چهاردهمین برنامه «راز» با موضوع آوای انقلابی با حضور هادی آزرم موسیقیدان، مجید منصوری آهنگساز و مربی سرود، رضا مهدوی سردبیر مجله مقام موسیقایی و ناصر فلاحی کار‌شناس هنرهای آوایی وزارت آموزش و پرورش روی آنتن شبکه چهار رفت.
هادی آزرم در مورد موسیقی بدون ساز و همراه با آوازگفت: این خود نوعی از موسیقی است که در ساختار آن فقط صدای انسان به کار گرفته می‌شود. این در دنیا جایگاه خاصی دارد و کار مشکلی است چون در بعضی قسمت‌ها امکان استفاده از ارکس‌تر کار را راحت می‌کند اما کار با صدای انسان سخت است. ما در ایران هم آوایی را انتخاب کردیم که با تواشیح فرق می‌کند و سبک و سیاق خاص خود را دارد.
آزرم ادامه داد: در کشورما این نوع موسیقی نوپاست و الآن به همان صورت ادامه پیدا کرده است. اگر شرایطی برای آموزش مهیا شود نتیجه کار بهتر می‌شود چون هارمونی کردن موسیقی احتیاج به علم خاصی دارد که باید آن را یاد گرفت. متأسفانه تا به حال در این زمینه آموزشی نداشتیم و بعضی از بچه‌ها استعداد بسیاری دارند و همه خودجوش کار می‌کنند.
این موسیقیدان درباره کمتر شدن استفاده از سرودهای انقلابی بعد از دهه هفتاد عنوان کرد: نمی‌دانم چرا این راه ادامه پیدا نکرد. بعد از انقلاب تعدادی گروه تواشیح که قاریان عضوشان بودند، تشکیل شد.
کارهای گروه «قدر» بیشتر سوری و مصری بود و مفاهیم آن وطنی و مربوط به ایران نبود و ما برای بومی کردن این هنر از ادعیه و مناجات‌های مشهور خودمان استفاده کردیم.
مهدوی: عدم آشنایی مدیران فرهنگی استفاده ابزاری از این هنر است
رضا مهدوی سردبیر مجله مقام موسیقایی درباره مباحث مدیریت در موسیقی ایران گفت: ممکن است مدیر فرهنگی با فرهنگ آشنا نباشد اما پذیرفتن مسئولیت کار خطرناکی است. همیشه اصرار دارم که هنر قبل از فرهنگ بیاید و به دلیل یک اشتباه تاریخی فرهنگ و هنر را به کار برده‌ایم. منظور این است که هنر زیرساخت فرهنگ است اما اکثر اوقات صحبت از توسعه فرهنگی داشتیم و فکر می‌کنیم باید زیرساخت‌های فرهنگی را با اِلمان‌های فرهنگی باید بسازیم.
سردبیر مجله مقام موسیقایی با اشاره به توجه به بزرگان موسیقی خاطرنشان کرد: برای رسیدن به زیرساخت‌ها و توسعه آن در کشورمان باید به بزرگان هنر بها دهیم تا بتوانیم از انواع هنر‌ها استفاده کنیم. مدیریت فرهنگی و هنری باید با اجزا و جزء به جزء هنر آشنا باشد و بعد کار فرهنگی انجام دهد.
مهدوی افزود: به دلیل آشنا نبودن مدیران فرهنگی با هنر معمولا از هنرمندان به صورت ابزاری و مناسبتی استفاده کرده‌اند و تا یک مدت طولانی دوباره این هنرمندان گوشه نشین می‌شوند. ما در لحظات خاص و حساس حتی برای تولیدات مناسبتی قاطبه هنرمندان را نداریم و وقتی هنرمندی برای کار می‌آید و این نوع مدیریت را می‌بیند، دلخور می‌شود.
این موسیقیدان درباره فقر مدیریت فرهنگی تشریح کرد: فقر مدیریت فرهنگی که همیشه دیدگاه بالادستی دارد و علی رغم نداشتن آگاهی می‌خواهد فرودستان را به صورت بخش نامه‌ای مدیریت کند، ضربه زننده است. به این ترتیب هنرمندان از کف می‌روند و تبدیل به کلونی‌هایی می‌شوند که خودشان تابع مدیریت کشور نیستند و هر کدام برای خود توضیح خاصی دارند و کمتر کنار هم کنار می‌کنند و اگر هم کار کنند به صورت کار خرد جمعی نیست.
