به گزارش تریبون مستضعفین مبارز جهان وطن حجت الاسلام و المسلمین مصطفی رهنمایی از فعالان حمایت از فلسطین و جهان اسلام هفته گذشته پس از عمری مجاهدت بدرود حیات گفت. به همین مناسبت مصاحبه‌ای از وی که در ویژه‌نامه برنامه «چ مثل چمران» در سال ۸۶ منتشر شده است را بازخوانی می‌کنیم.
اشاره:
شیخ مصطفی رهنمایی معروف به رهنما از جمله مبارزان دوره پهلوی و فعالان نهضت بيداري اسلامي است. رهنما در عین حال كه با حکومت پهلوی مخالفت مي كرد از رسالت جهاني خويش غافل نبود و به افشاگری علیه عوامل استعمار و استبداد در مناطق مختلف پرداخت. در مبارزه با اسرائیل و حمایت از مردم مظلوم فلسطین جزو نخستين كساني است كه علم مبارزه با صهيونيسم را برداشت و در حوادث زمانه خويش، از استقلال كشورهاي آفريقايي گرفته تا شهادت مالكوم ايكس، از مخالفت با نقشه هاي استعماري در آمريكاي لاتين گرفته تا شركت در مجامع اسلامي و بين المللي که اتفاقا وجهه بین المللی او بیشتر مرهون مبارزه با موجودیت اسرائیل و حمایت از تشکیل کشور فلسطین است. کتاب خاطراتی هم از رهنما به همت دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری منتشر شده است که در آن مسائل مهمی در خصوص فعالیتهای وي در زمینه جهان اسلام و وحدت مسلمانان ذکر شده است. شیخ با اینکه در 82 سالگی به سر میبرد همچنان استوار و امیدوار به فعالیت های خویش در راستای بیداری اسلامی میپردازد، در تجمعهای دانشجویی نیز شرکت میکند و در مجامع و گروههایی که در زمینه فلسطین فعالیت میکنند حضور جدي مييابد.
***********
حاج آقا! شما را از طریق دوستان دانشجویی که در زمینه فلسطین و جهان اسلام فعالیت میکرند شناختیم. موضوع بحث ما درباره رسالت جهاني اسلام و وظايفي كه درباره مسلمانان و مستضعفان ديگر داريم، هست. با توجه به رويكرد جهان وطني و فراملي تان، خدمت شما رسيديم تا به اين مسأله بپردازيم و تفكر جهان وطني اسلامي يا انترناسيوناليسم اسلامي را بيشتر بشكافيم.
بسم الله الرحمن الرحيم.
موضوع بسيار مهمي است. چه تعبير زيبايي مطرح كرده ايد، رسالت جهاني اسلام. اين لفظ انترناسيوناليسم اسلامي را كه مطرح كرديد، آن چيزي كه مدنظر اسلام است را معنا نمي دهد. چه بهتر كه از عبارت «رسالت جهاني اسلام و مسلمانان» استفاده كنيم. در اسلام، انسانها با هم برابرند و مرزبندي هاي امروزي و اينكه يكي ايراني است و ديگري افغاني، عراقي و مصري در اسلام وجود ندارد. ما هم نبايد بپرسيم ايراني هستي يا نه؟ شيعه هستي يا نه؟ نه تنها هر مسلمان، بلكه تمام انسانها به خاطر انسان بودنشان با هم برابرند. همه مسلمانها از امت محمد(ص) هستند. «ان هذه امتكم امت واحده و انا ربكم فاعبدون» و اختلاف زبان و نژاد اصلا نبايد مهم باشد. اين نقشه استعمار است كه مي خواهد مثل دوران جاهليت به نژاد و زبان خود افتخار كنيم. همه يكسانيم و لذا وظيفه ماست كه در برابر ظالم، از مظلوم حمايت بكنيم. همانطوري كه دشمنان مي خواهند ما را از بين ببرند، ما بايد متحد بشويم و از همديگر حمايت كنيم. در مقابل آنها يك جبهه قوي شكل دهيم. استعمار مي خواهد بين مسلمانها تفرقه بيندازد تا بيشتر بر آنها حكومت كند. آنها سعي مي كنند اختلافات را جدي نشان بدهند و ما بايد با ترفندهاي آنها مبارزه كنيم و با هم متحد باشيم.
*ما شاهديم كه شما بيانيه هاي مختلفي براي استقلال كشورهاي مختلف اسلامي و آفريقايي و حوادث مختلف جهان داديد، جنايتكاران را محكوم كرده و اقدامات عملي فراواني عليه كشورهاي استعمارگر خصوصا انگليس انجام دادي. نسبت به مسائل جهاني اهتمام داشتيد. اما ما در زمان هاي گذشته كمتر افرادي داريم كه نسبت به مسائل جهاني اينگونه اهتمام داشته باشند. اهداف و برنامه هايتان در اين زمينه چه بود، چه فعاليت هايي انجام مي داديد؟
-اساس کارمان این بود که اسلام ناب را از غربت و جهل در بیاوريم. به راستی آن اسلام واقعی چیست؟ حتی الان هم اسلامی که دارد معرفی ميشود به اندازه کافی ناب نیست. اسلام خیلی عظیم، عمیق و پرخاصیت است. اگر درست تبلیغ و معرفی کنیم و به جوانان، مردم متجدد و بیخبر از اسلام ـ نه مقصر ـ بگوییم اسلام این است همه به آن رغبت میکنند.
