کودکان ذهنی باز و کنجکاو دارند و همیشه با سوال پرسیدن‌های مکرر بزرگسالان را کلافه می‌کنند. کودکان در مورد خدا می‌پرسد، خلقت جهان را نمی‌فهمد و از مشکلات والدین جواب دادن به این پرسش‌ها است. با این وجود هر روز شاهدیم که انیمیشن‌ها و داستان‌های غربی ذهن کودکان مسلمان را هدف گرفته و در پی تسخیر ذهن فرزندان این مرز و بوم است و کتاب و کارتونی که کودکان را با خدا، و اسلام آشنا کند بسیار نایاب است.
وقتی گشتی در بازار کتاب کودک بزنید با هزاران کتاب از سیندرلا‌ها و باربی‌های در حال رقص مواجه می‌شوید که آیندگان ایران اسلامی را مبهوت خود کرده‌اند و از طرفی محصولی اسلامی وجود ندارد. به همین بهانه با «ابوالقاسم شهباز» نویسنده و استاد حوزه گفتگویی داشتیم، جناب شهباز با نوشتن کتابی به نام «غیر از خدا هیچکس نبود» سعی کرده با لحنی کودکانه و با تصاویری نو کودکان را با مفاهیم اسلامی آشنا کند که متن آن منتشر می‌شود.
ایدهٔ اولیه این کتاب از کجا به ذهنتان رسید و این موضوع را انتخاب کردید؟
در زمان شروع کتاب بچه‌های خودم هم کوچک بودند و کتابی که کار اعتقادی درست کرده باشد بسیار کم بود؛ البته رشتهٔ خودم هم عقاید بود در این فکر بودم که این مطالب را چگونه در زبان کودکانه بیان کنم.
برای کودکان خودم یا جاهای دیگر اتفاق می‌افتاد که می‌دیدم وقتی آیات و روایات با داستان بیان می‌شد هم تاثیر داشت و هم ماندگار‌تر می‌شد، از اینجا بود که به عمق داستان و حکایت پی بردم و همچنین سعی کردم با افزودن تصاویر و کار طراحی این تاثیر را بیشتر کنم.
ملاک شما برای انتخاب داستان‌ها و تصاویر چه بود به عبارت دیگر آیا داستان‌ها را خودتان ساختید؟
عمدتا مطالب داستان‌ها واقعی است و ما اصلا مطالب کذب در آن نیاوردیم. داستان‌ها اکثرا قرآنی است ولی شاید گفته شود که این داستان‌ها جایی دیگر هم ذکر شده مثلا داستان حضرت یوسف یک داستان معروف است اما ما قسمتی از داستان را انتخاب کردیم که کسانی بخواهند کودکی را نابود کنند و حتی او را در چاه بیاندازند؛ اما این چه نیروی حمایتی است که می‌تواند او را به پادشاهی برساند و او را عزیز مصر کند و لذا در پایان هر داستان به «غیر از خدا هیچ کس نبود» می‌رسیم.
می‌خواهیم به کودک بگوییم همهٔ این کار‌ها را خدا انجام داده است، آن گنجشک کور را خدا رزق داد یا حادثهٔ طبس را خدا مدیریت کرد. بیشتر سعی شده دست خدا نمایش داده شود در پس هر داستانی نکته‌ای قرار دادیم که حتی آدم بزرگ‌ها هم از آن غافل‌اند، ولی کذب در آن نداریم البته بعضی از آن‌ها در مکتب برخی علما بوده یا من خودم از فردی معتمد شنیدم که این داستان یا برای خودش یا برای نزدیکانش رخ داده است مثل داستان انتقام خدا.
برای طراحی تصاویر چه حساسیت‌های داشته‌اید؟
تمام تلاشمان این بود که تصاویر نو باشد. زمانی که به دنبال کار طراحی کتاب بودم موسسه‌ای گفت کار شما را با دومیلیون و پانصد تومان انجام می‌دهیم ولی ما آمدیم پیش یک گروه گرافیست که اغلب هم دانشجو بودند.
