ها در بوسنی بازگشته و تلاش می‌کند خانه‌اش را که اکنون کلیسایی در محوطه‌اش ساخته شده است پس بگیرد؛
«گم‌شده جست‌وجوگر» که به موضوع تفحص شهدای بوسنی لابه‌لای گورهای دسته‌جمعی که بارها به دست صرب‌ها تغییر مکان داده اند می‌پردازد؛
«سربرنیتسا؛ سه روایت» نیز کشتار مسلمانان سربرنیستا را از زبان سه نفر نقل می‌کند؛
و «آن هنرمند».
عباسیان در گفتگو با تریبون مستضعفین درباره اینکه چرا جشنواره عمار را برای انتشار آثارش انتخاب کرده است می‌گوید:
مستند «مدرسه» در چند جشنواره بین‌المللی بوده است. در جشنواره الجزیره بوده است که در اعتراض به سکوت شبکه الجزیره در قبال جنایات بحرین از جشنواره خارج کردم که بازتاب مطبوعاتی هم پیدا کرد. این مستند همین چند هفته گذشته در جشنواره فیلم لهستان شمشیر نقره‌ای را برد. مستند دختران هم همین‌طور.
این مستند تا کنون در جشنواره‌های داخلی نبوده است، یک دلیلش این است که من از مدیران سازمان سینمایی هستم و نمی‌خواستم شائبه‌ای پیش بیاید که از موقعیتم برای شرکت مستندم در جشنواره‌های داخلی استفاده کرده ام.
جشنواره عمار حسابش جداست. جشنواره عمار برای ماست، تکلیفش با خودش مشخص است و جای این‌گونه فیلم‌هاست. سنگ بنای خوبی گذاشته شده است و ان‌شاءالله به اندازه‌ای که تلاش می‌شود و فیلم‌های خوبی در آن به نمایش در می‌آید، استقبال هم بشود و برگزاری آن هم به لحاظ استانداردهای به حد و اندازه‌ی مطلوبی برسد که تأثیرگذاری خود را داشته باشد. ما هم به عنوان فیلم‌ساز باید با افتخار آثار خود را در آن شرکت دهیم.
احسنت.
خداقوت.