شاید پیش از این هر غریبه‌ای که وارد عسلویه می‌شد در اولین برخورد متوجه سکوها و بناهای فازهای مختلف این بخش می‌شد. اما به تازگی هدررفت گوگردهای به دست آمده از شیرین‌سازی گازهای ترش سبب شده تا چشم هر غریبه‌ای به سمت حاشیه زردرنگ جاده معطوف شود. این گوگردها از فازهای 1، 2 و 3، 4 و 5، 9 و 10 به دست می‌آید که با یک محاسبه ساده و براساس ارقام اعلام شده، به حدود 1400 تن گوگرد در روز می‌رسد. با احتساب رقم 700 دلاری برای هر کیلوگرم گوگرد صادراتی، باید گفت کل بازار صادراتی که برای گوگردهای به دست آمده از این فازها برآورد می‌شود، حدود 980 میلیون دلار است.
هرچند که برخی عنوان می‌کنند بخش اعظم این گوگرد به دست آمده صادر می‌شود اما بسیاری کارشناسان معتقدند تشدید تحریم‌هایی که بخش زیادی از آن متوجه سیستم بیمه‌ای کشتی‌های صادراتی است خود سبب شده تا این روند صادراتی کاهش یابد. در حقیقت، بیمه نبودن بسیاری از کشتی‌هایی که قصد دارند گوگرد و دیگر اقلام صادراتی را به دست مشتریان خود برسانند، مشکل مضاعفی شده که در کنار تشدید سیستم بیمه‌ای، روند صادرات گوگرد از فازهای مختلف پارس جنوبی را با اختلال مواجه کند. با این حال، حتی یک بار رد شدن از حاشیه جاده در رسیدن به فازهای اولیه پارس جنوبی و دیدن منظره زردرنگی که از ریخته شدن گوگرد در این حاشیه ناشی شده است به خوبی نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از گوگرد به دست آمده از شیرین‌سازی گاز تلف می‌شود.
انبارها و آلودگی
از نظر بسیاری از کارشناسان این مساله ناشی از حمل‌ونقل غلط گوگرد است که سبب می‌شود در صورت صادرکردن بخشی از آن، بخش دیگری در این حمل‌ونقل به حاشیه جاده ریخته و در اثر تردد خودروها تلف شود. بزرگ بودن رقم به دست‌آمده از میزان گوگرد تلف شده به اندازه‌ای است که حتی آلوده بودن این گوگرد اهمیت خود را از دست داده است.
پیش از این انتقادهای بسیاری به نحوه انبار کردن گوگردهای به دست آمده از شیرین‌سازی گاز مطرح می‌شد، تا جایی که برخی کارشناسان، علت باران‌های اسیدی این منطقه را نحوه نامناسب نگهداری از این گوگردها می‌دانند. انبارهای نگهداری به شیوه‌ای است که سرباز بوده و هیچ محافظی برای جلوگیری از آلودگی آن نصب نشده است. با این حال، مساله از دست رفتن بازارهای صادراتی به‌اندازه‌ای اهمیت دارد که مساله آلودگی را به کلی کنار زده است. هرچند که هنوز واکنش یا اظهارنظر مشخصی از سوی دولتمردان در این رابطه اعلام نشده است. این در حالی است که دولت در شرایطی که با محدودیت بودجه مواجه است، می‌تواند از صادرات گوگرد برای تامین بخشی از هزینه‌های خود استفاده کند.