شاید هزینه‌ای که برای این کار پرداختم چهار برابر گروه اول بود ولی الان می‌بینم ارزشش را داشته زیرا اگر با گروه اول کار می‌کردم شخصیت‌ها کارتونی و بی‌روح می‌شد، اگر در داستان‌ها دقت کنید می‌بینید که ما چندین داستان از حضرت موسی داریم اما دقت شده که حضرت موسی در آن زمان چقدر سن داشته یا چقدر ریش‌ها بلند و حتی رنگ آمیزی‌ها و پوشش کاراکتر‌ها مورد چگونه بوده.
سبک داستان‌ها بیشتر امروزی است یا بومی؟
سبک خاصی ندارد و در واقع از لحاظ تخصصی داستانک یا حتی حکایت نیست، مشکل اینجا بود که داستان‌ها در اول دو یا سه صفحه بودند اما زمانی که طراحی تمام شد دیدم کل داستان باید دو پلان باشد اکثر بار رساندن مفهوم به گردن تصویر افتاد و مجبور شدم داستان‌ها را در حتی در دو سطر بیان کنم.
چرا کتاب‌های با این رویکرد کم است، بازار کتاب کودک که بسیار پر رونق است؟
متاسفانه در بازار کتاب عمدهٔ مسئله تجارت است و بیشتر بحث سود و سود دهی مطرح می‌شود. در کتاب کودک خیلی این مسئله نسبت به جاهای دیگر دیده می‌شود، چقدر درباره پینوکیو کتاب داریم، هرکارتونی که در تلویزیون پخش می‌شود فردا در بازار کتاب هم هست حتی در بعضی از کتاب‌ها کاراکتر‌ها بدحجاب و در حالت رقص‌اند و این‌ها را می‌دهند تا کودک رنگ آمیزی کند و من معتقدم با غرض این کار‌ها انجام شده.
تکنیک‌هایی که شما به کار بردید تا داستان بر خلاف امثالش از حالت شعاری خارج شود چه بوده؟
اینکه انسان بتواند به زبان کودک حرف بزندخیلی سخت است و اگر بگویم که متن ده بار از لحظهٔ اول تا ورود به کتاب بازنویسی شده اغراق نکرده‌ام.
تفکیک گروه سنی خیلی اوقات به درستی رعایت نمی‌شود و این در حالی است که حتی ما برای انتخاب بعضی از کلمات در متن بحث می‌کردیم که این کلمه سنگین است یا برای کودک مناسب است یا نه.
باز خوردی که شما از افراد گرفتید چه بوده؟
از نظر اصحاب فن باید گفت آن‌ها چه ناشر یا مولف یا گروه‌های دیگر خیلی تمجید کردند و با اینکه کتاب کمتر از یک ماه است که وارد بازار شده بار‌ها شده کسی یک جلد برده و مجددا آمده و تعدای بیشتری را خریداری کرده.
در زمان قبل از چاپ هم کتاب را در مجموعه‌هایی بردیم و و خوشبختانه بچه ارتباط خوبی برقرار کردند و نتیه خوبی گرفتیم اما آنچه که بیشتر مد نظر بود این بود که دست خدا بسته نیست و مفهموم «ولله جنود السموات والارض» فهمیده بشود.
غیر از خدا جلد دومی هم خواهد داشت؟
البته همانطور که گفتم چاپ این کتاب برای من بسیار هزینه بر بود به طوری که طراحی آن ده می‌لون هزینه و چاپ سه هزار نسخهٔ آن نزدیک بر بیست و چهار می‌لون هزینه داشته است اما اگر که مشکل هزینه و بحث مالی را حل شود طرح‌هایی برای نوجوانان در مورد امامت که خیلی به آن نیاز داریم یا در دفاع مقدس که خیلی از داستان‌ها ی آن شبیه معجزه است دارم اما خب بستگی به این دارد که هزینه‌های آن در بیاید چرا که من با بودجه‌ای برابر با صفر شروع کردم و با پول‌های دیگران آن را چاپ کردم.
البته ترجمهٔ عربی و انگلیسی آن در حال آماده شدن است که به زودی به بازار می‌آید چون فرا‌تر از دیدخاص است و مشترک‌ترین موضوع بحث جهان یعنی توحید و پروردگار است، همانطور که در مقدمهٔ کتاب گفتم «آینده، آیندهٔ خداست»
سلام
خسته نباشید ، خرید کتاب غیر از خدا هیچکس نبود بصورت اینترنتی مقدوره؟
ممنون از شما