نفت در بازار کنونی دنیا کالایی راهبردی محسوب می شود آن چنان که به قول برخی کارشناسان جهانی مسبب بسیاری از جنگ های کنونی و گذشته بوده است.این کالا برای کشور ما نیز بسیار با اهمیت می باشد به طوری که بیش از ۷۰ درصد درآمدهای ارزی دولت به فروش نفت تعلق دارد و بخش زیادی از بودجه کشور با پشتوانه فروش این کالا تعیین و اجرا می گردد.
فروش نفت تا کنون به این صورت بوده است که شرکت ملی نفت پس از صادرات نفت و دریافت مبلغ ما به ازا آن ،این سرمایه را به خزانه واریز می‌کند. این سرمایه به صورت دلاری و یا ارز های دیگر به کشور وارد می‌شود. بر اساس برآورد های صورت گرفته بیش از ۵۰ درصد درآمد ارزی حاصل از نفت توسط بانک مرکزی در بازار ارز به ریال تبدیل می گردد. در واقع چنین ساز و کار فروش مسبب نکات زیر می شود :
خرج بخش عظیمی از سرمایه های کشور برای خرید خدمات و یا کالای خارجی
همان گونه که بیان شد، پولی که به حساب خزانه می رود به صورت دلار و یا ارز خارجی دیگری است،که این ارز در انتها یا به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم به واردات کالا و یا خدمات از کشور های دیگر منجر می شود. در واقع ما با سرمایه عظیم خود به رونق صنایع دیگر کشور ها کمک کرده ایم. البته باید به این نکته توجه کرد که کشور برای واردات برخی کالاها و خدمات نیاز به ارز خارجی دارد و این باید از طریقی تامین شود ولی حجم ارز وارد کشور شده از این طریق بیش از نیاز ارزی دولت و شرکت ملی نفت می باشد.
رصد کامل مبادلات ارزی توسط کشور های متخاصم و تحریم بانک های کشور و بانک مرکزی
بدلیل آن که تمامی مبادلات ارزی دنیا توسط کشور ها متخاصم با ما رصد می شود ،هر گونه نقل و انتقال بانکی توسط این کشور ها رد یابی می شود.با فروش حجم بیشتری از نفت صادراتی به ارز های خارجی قابل رصد، برخی از این کشور ها توانسته اند به راحتی کشور را تحریم بانکی کرده و اجازه هر گونه نقل و انتقال را از کشور از مبدا و یا به مقصد ایران بگیرند.
در شرایط کنونی کشور که تحریم ها سبب شده تا صادرات نفت به شدت افت داشته باشد و از سوی دیگر نفت مازاد در کشور موجود باشد چرا نفت به مردم و پالایشگاه داران بخش خصوصی به صورت ریالی فروخته نمی‌شود؟هم اکنون بسیاری از مجموعه های خصوصی و پالایشگاه داران خواهان نفت کشور می باشند و بدلایل بسیاری مانند سخت گیری در اعطای نفت،نبود ساز و کار مناسب برای فروش این چنینی و تمایل نفتی ها به فروش نفت به خارجی ها و … نمی توانند نفت را خریداری کنند.
در حال حاضر شرکت استات اویل نروژ به دلایل ذکر شده در بالا بخشی از نفت خود را با ارز خود در داخل به افراد داخل کشور و مجموعه های خارجی می فروشد.
البته ذکر این نکته ضروری است که با توجه به تحریم نفت ،امکان حضور کشور ها و یا پالایشگاه ها برای خرید نفت از این طریق هم اکنون امکان پذیر نمی باشد ولی از سوی دیگر واسطه های بازار نفت خارج از کشور ،واسطه های داخلی که امکان صادرات به نحوی برای آن ها امکان پذیر می باشد و پالایشگاه داران خصوصی می توانند بازار هدف برای فروش ریالی نفت باشند. قابل توجه می باشد که هم اکنون یکی از پالایشگاه های خصوصی کشور بدلیل سخت گیری های شرکت ملی نفت در تامین خوراک پالایشگاه خود و همچنین عدم شفافیت مالی ما بین پالایشگاه های خصوصی(بخوانید دولتی) اقدام به خرید نفت از روسیه می کند.این موضوع نشان دهنده آن است که پالایشگاه های خصوصی کنونی و آینده بدلیل:
شرایط آسان تر برای خرید نفت
شفافیت مالی بیشتر
خرید نفت به ریال(عدم نیاز به تامین دلار و یا ارزهای خارجی دیگر)
تمایل زیادی برای خرید نفت از این طریق خواهند داشت.