وی افزود: ما مشورت و تصمیم‌هایی می‌گرفتیم اما خروجی آن نهایتا به دلیل مسئول بودن مدیر معطوف به سلایق شخصی وی می‌شود وعرصه مدیریت فرهنگی فوق العاده سنگین است.
فلاحی: مهم‌ترین پایگاه و خاستگاه «سرود» مدرسه است
ناصر فلاحی کار‌شناس هنرهای آوایی وزارت آموزش و پرورش در خصوص گروه سرود گفت: مهم‌ترین پایگاه و خواستگاه سرود مدرسه است و آموزش و پرورش با نسل نو و جوان سروکار دارد و رقمی بالغ بر ۱۵ میلیون دانش آموز را مدیریت می‌کند. به لحاظ کمی با جرأت می‌توانم بگویم در طول تاریخ کشورمان این حجم از همخوان، جمع خوان و گروه خوان نداشتیم. در کنار سرودهای متعدد فعالیت گروه سرود همگانی نشان دهنده جایگاه مهم آموزش و پرورش در فرهنگسازی موسیقی کشور است.
کار‌شناس هنرهای آوایی وزارت آموزش و پرورش افزود: آواز جمعی پایه موسیقی علمی جهان در طول تاریخ است. آموزش و پرورش نیازمند حمایت درونی و بیرونی در زمان انقلاب بود. برای شکل گیری موسیقی و تربیت بسامان شنیداری باید تسلط و آموزش فراگیر موسیقی داشته باشیم.
فلاحی در پاسخ به اینکه تا چه اندازه برای تربیت و توسعه گروه‌های سرود از فارغ التحصیلان موسیقی استفاده می‌شود گفت: از لحاظ کمی در منطقه و آسیا با این ظرفیت همخوان و گروه خوان نداریم اما از لحاظ آموزش باید کار فراوانی صورت بگیرد و نیاز به مشارکت نیروی متخصص است. بنابراین این کمیت باید مدیریت علمی شود و برای حنجره بچه‌ها قطعاتی مناسب با صدایشان ساخته شود.
منصوری: نغمه‌های آهنگران تکمیل کننده جنگ بود
مجید منصوری آهنگساز با اشاره به آشنا نبودن مربیان سرود به این فضا عنوان کرد: متأسفانه مربیان نمی‌توانند در دو خط سرود را تعریف کنند و این درد بزرگی است. سرود باید دیده و فهمیده شود. وقتی مسئولان اصلا با هنر آشنایی ندارند، چه طور با سرود به عنوان یکی از شاخه‌های هنر آشنا باشند؟
منصوری با تقدیر از سرودهای آهنگران اذغان کرد: صادق آهنگران با نغمه خود جنگ تحمیلی کلام و پیام امام (ره) را تکمیل کرد و به بچه‌های جبهه روحیه داد. در زمان جنگ تحمیلی سرود رسالت خودش را داشت و خودم با الهام از سرودهای آباده کار می‌کردم. در حال حاضر در مرحله جنگ نرم به سر می‌بریم و به نظرم در این عرصه کم کاری کرده‌ایم و به سرود توجهی نشده و دیده نمی‌شود و حتی منهدم هم شد.
این مربی فعال سرود افزود: باید سرودهای قوی، شعر و تظیم زیبا بسازیم و خودمان را اثبات کنیم. امیدوارم افراد شایسته در عرصه فرهنگ و هنر انتخاب شوند و کار کنند.
ناصر فلاحی کار‌شناس هنرهای آوایی در خصوص صحبت‌های منصوری اظهار کرد: ضعف ما در تولید آثار است. بسیاری از افرادی که در دهه‌های اول انقلاب سرودهای حضور دارند اما دیگر فضا برای خلق آن آثار وجود ندارد و در نتیجه الهامی هم برای ساخت ملودی‌های زیبا نمی‌شود. ما به تدریج از این فضا فاصله گرفتیم و روی مادیات تمرکز کردیم و این به ما آسیب زد. در بحث سازماندهی و تشکیل گروه‌های سرود هیچ مشکلی نداشتیم اما آثار خوب و شاخص کم تولید می‌شود.
