حجت الاسلام حمیدرضا غریب رضا، رئیس موسسه گفت‌وگوی دینی و مسئول غرفه بیداری اسلامی بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم به موضوع زنان و بیداری اسلامی در کشورهای منطقه پرداخت و درباره نقش ایران در هدایت موج ایجاد شده اشار‌هایی داشت. همچنین آینده موج بیداری اسلامی را مورد تحلیل قرار داد که در ادامه می‌خوانید.
حجت‌الاسلام غریب‌رضا در تعریف بیداری اسلامی و زمان شکل‌گیری این مفهوم، گفت: نگاه ما به بیداری اسلامی و تعریفی که از بیداری اسلامی داریم، خیزش امت اسلامی به سمت احیای تمدن اسلامی است که مراحلی را طی کرده است. ما تنها به انقلاب‌هایی که در حال اتفاق افتادن هستند، بیداری اسلامی نمی‌گوییم زیرا سیر بیداری اسلامی از دو سه قرن پیش و از زمانی که امت اسلامی هویت خودش را بازبینی و در مقابل تهاجم تمدنی غرب، احساس بیداری کرد، آغاز شده است. این فرایند بیداری در جوامع مسلمان تا امروز که به انقلاب‌های فراگیر مردمی در کشورهای اسلامی منجر شده، ادامه یافته است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان سهم جداگانه‌ای برای مردان و زنان در کشورهای منطقه قائل شد و مشخصا این سهم را تبیین کرد، توضیح داد: وقتی از امت اسلامی صحبت می‌شود، دیگر زن و مرد وجود ندارد بلکه همه جزء امت اسلامی هستند و در آن نقش ایفا می‌کنند.
مدیر بخش بیداری اسلامی بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم در مورد اینکه چطور می‌توان نقش زنان مسلمان در بیداری اسلامی را در کشورهای منطقه مشخص کرد، افزود: به طور طبیعی در تمامی انقلاب‌ها و در طول تاریخ نقش زنان، نقشی برجسته بوده است. هنگامی که جریان بیداری اسلامی در کشورهای منطقهرا رصد و کالبدشکافی می‌کنیم، می‌بینیم که زنان دوش به دوش مردان در تظاهرات و انقلاب‌ها نقش داشتند. به طور مثال وقتی کشور بحرین و حوادث آن را ملاحظه می‌کنیم، مشاهده می‌شود که در تظاهرات بخش عمده‌ای از انقلابیون را زنان تشکیل می‌دهند. زنان معترض و انقلابی با چادر سیاه و حجاب کامل در میدان‌های انقلابی حضور دارند. حتی در یمن نیز این وضعیت را مشاهده می‌کنیم؛ با اینکه جامعه یمن بسیار سنتی است، حضور زنان در آن چشم‌گیر بود. تا جایی که تحلیل‌گران سیاسی یمن نیز از این حضور گسترده زنان یمنی و مشارکت سیاسی آنان در بیداری اسلامی احضار تعجب کردند.
وی در خصوص اینکه حضور زنان در کنار مردان از چه جهاتی می‌تواند مهم تلقی شود، تصریح کرد: به طور کلی حضور زنان در حرکت‌های سیاسی و اجتماعی از دو بُعد مهم است؛ در بیداری اسلامی هم این دو بعد قابل بررسی است؛ یکی به صورت بروز الگوها و ایدههای انقلابی و فرهنگی و دیگری به صورت نخبگانی که درمبارزات به صورت مستقیم نقش داشته و دارند؛ نخبگان سیاسی هم به صورت فعالان مستقل و فعالان احزاب سیاسی مشارکت دارند.
حجت‌الاسلام غریب‌رضا در ارزیابی آینده بیداری اسلامی کشورهای منطقه گفت: آینده انقلاب‌های بیداری اسلامی، آینده روشنی است زیرا بر اساس خیزش وحرکت واقعی مردم شکل گرفته است.در شکل‌گیری این جریانات، گروه‌های سیاسی نبودند که بیداری اسلامی را ایجاد کردند بلکه خود مردم به صورت خودجوش به صحنه آمدند و به دنبال احقاق مطالبات خود؛ عدالت، آزادی و ارزش‌های اسلامی بودند. یقیناً ما با این بیداری به سمت تمدن اسلامی پیش خواهیم رفت ولی فراز ونشیب‌هایی نیز در این مسیر وجود دارد.
وی برای عبور از بحران و در امان ماندن از فراز و نشیب‌های مسیر بیداری اسلامی راهکارها و مطالبی را ارائه و افزود: متاسفانه لغزش‌هایی را در برخیکشورهای مسلمان منطقه می‌بینیم؛ حرکت مردمی بیداری اسلامی باید خوب مدیریت شود. مقام معظم رهبری هشدارهایی برای مسیر بیداری اسلامی و آسیب‌های آن بر شمرده اند. به طور مثال در کشور مصر به این هشدارها و آسیب‌هایی که از طرف رهبر انقلاب اعلام شده بود، توجه نشد و الان دچار درگیری داخلی شدند و بین طرفداران اخوان المسلمین، ارتش و مخالفان اخوان، درگیری‌های خونین ایجاد شده است که در این بین، تعداد زیادی از جوانان مسلمان کشته و دستگیر شدند. به هر حال ممکن است آسیب‌هایی در این مسیر پیش آید اما آن چیزی که مشاهده می‌شود بر اراده مردم تکیه دارد و از این رو دورنمای روشنی دارد.