اتاق مبادلات فروش نفت می تواند ساز و کار مناسبی برای فروش ریالی باشد.این اتاق می تواند قیمت کفی را برای نفت با ساز و کار معینی تعیین کند و نفت را میان خریداران نفت به مزایده گذارد.این اتاق می تواند بخشی از نفت تولید شده نه کامل را از این طریق بفروش رساند.
فروش نفت می تواند تاثیرات مثبت زیر را برای کشور به همراه داشته باشد:
شفافیت در قیمت نفت
بدلیل فروش نفت به صورت سنتی در کشور ما،شفافیتی در قیمت نفت فروخته شده وجود ندارد،که این خود می تواند مسبب بسیاری از مشکلات باشد.فروش ریالی نفت سبب می شود تا قیمت فروش نفت شفاف شده و از آسیب های ناشی از فروش سنتی نفت جلوگیری کند.
هدایت نقدینگی
بر اساس برآورد صورت گرفته دولت می تواند حجم قابل توجهی از نقدینگی موجود کشور از این طریق می تواند جذب کند و به این ترتیب این روش ابزاری باشد برای کنترل نقدینگی و تورم.
تسهیل در تامین نفت پالایشگاه ها
همان گونه که بیان شد هم اکنون مشکلات بسیاری بر سر تامین خوراک پالایشگاه های تاسیس شده وجود دارد و این خود سبب ثابت ماندن حجم خوراک پالایشی کشور از سال ۱۳۷۴ تا کنون شده است.با این روش پالایشگاه داران می توانند به راحتی از طریق اتاق مبادلات نفت اقدام به خرید نفت کنند.
تقویت پول ملی
برای اجرایی سازی چنین ساز و کاری برای فروش نفت الزاماتی وجود دارد که به صورت خلاصه آن ها بیان شده و هر یک از آن ها در یادداشت های آینده مورد بررسی قرار خواهد گرفت:
ساز و کار مالی اتاق مبادلات نفتی
شرایط تحریم در کشور
نحوه تحویل نفت به خریداران
چگونگی ترغیب بازار های هدف برای حرکت به سوی این روش از خرید
نحوه حضور مردم در این ساز و کار
شرایط ناپایدار و نوسانات قیمت نفت
شرایط تامین امنیت ملی به دلیل راهبردی بودن این کالا
نمی دانم نویسنده این متن کی بوده است اما هر که بوده است قطعا باید برایش نگران بود!
عامل بزرگ تورم این است که ما دلار های نفتی را تبدیل به ریال می کنیم و با افزایش حجم ریال در کشور از ارزش آن می کاهیم و تورم را بالا می بریم.
حالا نویسنده هوشمند تازه نظرشان براین است که مسقیما نفت را به ریال فروخته و برحجم نقدینگی ریالی کشور بیفزاییم! که چه شود؟ اینطوری که ریال بیشتر تضعیف می شود!
از اینها گذاشته، ما در معاملاتمان با کشورهای دیگر نیازمند ارز معتبر هستیم. بفرض که نفت را به ریال فروختید! حال کدام کشوری این ریال را از شما قبول می کند که بتوانید واردات از او داشته باشید؟
تنها کار ممکن این است که به هر کشوری نفت را با ارز پول رایج همان کشور بفروشیم و در قبال آن از همان کشورها واردات داشته باشیم. کاری که الان داریم انجام می دهیم اما این هم اشکال دارد چرا که ما با داشتن رپیه هند نمی توانیم کالاهایی که می خواهیم را از کشورهای اروچایی وارد نماییم.
متاسفانه گاهی به نظر می رسد برخی افراد کاملا شعاری رفتار می کنند و از واقعیتهای دنیای اقتصاد هیچ نمی دانند.