روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» در گزارشی که به تازگی منتشر کرده است، می‌نویسد: هنگامی که «رجب طیب اردوغان»، نخست وزیر ترکیه در یک روز بارانی ماه اوت گذشته با «باراک اوباما»، رئیس جمهوری آمریکا در کاخ سفید دیدار کرد، در کنار وی مردی نشست که بنابر توصیف «هیلاری کلینتون»، وزیر خارجه سابق آمریکا یکی از قدرتمند‌ترین مردان خاورمیانه نشسته بود.
این نکته‌ای بود که یکی از اسناد درز یافته به بیرون «ویکی لیکس» به آن اشاره می‌کند و می‌گوید که این فرد کسی نبود، جز «ویدان هاکان»، رئیس دستگاه اطلاعات و امنیت ترکیه که نام وی به عنوان مهندس استراتژی امنیت ترکیه در انقلاب‌های عربی مطرح شده بود.
اولین نشست اوباما و اردوغان حدود یک سال پیش برگزار شد و در آن نشست رئیس جمهوری آمریکا به اردوغان پیامی را داد که مسئولان آمریکایی آن را بسیار صریح و شفاف توصیف کرده بودند و محتوای پیام بر این نکته تاکید داشت که ترکیه می‌بایست بدون مانع و مخالفتی اجازه ورود عناصر مسلح و تجهیزات نظامی را به سوریه بدهد و اینکه برخی از این عناصر را سلفی‌های جهادی تشکیل می‌دادند و بخشی از این تجهیزات نظامی نیز به دست گروه‌های سلفی جهادی تندرو و افراطی می‌رسید.
ویدان از جمله کسانی بود که با این خواسته مخالف بود و به همین دلیل در راس کسانی بود که در خصوص انتقال این عناصر مسلح و این تجهیزات نظامی مانعی بر سر راه آمریکایی‌ها به شمار می‌آمد.
«جیمز جفری» که زمانی به عنوان سفیر آمریکا در ترکیه و عراق فعالیت می‌کرد، در این باره می‌گوید: «ویدان چهره جدید خاورمیانه است و ما باید با وی همکاری داشته باشیم، چون وی توان انجام ماموریت‌های بزرگ و به پایان رساندن آن‌ها را دارد، اما نباید تصور کرد که وی دوستی ساده‌لوح برای آمریکاست، چون اصلا چنین نیست».
«ویدان» را باید یکی از سه رئیس سرویس اطلاعاتی به شمار آورد که برای کمک به کشور‌هایشان برای پر کردن شکاف رهبری بر اثر انقلاب‌های عربی و غیبت آمریکا از معادله خاورمیانه تلاش‌های خود را متمرکز کرده‌اند.
یکی از افرادی که باید وی را همتا و نظیر ویدان به شمار آورد، کسی جز شاهزاده «بندر بن سلطان آل‌سعود»، رئیس دستگاه اطلاعات عربستان سعودی نیست که نیروهای خود را به دستگاه اطلاعات و جاسوسی آمریکا در سوریه منضم کرد، اما موجب پیچیده‌تر شدن موضع آمریکا در مصر از طریق حمایت از کودتای نظامی در این کشور شد که رهاورد آن سرنگونی «محمد مرسی» از ریاست‌جمهوری و جماعت اخوان‌المسلمین از قدرت شد.
اما فرد دیگری که ویدان شبیه وی نشان می‌دهد، کسی جز «سردار قاسم سلیمانی»، فرمانده «سپاه قدس» در ایران نیست که گردان نخبه سپاه پاسداران به شمار می‌آید و عملیات‌های ایران در خارج از کشور را اداره می‌کند و گفته شده که بقای «بشار اسد» در قدرت مدیون اوست.
اگرچه هیچ‌گاه نمی‌توان میان سردار سلیمانی و شاهزاده بندر بن سلطان هیچ وجه تشابهی یافت و همه از نحوه دستیابی شاهزاده بندر و روابط بین‌المللی و منطقه‌ای وی به ویژه با آمریکا و رژیم صهیونیستی آگاهند و میان این دو تفاوتی از زمین تا آسمان است.
صعود ستاره ویدان با افول نفوذ آمریکا در ترکیه همراه بود و واکنش واشنگتن به قدرت یافتن ویدان در ترکیه آمیزه‌ای از نگرانی، بیم و احترام بود و این موجب شد تا مسئولان آمریکایی از این سخن بگویند که آمریکا در خصوص برخی مسائل و امور از جمله آینده مصر و لیبی و سوریه باید با ویدان و نه اردوغان گفت‌وگو کند.
مسئولان کنونی و سابق آمریکایی می‌گویند که دست راست و چپ اردوغان یعنی ویدان و داوود اوغلو تلاش می‌کنند، از انقلاب‌های عربی برای افزایش و توسعه نفوذ ترکیه در منطقه استفاده کنند.
از زمان انتصاب ویدان به ریاست دستگاه اطلاعات و امنیت ترکیه در سال ۲۰۱۰ میلادی وی طرح‌ها و برنامه‌هایی را به اجرا گذاشته است که با طرح‌های منطقه‌ای اردوغان همخوانی و تناسب داشته باشد.
در این اواخر که مسئولان آمریکایی و ترک بر ضرورت کناره‌گیری «بشار اسد»، رئیس جمهوری سوریه از قدرت تاکید کردند، ویدان با این امر مخالفت کرد، چون به باور وی تجهیز نظامی گروه‌ها و عناصر مسلح و حمایت کیفی از معارضان خارج‌نشین سوری تنها راه حل بحران سوریه است و این با مواضع متزلزل آمریکا در قبال بحران سوریه همخوانی و مطابقت داشت.
