بحث ازدواج در جامعه جوانی که تمام آینده‌اش در گرو رشد و تعالی این نسل است از مباحث مهم به شمار می‌آید. با بالا رفتن سن ازدواج و تاخیر در این امر در جامعه کنونی، و به دلیل گسترش مسائل و آسیب‌های ناشی از تاخیر در این امر، دغدغه‌ای را فراهم کرده تا به چرایی حل این تاخیر و یا برطرف کردن موانع موثر بر ازدواج پرداخته شود. به گونه‌ای که دولت‌مردان و سیاستمداران جامعه این امر را در مباحث طرحی و کلانی کشور به بررسی و ارائه راه‌حل کشانده‌اند.
نمونه اخیر این امر را می‌توان در طرح تسهیل ازدواج ارائه شده از سوی دولت دهم، مشاهده نمود. طرح مزبور در طی این دولت و از سوی مرکز مطالعات زنان ریاست جمهوری به دولت ارائه گردید و وزارت خانه‌های کشور، کار و تامین اجتماعی، موظف به بررسی و انجام این طرح بوده‌اند؛ اما متاسفانه تاکنون این طرح به طور کامل به اجرا درنیامده است. بعد از تشکیل وزارت ورزش و جوانان نیز این طرح از سوی این وزارت‌خانه، به عنوان متولی مسائل جوانان مورد پیگیری قرار گرفت. ولیکن تاکنون این طرح به مرحله اجرا درنیامده و به تازگی تدوین آیین‌نامه این طرح به اتمام رسیده است. مفاد طرح تسهیل ازدواج جوانان به این شرح می‌باشد:
ارائه واحد مسکونی ۵۰ متری با اجاره‌بهای مناسب، اختصاص مبلغ ۱۰ میلیارد ریال اعتبار در خصوص ازدواج به استان‌ها، پرداخت تسهیلات اجاره مسکن به زوج‌های کم‌درآمد،افزایش مبلغ هدیه کارکنان تا سقف ۵۰ میلیون ریال، تدوین لایحه مشاوره قبل و بعد از ازدواج، اولویت دادن به استخدام جوانان متاهل، بیمه حمایت از متاهلان، حذف ضامن وام ازدواج، تسهیلات ویژه زوجین جوان دستگاه‌ها.
آنچه که مد نظر قرار می‌گیرد این است که، آیا این طرح با این مفاد و چارچوب، طرح مناسبی برای اجرا به شمار می‌آید؟ و با اجرای این طرح می‌توان امیدوار بود که میزان ازدواج افزایش یابد؟ با نگاهی گذرا نسبت به مفاد طرح می‌توان به کلیاتی از معایب و مزایای این طرح در حیطه مسائل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی رسید.
مسائل اقتصادی
بیشتر مفاد تشکیل‌دهنده طرح مسائل اقتصادی بر مبنای حل کردن مشکلات اقتصادی موجود در جلوگیری از ازدواج می‌باشد؛ اما آنچه که در این طرح‌ها به عنوان مسائل اقتصادی عنوان گردیده است، مسائلی است که بعد از عقد ازدواج و با در نظر گرفتن این پیش‌فرض که تمامی جوانان مشمول این طرح شاغل هستند. در حالیکه یکی از معیارهایی که یک خانواده و حتی فرد در انتخاب فرد مناسب برای ازدواج در نظر می‌گیرد، شاغل بودن است.
این در حالی است که اکثر جوانان در سن ازدواج، بی‌کار و یا جویای‌کار هستند و این طرح برای ایجاد اشتغال قبل از ازدواج هیچ پیشنهادی در بر ندارد. هرچند مورد ششم این طرح به اولویت دادن استخدام جوانان شاغل اختصاص دارد ولیکن این مسئله به فراموشی سپرده شده است که فرد بی‌کار چگونه می‌تواند جلب حمایت و رضایت خانواده دختر و حتی خانواده خود را برای ایجاد یک زندگی سالم و مناسب برای آینده را فراهم کند؟
جنبه دیگری که از نظر بحث اقتصادی این طرح را می‌توان از معایب دانست، وجود افراد در صف نوبت وام و کم بودن وام‌ها در مقابل هزینه‌های معمولی یک زندگی ساده می‌باشد. گویا موارد تنظیم شده قیمت برای یک زندگی عادی و معمولی در این طرح مورد توجه قرار نگرفته است.
