دیروز ظهر، چند رسانه خبری اعلام کردند که وزیر رسانههای صوتی و تصویری مصر از توقف فعالیت شبکه تلویزیونی الجزیره در مصر خبر داده است. اتفاقی که بدون در نظر گرفتن تاریخ دو ساله معاصر مصر اتفاق معمولی به نظر میرسید، اما اگر صحنه بالا بردن پلاکاردهای «الجزیره، تشکر» مصریها در انقلاب سرنگونی مبارک را به خاطرمان بیاوریم و در کنار پلاکاردهای این روزهای آروزی سقوط الجزیره بگذاریم متوجه میشویم که با وقوع انقلابی در وضعیت رسانهای کشورهای عربزبان مواجهیم.
حدود چهل درصد از پوشش تصویری «الجزیره» از اتفاقات منتهی به سرنگونی مبارک در مصر از فیلمهایی تامین شده بود که مردم مصر در اختیار این شبکه گذاشته بودند و شاید اغراق نباشد اذعان به این گزینه که تاسیس کانال مستقیمی به نام Al Jazeera Mubasher Misr که 24 ساعته وقاع مصر را به صورت زنده از خیابانهای مصر برای دنیا روایت می:کرد بزرگترین بازوی رسانهای حمایتی مردم مصر در سرنگونی مبارک بود.
دو سال پیش، مردم انقلابی مصر در خیابانهای قاهره، خبرنگاران العربیه مهمترین رقیب عرب زبان الجزیره را کتک زدند، چون العربیه در آن دوران یک رسانه ضدانقلاب بود و خبرنگاران الجزیره در مصر احساس سرافرازی میکردند و چند هفته پیش، در 8 ژوئیه خبر استعفای 22 تن از کارکنان الجزیره در مصر، در اعتراض به سیاستهای تبلیغی و نه واقعی الجزیره در مورد مصر در رسانهها پیچید. عبدالفتاح فاید رئیس دفتر الجزیره در مصر، بلافاصله بعد از برکناری خشونتبار مرسی بازداشت شد. در 9 ژوئیه در جریان یک کنفرانس خبری با مقامات ارتش، روزنامهنگاران و خبرنگاران مصری یکصدا صدای «اخراج الجزیره» را سر دادند. اتفاقی که باعث خروج غیرمحترمانه«فاید» از سالن کنفرانس شد.
بزرگترین سلاح نرم زرادخانه سیاست خارجی قطر، این روزها دوران خوشی را طی نمی:کند.
ایمان شرف در البوابه مینویسد یکی از مقامات الجزیره که نمیخواسته است نامش فاش شود گفته است: در سال 2009 در یک جلسه ویژه اهالی رسانه در دوحه، امیر قطر گرفته بود که حالا دیکر وقتش است که به نقش محوری مصر در منطقه پایان داده شود. دو سال بعد هنگامی که اخوان المسلمین اولین گزینهاش برای انتخابات ریاستجمهوری اعلام شد، سردبیر وقت الجزیره آن را دومین خبر قرار دارد، از کاخ امیر قطر پیغام آمد که اولین خبر آن روز باشد.
همین مقام ارشد شبکه الجزیره فاش میکند که در روزگار جنگ آمریکا با عراق، خود امیر قطر شخصا به استودیوهای خبری سرکشی میکرده است تا تصویر یا گزارشی از مرگ سربازان پخش نشود، واضح بود که به شدت تحت فشار آمریکاست.
شاید امیر قطر حدس میزد انقلاب نوپای این مصر این گونه با تغییر وضعیتی سریع از این رو به آن رو شود، اما احتمالا هیچ”گاه نمیتوانست تصور کند که از این سطح محبوبیت در مصر به این سطح منفوریت دست پیدا کند. خود مصریها حدس میزدند؟اینکه روزگاری شاهد شعلهور شدن آتش از دفتر قدیمی الجزیره در خیابانی در قاهره باشند؟
“آنها در حال تماشای تلویزیون دولتی هستند و خیال می:کنند ما دشمینم” این روایت جدید خبرنگاران الجزیره از مردم مصر است.
شبکهای که نمونه معاصر و نمایانی برای نابودی همه آرمانهای عینیت و بیطرفی در دنیای رسانهای امروز است.
هنوز زمان زیادی نگذشته است از دورانی که الجزیره صدای ناشنیده دنیای عرب در مواجهه با مساله آزاردهنده قرن، اسرائیل بود. الجزیره تنها شبکهای بود که در جریان جنگ 22 روزه، اسرائیل را مهاجم خواند. صدای تودههای جهان عرب، اگر ماجرای سوریه را کنار آن بگذاریم، امروز تبدیل به سخنگوی یک حزب سیاسی شده است.
اختم سلیمان، خبرنگار مستعفی الجزیره به اشپیگل میگوید:قبل از بهار عربی ما صدایی برای تغییر بودیم، جایی برای همه منتقدان و فعلان سیاسی، اما حالا به یک ماشین تبلیغاتی تبدیل شدهایم.
یک ماشین تبلیغاتی با یک تفاوت، الجزیره اینجا دیگر همراهی رسانههای دیگر جریان اصلی را ندارد و طبیعتا بدون هماهنگی سیستم پیچیده رسانههای جریان اصلی در دنیای امروز، محبوبیتی هم نخواهد داشت.
Sorry. No data so far.