در عین حال آمریکایی تلاش‌های هاکان ویدان را تلاش برای تضعیف و متزلزل کردن جایگاه آمریکا در منطقه ملاحظه نمی‌کنند، بلکه آن را در خدمت اجرای طرح‌های منطقه‌ای اردوغان ملاحظه می‌کنند.
«امری اوسلو»، کار‌شناس امور اطلاعات و امنیت ترکیه می‌گوید: در این تردید نیست که ویدان فرد دوم ترکیه است و او بسیار قوی‌تر و قدرتمند‌تر از هر وزیر دیگر و حتی قدرتمند‌تر از «عبدالله گل»، رئیس جمهوری ترکیه است.
مسئولان آمریکایی که با «هاکان ویدان» نشست و برخاست داشته‌اند، می‌گویند که وی «آرام و متواضع» است. در نشست‌ها و دیدار‌هایش با مسئولان آمریکایی ویدان با لباس‌های تیره و سخنان جویده جویده‌اش برخلاف بندر بن سلطان نشان می‌دهد که به عینک آفتابی و سیگار برگ کوبایی‌اش بسیار فخر می‌فروخت.
به قدرت رسیدن ویدان از یک جهت بسیار مهم و قابل توجه است، چون در ترکیه معمول و مرسوم نیست که یک «افسر ساده» سابق ارتش ترکیه به چنین مناصبی دست یابد. در واقع در ترکیه به چنین افرادی ماموریت‌‌ها و مناصب مهم سیاسی و امنیتی و حتی تجاری و نیروهای مسلح سپرده نمی‌‌شود.
ویدان مدرک دانشگاهی خود را در رشته نظام‌های حکومتی و سیاسی از دانشکده مریلند آمریکا و مدرک دکترای علوم سیاسی خود را از داشنگاه «بیلکنت» آنکارا دریافت کرده است.
در سال ۲۰۰۳ به ریاست آژانس بین‌المللی همکاری و تعاون ترکیه منصوب شد تا در سال ۲۰۰۷ به عنوان مشاور سیاست خارجی اردوغان وارد دفتر نخست وزیری شود.
پس از سه سال از به دست گرفتن ریاست دستگاه اطلاعات و امنیت ترکیه، اردوغان در سال ۲۰۱۲ درباره وی در تصریحات علنی و در برابر روزنامه‌نگاران ترک گفت: «ویدان حافظ اسرار من و اسرار دولت است».
اما رژیم صهیونیستی که به بیماری دشمن فرض کردن همه مبتلاست، درباره ویدان چنین می‌گوید: «این برای اسرائیل آشکار و مبرهن است که ویدان دشمن ایران نمی‌تواند باشد».
برخی از مسئولان آمریکایی نیز می‌گویند: «ترکیه به واسطه ویدان حمله جاسوسی گسترده‌ای را علیه سازمان سیا انجام می‌دهد».
همین مسئولان ادامه می‌دهند: ویدان بیم و هراس‌های بسیاری را در میان آمریکایی‌ها موجب شد، هنگامی که اطلاعات مهمی را که اسرائیل و آمریکا در سال ۲۰۱۰ میلادی جمع‌آوری کرده بودند، در اختیار ایرانی‌ها قرار داد.
در آن زمان اردوغان تلاش می‌کرد تا روابط آنکارا با تهران را بهبود ببخشد و این مهم‌ترین عامل در سیاست «به صفر رساندن مشکلات با کشورهای همجوار ترکیه» بود که وزیر خارجه این کشور آن را هدایت و رهبری کرد.
اما آنچه مورد تاکید است، آن است که ویدان اطلاعاتی را در اختیار تهران قرار داده که از جمله این اطلاعات ارزیابی‌های محرمانه آمریکایی‌ها از نظام و حکومت ایران بود.
آمریکایی‌ها اطمینان ندارند که ویدان از این اقدام خواهان وارد آوردن زیان و ضربه به منافع آمریکا بود، اما بنای پل‌های ارتباطی جدید با تهران با سیاست نخست‌وزیر ترکیه در آن زمان همخوانی و مطابقت داشت.
با آغاز انقلاب‌های عربی اردوغان خود را از ایران دور کرد و به نظر می‌رسد که ویدان نیز چنین کرده باشد. در سال ۲۰۱۲ میلادی ویدان دایره تسلط و اقتدار خود در دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی ترکیه را از طریق افزایش و توسعه سیطره‌اش بر اطلاعات نظامی ترکیه افزایش داد که برای دهه‌ها تحت سلطه و حاکمیت سیاستمداران ترکیه بود.
در جبهه سوریه ویدان پس از آگوست سال ۲۰۱۱ میلادی تلاش‌های خود را بر افزایش و تقویت توان نظامی گروه‌های مسلح متمرکز کرد و در این راه اجازه ارسال کمک‌های مالی و نظامی و حمایت‌های لجستیکی به این گروه‌ها در شمال سوریه را داد.
رهبران معارضان سوری و سرکردگان گروه‌های مسلح می‌گویند که ویدان همچون پلیس راهنمایی و رانندگی در طول بحران سوریه عمل کرد، به این معنا که نحوه ورود سلاح و عناصر مسلح را سامان داد و تمام این‌ها پس از عبور از نقاط ایست و بازرسی که در طول مرزهای ترکیه ایجاد شده بودند، صورت می‌گرفت.
در سپتامبر گذشته ویدان با «جان برینان» همتای آمریکایی‌اش در سازمان سیا دیدار کرد و تاکنون نه ترک‌ها و نه آمریکایی‌ها نمی‌گویند که در آن دیدار بین ویدان و برینان چه گذشته است.
یک مقام ارشد در سازمان اطلاعات آمریکا می‌گوید که ویدان در تمام طول این مدت روابط عمیق و گسترده‌ای را با همتایان خود برقرار کرده است.
Sorry. No data so far.