مهدوی: در دوران سازندگی موسیقی انقلابی نابود شد
رضا مهدوی سردبیر مجله مقام موسیقایی در تأیید صحبت‌های حاضران توضیح داد: در دهه ۶۰ ما ژانر موسیقی انقلابی و جنگی را به وجود آوردیم و مدارس و سازمان‌های مختلف نقش خوبی ایفا کردند. در دهه ۷۰ یعنی دوره سازندگی فکر کردیم باید اِلمان‌های قبلی را پاک کنیم و سرود نقش کم‌رنگ‌تری پیدا کرد.
مهدوی ادامه داد: جامعه در آن زمان به نشاط احتیاج داشت و ترانه و تصیف خوانی باید می‌آمد و حتی برخی موسیقی‌های ممنوعه آن زمان در طنزهای تلویزیونی استفاده شد. در آن زمان مدیران با هنرمندان به صورت کارمندی برخورد کردند و دیدگاه کارمندی به هنر خطاست. وقتی سرود از مدارس رفت موسیقی پاپ جای آن را گرفت.
این فعال حوزه موسیقی تصریح کرد: در دوره‌ای مدیریت صداوسیما برای مقابله با موسیقی لس آنجلسی مشابه سازی کرد که مشکلاتی به وجود آورد و در این آزمون و خطا هم موسیقی دانان و هم ساحت هنر لطمه خورد. سرود باید احیا شود و از کار‌شناسان متخصص برای آن استفاده شود.
وی افزود: بعد از انقلاب ما با موسیقی مشکل داشتیم و باید تأیید می‌شد اما مدیران معتقد بودند زمان استفاده از سرود تمام شده و باید به سراغ سرودهای حماسی برویم و این غلط بود. باید در دانشکده‌ها ژانر موسیقی جنگ و سرود را احیا کنیم اما همچنان موسیقی قرون وسطا را بررسی می‌کنیم و موسیقی امروز را نمی‌شناسیم.
آزرم: موسیقی ملی و محلی گمشده نسل‌های امروزی
هادی آزرم موسیقیدان با ابراز تأسف از آشنا نبودن با موسیقی بومی گفت: الان نسل‌های ما موسیقی فولکلور، ملی و محلی خودشان را نمی‌شناسند و ما به آن‌ها خوراک خوبی نداده‌ایم. کانال‌های ماهواره‌ای موسیقی سنتی، ملی و محلی ما را نشان نمی‌دهند بلکه موسیقی‌های کم ارزش پخش می‌کنند و این طور می‌شود که موسیقی به اینجا می‌رسد.
آزرم تأکید کرد: ما باید سرود را جزوی از برنامه آموزشی قرار دهیم و اصول و مبانی را باید فراگرفته شود. ما حتی در زمینه موسیقی‌های آیینی و مذهبی هم فعال نبودیم و هنوز هم بعد از ۱۸ سال باید ربنای گروه ما پخش شود و کسی به این جرگه نیامده است.
وی با اشاره به نقش اساسی آموزش و پرورش در تربیت گروه‌های سرود عنوان کرد: آموزش به عنوان مبنای کار باید از آموزش و پرورش شروع شود. در این ۳۴ سال بین ۱۶ تا ۱۸ مدیر موسیقی تغییر کرده که متخصص نبوده‌اند و فارغ التحصیلان ما بیکارند.
ناصر فلاحی کار‌شناس هنرهای آوایی آموزش و پرورش درباره کم بودن جذب فارغ التحصیلان موسیقی در پایان گفت: وقتی آموزش و پرورش در درون خود جذب فارغ التحصیل موسیقی نداشت، در درون خود و از بین مربیان اقدام به تشکیل گروه‌های کر همسرایان امور تربیتی کرد و این گروه‌ها ساماندهی شدند. الان بالغ بر۴۶ گروه ساماندهی شدند و برای رهبری کر در مناطق و مدارس آموزش می‌بینند.
Sorry. No data so far.