رئیس موسسه گفت‌وگوی دینی در مورد این سوال که چه جریان‌های انحرافی در گمراه کردن وایجاد تنش در موج بیداری اسلامی وجود دارد و از سوی چه گروه‌هایی حمایت می‌شوند، پاسخ داد: کشور عربستان به عنوان یک آلترناتیو و جریان جایگزین در بیداری اسلامی در حال پیاده‌سازی و اجرای نقشه‌های غرب در کشورهای اسلامی منطقه است. به عبارت دیگر عربستان به عنوان یک دست‌نشانده نقشه راه مورد نظر غرب را اجرا می‌کند. عربستان خود یک کشور پادشاهی و دیکتاتوری است و نظام غیر دموکراتیک دارد و به تبع، نظام اسلامی در آنجا حاکم نیست. از سوی دیگر جریان‌های سلفی و وهابی با چشم پوشی از بحث‌های اعتقادی که درموردشان مطرح است، از بعد سیاسی مهم ترین مخالفان بیداری اسلامی هستند و این گروه‌ها و فرقه‌ها از طرف عربستان سعودی حمایت می‌شوند. عربستان به طور مشهود از یک گروه وهابی حمایت می‌کند؛ این گروه‌ها در قالب احزاب، جریان‌ها و گروه‌های تبلیغاتی دینی وهابی در کشورهای مختلف بیداری اسلامی سازمان‌دهی شده‌اند تا مانع بیداری اسلامی شوند.
ما اعتقادمان این است که بیداری اسلامی روزی به عربستان خواهد رسید و هنگامی که موج بیداری اسلامی به منشاء و مرکز ایجاد تنش و جایی که از گروه‌های انحرافی پشتیبانی فکری و مالی می‌کند، برسد ان‌شاء‌الله دیگر موانع و مشکلاتی پیش روی موج بیداری اسلامی نخواهیم داشت.
وی نقش ایران در تقویت بیداری اسلامی را اینگونه ارزیابی کرد و گفت: در ابتدا باید گفت که تشیع در ساختار سیاسی و مبارزات خودش به نظام‌سازی رسیده است. حرکتی که امروز در این کشورها آغاز شده در کشور ما 35 سال پیش به راه افتاد. انقلاب ما به پیروزی رسید چون ما نهادی به نام مرجعیت داشتیم. با پیروزی انقلاب اسلامی، نهاد مرجعیت به یک ساختار دینی سیاسی و در نهایت به ولایت فقیه تبدیل شد. پس ما به دلیل داشتن مرجعیت و ولایت فقیه توانستیم جریان بیداری اسلامی‌مان را مدیریت کنیم و انقلاب ما سه دهه قبل از کشورهای اسلامی دیگر، بیداری واقعی را تجربه کرده بود.
حجت‌الاسلام غریب‌رضا در پایان این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که آیا اعتقاد شما عامل اصلی تحقق انقلاب اسلامی و سامان‌یافتن بیداری اسلامی ما در 35 سال قبل، تفکر شیعی بوده است، توضیح داد: این ویژگی تفکر شیعه است که دارای نهاد است. امام معصوم (ع) یا نائب امام(ع) دارای جایگاه ولایی است و متولی نهاد حکومت آن است و می‌توانند تحولات سیاسی در جوامع شیعه را مدیریت کنند. بنابراین تحولات در کشورهایی که التزام عملی به مکتب تشیع دارند، راحت‌تر انجام می‌شود. علاوه بر اینکه ما الگوهای انقلابی را مثل عاشورا و امام حسین(ع) مقابل چشم‌هایمان داشتیم و داریم. البته ناگفته نماند که اهل سنت هم به امام حسین(ع) دلبستگی دارند ولی پیوستگی، پیروی و تبعیتی که شیعه از واقعه کربلا و عاشورا دارد، در مذاهب دیگر به این شدت نیست. به همین دلیل شیعه در این تحولات سیاسی نقش فعال‌تری داشته و امروز هم اگر بتوانیم ارزش‌های دینی و مذهبی خودمان را به شکل صحیح، متناسب با نیاز آنها و با ادبیات قابل فهم و درک برای آنها بیان کنیم، می‌توانیم با نخبگان آنها مکالمه کرده و این الگوها را به آنان برسانیم. البته این فرایند نه به شکلی که احساس کنند ما می‌خواهیم پدرخوانده، مداخله‌گر و یا سلطه‌گر در کشور آنان شویم بلکه باید به عنوان یک دلسوز که راهکار نشان می‌دهد، این پیام رسانی را انجام دهیم.
سلام وعرص ادب حاج اقاخیلی دوس دارم باهتون صحبت کنم