به این فکر افتادم که گروه و تشکیلاتی درست کنم که در سطح جهان و ممالک اسلامی فعالیت کند. بالاخره در سال 1330 آن را تأسیس کردم. نام این جمعیت را گذاشتم جمعیت مسلم آزاد؛ که بانی اصلی و طراح آن خودم بودم. من این جمعیت را به منظور طرد تجاوز استعمار و نزدیک كردن مسلمین به یکدیگر و آزاد کردن آنها و پیروی از دستور خداوند سبحان «و تعاونوا علی البرو التقوی» تشکیل دادم. این جمعیت جنبه جهانی داشت و مختص ایران نبود. مسلم آزاد را این گونه تعریف کرده بودم. مسلم یعنی هر مسلمانی که در جهان هست، بهتر اینکه هر کسی تابع اسلام است و این طور نظر دادیم که مسلم هیچگاه نباید بنده غیر خدا باشد و باید از تسلط غير خدا آزاد باشد. در فعالیتهایم جهان اسلام یک محور بود. اصل دوم مرامنامه جمعيت ما درباره مليت اسلامي بود كه ما نوشتيم: مليت اسلامي مافوق وطن هاي عادي حساب مي شود. پس هر فرد مسلم همان طوري كه از كشور مربوط به خود دفاع مي كند بايستي از ساير بلاد اسلامي دفاع كند و همچنان كه خانه خويش را دوست مي دارد به خانه و زندگي آنان نيز علاقه مند باشد. يا در اصل پنجم نوشتيم: به منظور نجات و استخلاص از استعمار يا مفسدان و ستمگران و براي تحقق آيه «تعاونوا علي البر و التقوي» در كشورهاي اسلامي، جبهه هاي واحد وطني و ملي تشكيل شود و جبهه هاي مزبور مي تواند شامل ساير مظلومان هم بشود.
از زمان نوجوانی به کار مطبوعات علاقه داشتم و در روزنامهها فعالیت داشتم و در نجف هم در مجله القریع مقالههایی بر ضد استعمار مینوشتم و سعی کردم که امتیاز تأسیس روزنامهای را بگیرم و در کنار آن موعظه و منبر هم داشته باشم . مجله حیات مسلمین را در ايران منتشر مي كردم كه عمده مطالب آن علیه شاه و دفاع از اسلام بود. قبل از آن هم در مجله العزی مقالههایی بر ضد صهیونیست ها منتشر میکردم. در دیدار با علما هم به بحث و گفت و گو درباره دفاع از حقوق مردم فلسطین و الجزایر و جهان اسلام و مخالفت با شاه میپرداختم.
چگونه توانستيد به مدت بسيار طولاني در فضاي جهاني فعالت خود را ادامه دهيد.
-من به خودم خيلي فشار آوردم، خدا هم خيلي كمك كرد. ما اصلا كار خاصي نكرديم. ما فقط به وظايف انساني و اسلامي خود مي خواستيم عمل كنيم. وظيفه مان سنگين است. ما نه تنها وظيفه مان را انجام مي دهيم بلكه از آينده خودمان هم داريم دفاع مي كينم. به هر حال آمريكا، انگليس، اسرائيل و ديگران براي نابودي ما كمر همت بسته اند. ما بايد اينگونه باشيم كه اين فعاليت ها نه تنها وظيفه ماست، بلكه دفاع از خودمان هم هست.
سئوال ديگر ما اين است كه آن زمان ما شخصیتهای بزرگی داشتیم امثال شهید نواب صفوی، امام خمینی (ره)، شهید مطهری، مرحوم طالقانی، امام موسی صدر، شهید محمد منتظری و دیگرانی مثل شما که در زمینه ایجاد وحدت اسلامی تلاش و کوشش میکرديد و با حداقل امکانات برای بیداری مسلمین زحمت میکشیديد. اما الان با توجه به اینکه شرایط بسیار فراهمتر از گذشته است و وسائل ارتباط جمعی خیلی از فعالیتها را راحتتر کرده است چگونه است که امثال آن بزرگان را ما کمتر داریم؟ الان چه کار کنیم که دانشجویان و طلاب و حوزه ها و دانشگاههاي ما اهمیت بیشتری برای مسائل جهاني و جهان اسلام قائل شوند؟
اولاً این مسئله در اثر مطالعه زیاد بود. آن زمان اخبار جهان اسلام از اندونزی تا مصر و کشورهای دیگر را پیگیری میکرديم. ثانیاً از برکت جسارت و دل به دریا زدن بود. ثالثاً به روحیات خانوادگیام بر میگشت. پدرم و پدر مادرم آیتالله واحدی جزو مبارزان بودند و این موضوع، خود به خود باعث میشد که من به فکر بیفتم که حالا چه باید کرد؟ اگر قرار شود که این مسئله عملی بشود فداکاری لازم دارد، جسارت و مقداری هم دور ریختن محذورات و مسائل شخصی را احتیاج دارد.
