هفته قبل محمد صادق مفتح معاون فناوری اطلاعات وزیر صنعت، معدن و تجارت در حالی استعفایش را روی میز نعمت زاده گذاشت که بیش از دو هفته از تمدید حکماش نگذشته بود و این استعفا مورد قبول آقای نعمتزاده نیز قرار گرفت. وی که تاکنون در پستهای کلیدی این وزارتخانه حضور داشته و عمده وظایف تجاری کشور در دولت قبل بر عهده وی بوده است. گفته میشود مفتح در اعتراض به حذف زیرساختهای تجاری کشور استعفا کرده است.
آخرین سمت وی در وزارتخانه، معاونت توسعه فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیکی بوده است که در مدت مسئولیتاش با اتخاذ رویکردهای نرمافزاری سعی داشت زیرساختهای نرمافزاریِ حوزه صنعت و تجارت را که کشورهای توسعه یافته سالهاست بدان مجهز هستند در کشور ایجاد کند.
سامانههای ثبتسفارش، ایرانکد، شبنم، رتبهبندی اعتباری، سامانه مدیریت تعاملات، سامانه املاک و مستغلات، شباب (شبکه بزرگ ارتباطی بخش صنعت، معدن و تجارت کشور)، امضای دیجیتال (بعنوان یکی دیگر از زیرساختهای حیاتی تجارت الکترونیک)، نماد اعتماد، سامانه رهگیری و ثبت صورتحساب کالا، سامانه میزان (کارت خرید اعتباری)، آیپا (ابر یکپارچه پروژههای ایران)، بها (بازار هوشمند آهنآلات)، سامانه تعاونی مرزنشینان، سامانه قبض انبار الکترونیک، ستاد (سامانه تدارکات الکترونیکی دولت) همگی از جمله سامانههایی است که در مدت مدیریت مفتح راهاندازی شده است.
گفتنی است اغلب این سامانهها به بودجه دولتی متکی نبوده و به روش «پرداخت بر مبنای تراکنش» تامین مالی میشوند.
سامانههایی شبیه ایرانکد و شبنم در بسیاری از کشورهای دنیا اجرا میشود
اما به نظر میرسد مسئولین جدید وزارت صنعت هنوز به اهمیت و ضرورت اتخاذ رویکردهای نرمافزاری پی نبردهاند، بطوریکه نعمت زاده طی دستوری اقدام به حذف دو سامانه مدیریت وارداتِ «ایرانکد» و «شبنم» کرد و دلیل آن را هم از میان برداشتن موانع کسب و کار و کاهش بروکراسی اعلام کرد. این درحالی است که سامانههایی شبیه ایرانکد در بسیاری از کشورهای دنیا اجرا میشود و آنها در طول سالها اقدام به برطرف کردن اشکالات و ایرادات طرحهای خود کردهاند.
کارشناسان براین عقیدهاند که گرچه این سامانهها در عمل دارای اشکالات اجرایی هستند اما وجود آنها برای نظام تولید و توزیع کالا ضروریست بطوریکه ایرانکد و شبنم برای کالا را به مثابه پلاک برای خودرو میدانند. حال چه اتفاقی می افتد اگر پلاک خودرو حذف شود؟ بنابراین بهنظر میرسد باید بجای حذف چنین زیرساختهایی از اقتصاد کشور به فکر بهبود و رفع نقایص آنها بود.
مشکلات شبنم مثل مشکلات ناشی از اختراع خودروست
همچنان که وقتی بشر تصمیم گرفت حملونقل را تسهیل کند، خودرو را طراحی کرد. اما بعد از ساختن خودرو، مشکلاتی همچون تصادفات رانندگی، دزدی خودرو، تعمیر و نگهداری خورو، جادهسازی، تأمین سوخت و مانند آن نیز ایجاد شد. حال اگر این مفاهیم جدید مدیریت و ساماندهی نمیشد، چه بسا مردم ترجیح میدادند که خودرو را از زندگی خود کنار بگذارند. اما بشر آموخت که این مفاهیم جدید و ناخواسته، لزوماً تهدید محسوب نمیشوند و میتوان آنها را مدیریت کرد و منافعی همچون افزایش اشتغال، رفاه و تولید ثروت را از مدیریت آنها ایجاد کرد.
حذف ایران کد و شبنم، پرتال ارزی و استاندارد را هم با مشکل روبرو کرده است
از سوی دیگر با تصمیم اخیر وزیر صنعت مبنی بر حذف ایرانکد، عملاً پرتال ارزی و سامانه مدیریت تعاملات که وظیفهی آن کنترل استاندارد کالاهای وارداتی است دچار مشکلات عدیدهای شدهاند. زیرا مبنای کار این سامانهها ایرانکد است.
در حال حاضر بیم آن میرود که دولت سامانههای ثبتارش و پرتال ارزی را نیز حذف نماید که در این صورت هیچ بعید نیست که شاهد فسادهای بزرگی همچون فساد ۳۰۰۰ میلیاردی باشیم، چراکه این ابرفساد تاریخ ایران، صرفاً به دلیل عدم اتصال سیستمی ثبتارش، گمرک و سیستم بانکی کشور اتفاق افتاد.
لذا نگاه سختافزاری به مسائل اگرچه به ظاهر باعث روانسازی برخی فرآیندها میشود اما این اقدامات باعث بروز فسادهای عدیدهای میشود که عملا امکان حرکت در مسیر پیشرفت و توسعه را با مشکلات جدی مواجه میکند. از سوی دیگر این مشکلات بار سنگینی را نیز بر دوش قوه قضاییه تحمیل خواهد کرد. زیرا همه از قوه قضاییه انتظار دارند که با مفاسد برخورد کند، اما کسی متوجه نیست که زیرساختهای جلوگیری از مفاسد اقتصادی یکی یکی رخت میبندند.
Sorry. No data so far.