از سویی ماده آخر این طرح به جوانان شاغل در دستگاه‌ها توجه دارد و این در حالی است که اکثر جوانان برای آنکه بتوانند به زندگی خود ادامه دهند بدون در نظر گرفتن تخصص خود، امروزه به مشاغل آزاد و دور از کارمندی روی آورده‌اند و این گروه نیازمند حمایت بیشتری نسبت به گروه اول هستند ولیکن این مسئله، مورد غفلت واقع شده است.
هر چند این معایب شامل این طرح می‌شود ولیکن نباید مزایای آن را در زمینه اقتصادی نادیده گرفت که بیشترین دغدغه جوانان در دوری از ازدواج بحث اقتصادی می‌باشد این طرح تلاش کرده است تا این مسئله‌ها را به نحوی برطرف نماید.
مسائل اجتماعی و فرهنگی
جالب است که همه بر این عقیده هستند که بیشترین دلایل عدم ازدواج و بالارفتن تجرد در میان جوانان را دلایل اقتصادی تشکیل می‌دهد. در حالیکه بهتر بود قبل از ارائه طرح مزبور به مسائل اجتماعی و فرهنگی موثر بر این امر توجه می‌شد. آمارها حاکی از آن است که تمایل به ازدواج در میان جوانان کاهش یافته است و تمایل نیز از مسائل نگرشی و درونی فرد شکل می‌گیرد و مسئله اقتصادی تنها بر این امر موثر نیست.
بررسی اینکه چرا جوانان که حتی از موقعیت اقتصادی مناسبی برخوردار هستند، از تشکیل زندگی مشترک اجتناب می‌کنند؟ هرچند این امر را بیشتر عدم مسئولیت‌پذیری در میان جوانان را نشان می‌دهد. اما آنچه در خور تامل است این که چرا جوانان امروز مسئولیت‌پذیری پایینی دارند؟ چه دلایلی باعث شکل‌گیری این امر می‌شود و حالا باید چه کرد تا این مسئله در جوانان کاهش یابد و تمایل به ازدواج در میان جوانان را افزایش دهد. و یا یکی دیگر از دلایل عدم اعتماد نسبت به جنس مقابل است. هنگامی که از جوانی با شرایط مناسب برای ازدواج، دلیل عدم تمایل و یا تاخیر در ازدواجش را جویا می‌شوید او عدم اعتماد نسبت به جنس مقابل را به عنوان یکی از دلایلش ذکر می‌کند.
دلایل موثر بر این امر بسیار است که این دغدغه را فراهم می‌کند تا چرایی و راهکارهای موثر در حل این مسائل، که خود پیش‌نیازی برای زندگی و یا تمایل برای تشکیل زندگی مشترک می‌باشد را مورد بررسی قرار دهیم.
مسئله تبلیغاتی طرح
بعد تبلیغاتی طرح را می‌توان از دو جنبه بررسی کرد. جنبه اول مختص اطلاع‌رسانی نسبت به این طرح هست. اکثر جوانان نسبت به این طرح با آنکه در مراحل تدوین آیین‌نامه‌اش بسر می‌برد، ناآشنا هستند. این خود نشان‌دهنده عدم اطلاع‌رسانی مناسب در زمینه طرح‌های تسهیل ازدواج می‌باشد.
بعد دیگر تبلیغاتی طرح، عدم تطبیق برطرف کردن میزان نیازهای این طرح با آنچه که به اصطلاح ایجاد تشنگی در جوانان است، می‌باشد. طرح حداقل‌های اقتصادی زندگی مشترک را در نظر گرفته است ولیکن آنچه که در رسانه‌های داخلی تبلیغ می‌گردد کاملا با این مسئله مغایرت دارد. وقتی در تمام سریال ها و فیلم‌های تلویزیونی تازه عروس‌ها و دامادها به خانه‌ای مجلل با تمامی امکانات لوکس وارد می‌شوند و در بهترین منطقه زندگی خود را آغاز می‌کنند و برای برگزاری جشن ازدواج باید بهترین ماشین تزئین شود و بهترین تالار برای پذیرایی انتخاب شود، چگونه می‌توان توقع داشت تا نوع زندگی ساده در ذهن جوانان ما با سبک اسلامی و ایرانی راستین ، شکل بگیرد.
این مسائل حکایت از آن دارد که هنگامی طرحی عملی خواهد شد که از قبل، ریشه‌های واقعی مسائل دیده شود و برای آن که طرح به هدف‌های خود (یعنی تسهیل ازدواج یا به گونه‌ای بالا بردن میزان ازدواج و کاهش سطح طلاق) دست یابد، بهتر است خوراک لازم در زمینه ذهنی نیز متناسب با آن ارائه گردد.
Sorry. No data so far.