اما مهمتر از این حرفها این است که ما باید روحیه اعتماد و اطمینان را تقویت کنیم. چون کوشش بزرگ آمریکا، انگلیس، اسرائیل و امثال آنها و عمالشان، چه مستقیم و چه غیر مستقیم، چه آنهایی که فريب ميخورند و چه آنهایی که مزدور هستند، این است که روحیه امید را از مردم بگیرند. داشتن روحیه امید خیلی موثر است، اصلاً فضل است. امیدوار باشیم.
اين مسئله همت عالي مي خواهد. پس از توكل بر خدا، انسان بايد خستگي ناپذير باشد. بيدار و هوشيار باشد تا رو دست نخورد. يك مقدار از خواب خودش كم كند. به حداقل ها در زندگي دنيايي قناعت كند. از وقت بهتر استفاده كند. خوراك كمتري بخورد. اينها در اين زمينه بسيار موثر است. اين بزرگاني كه اسمشان رو آوريد اينگونه بودند. مسائل اسلامي و انساني و سياسي را بر مسائل شخصي ترجيح مي دادند. اگر چه برخي اعمال و تفريحات مباح است ولي براي مايي كه مي خواهيم در چنين فضايي فعاليت كنيم حرام مي شود. بايد فداكاري كرد. آيه قرآن صريحا مي فرمايد:« ويوثرون علي انفسهم». اينها بر منافع شخصي خودشان ايثار مي كنند.
حاج آقا ما افرادي را مي شناسيم كه در بدو كار انگيزه و دغدغه فراواني دارند و پس از چند سال فعاليت در اين زمينه مي گويند اين فعاليت ها فايده ندارد، جواب نمي دهد. شما با چنين مسائلي مواجه شديد يا نه؟ جوابتان براي اين دسته افراد چيست؟
-فراوان، بايد حتي الامكان بهشان فهماند كه «خجالتون يوخدور»؛ خجالت نمي كشيديد. شما وظايف سنگيني داريد. توان و نيروي خوبي داريد. بايد استقامت كرد. نبايد خسته شد. آيه اي از قرآن هست كه اگر شما نتوانيد اين رسالت را انجام بدهيد، قومي بهتر از شما و با انگيزه تر از شما مي آيند، اين رسالت را انجام مي دهند. چه بهتر كه ما انجام بدهيم.
ما بيش از اين مزاحم نشويم. كسالت هم داريد و صلاح نيست سئوالات ديگرمان را مطرح نمائيم. در خاتمه اگر فكر مي كنيد مطلبی باقی مانده است بفرماييد.
-من براي كساني كه به اين مسائل مي انديشند اين آيه قرآن را مي خوانم: «والله … يمن عليكم هدئكم للايمان»؛ اي مردم! خدا به شما منت مي گذارد كه شما را داخل اين مرحله كرد. شما را اين مسائل آشنا كرد و به اين صحنه كشاند. « قل لا تمن اسلامكم يمن عليكم ان هدئكم للايمان » من همين را عرض مي كنم. شما بايد پي مشكلات را به خودتان بماليد. ما میبینیم و ایمان داریم که فلسطین پیروز میشود اگر چه خیلیها خیانت کردند. در مورد عراق هم همين طور. افغانستان هم همین طور است. كشورهاي مستضعف همه دارند عليه آمريكا مي شوند. در آمریکای لاتین، بولیوی، كوبا، ونزوئلا و … همگی دارند علیه آمریکا صفآرایی میکنند. آن کاری که ویتنامیها کردند، راه اسلام بود. کاسترو با این کارهایی که میکند و جلوی آمریکا ایستاده، راه اسلام را میرود.
ولی ما باید چه کار کنیم. باید وظایف خودمان را انجام بدهیم. همه ما در مقابل دیگران وظیفه داریم. در خاتمه باید بگویم که ما حق نداریم یک آن غافل باشیم از اطلاع صحیح داشتن از دور و بر خودمان. از خدا بخواهيد كه در اين مسير شما را ياري كند و همه كساني كه به فكر محرومان و مستضعفان هستند. افق هاي روشني پيش روست. زمينه هم از نظر جهاني فراهم است. آمریکا عاقبتش مثل شوروی است. یقین داشته باشید که آمريکا متلاشی می شود، عیناً مثل شوروی و خیلی هم مفتضحانهتر.
*با تشكر از وقت يكه به ما اختصاص داديد. موفق، موئد و تندرست باشيد تا مثل گذشته اين آرمانها و اهداف بلندتان را پي بگيريد.
چه مثل چمران، ویژه نامه بزرگداشت مبارزان جهان وطنی(دکتر چمران و دکتر ارنستو چه گوارا)، مرکز فرهنگی میثاق
Sorry. No data so far.