سوخت میلیون‌ها دلار گوگرد
انتقادهای عنوان شده درخصوص آلودگی ناشی از گوگرد حتی در زمان سوزاندن این میزان گوگرد نیز عنوان شده بود. تا جایی که چندی پیش یکی از مسوولان شرکت مهندسی و توسعه نفت عنوان کرده بود مانده گاز اسیدی که قرار بود برای استحصال گوگرد به کارخانه شیمیایی رازی منتقل شود به دلایل فنی و تنگناهای موجود ازجمله محدودیت‌های بین‌المللی برای اقتصاد ایران، در حال سوختن است. هرچند که وی تاکید کرده بود اصول ایمنی برای این کار حفظ شده اما سوال جدی که در این رابطه مطرح می‌شود این است که چرا باید فرصت 980 میلیون دلاری صادراتی برای گوگرد به این سادگی بسوزد؟
هشدارهایی که به واقعیت تبدیل شد
برخی کارشناسان در این زمینه عنوان می‌کنند پیش از این هشدارهای لازم عنوان شده بود ولی توجه لازم از سوی دولت‌ها صورت نگرفته بود. غلامحسین حسنتاش، کارشناس ارشد اقتصاد انرژی یکی از همین کارشناسان است که به گفته خود، بیش از پنج سال پیش یک طرح مطالعاتی را برای بسیاری از بخش‌های صنعت نفت تهیه کرده بود که در آن به لزوم توجه بر آینده گوگرد تاکید شده بود. وی با بی‌ارتباط دانستن مساله فرصت‌سوزی در حوزه صادرات گاز به تحریم‌ها، به فرهیختگان می‌گوید: متاسفانه به این هشدارها توجهی نشد اما در آن زمان در ضرورت انجام مطالعه آن طرح نوشته بودم که حجم گوگرد تولیدی کشور به دلایلی که اشاره می‌شود به صورت روزافزونی افزایش خواهد یافت، در حالی که مصرف داخلی آن در حال حاضر به حدود 150 هزار تن در سال محدود می‌شود و چنانچه تدابیر لازم جهت مصرف داخلی یا صادرات آن به‌عمل نیاید، زیان‌های اقتصادی و زیست‌محیطی را به دنبال خواهد داشت.
وی به بخش دیگری از ضرورت‌هایی اشاره کرد که در این طرح مطالعاتی عنوان شده بود و گفت: در بخشی از آن طرح عنوان کرده بودم که دپو کردن توده عظیمی از گوگرد به صورت فله یا به شکل دیگر که هم‌اکنون در کنار بسیاری از تاسیسات نفت و گاز انجام می‌پذیرد، علاوه‌بر اکسید و نامرغوب شدن گوگرد، هم از جهت پراکنده شدن ذرات آن در فضا که در هنگام ابر و بارندگی موجب بروز پدیده باران‌های اسیدی می‌شود و هم از نظر نشت آن در آب‌های زیرزمینی هنگام بارندگی‌های فصلی، موجب وارد آمدن آسیب فراوان به محیط‌زیست شده و هزینه‌های اجتماعی را دربردارد. وی همچنین با استناد به بخش دیگری از طرح پیشنهادی خود تاکید می‌کند که در اختیار داشتن یک طرح و برنامه جامع و بلندمدت برای بهره‌گیری از گوگرد و حل مشکلات آن و برگرداندن ارزش افزوده آن به داخل کشور یا صادرات محصولات آن، فوری و ضروری به نظر می‌رسد که خود نیازمند انجام مطالعات جامع در این زمینه است. حسنتاش تاکید می‌کند که در شرایط فعلی ابعاد آن بی‌توجهی که در آن پیشنهادیه پژوهشی به آن پرداخته بود، آشکار شده اما برخی مدیران آن را به حساب تحریم‌ها گذاشته‌اند.
بی‌دقتی در حمل گوگرد
با این حال، برخی دیگر از کارشناسان مدعی هستند کل گوگرد به دست آمده از شیرین‌سازی فازهای مختلف پارس جنوبی، صادر می‌شود. در همین رابطه حسن خسروجردی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی تاکید می‌کند که عوامل مختلفی از جمله بادی که در زمان حمل‌ونقل گوگرد به کامیون‌های حامل آن وارد می‌شود در هدر رفتن گوگردهای به دست آمده موثر است. وی در گفت‌وگو با فرهیختگان می‌گوید: به نظر نمی‌رسد عدد میلیونی برای پرت گوگرد درست باشد اما در هر صورت باید تاکید کرد به دلیل خطاهایی که در حمل‌ونقل این محصول صورت می‌گیرد، بخشی از گوگرد در حاشیه جاده ریخته شده و به‌طور مناسب از آن استفاده نمی‌شود.
وی این مساله را ناشی از بی‌دقتی می‌داند و می‌گوید: این مساله از نظر زیست‌محیطی کاملا نامناسب است و زیان بسیاری را به همراه دارد. خسروجردی در عین حال میزان ضررهای وارد شده به بازارهای صادراتی را تکذیب کرده و می‌گوید: کل گوگرد به دست آمده از شیرین‌سازی گازهای ترش عسلویه، صادر می‌شود. وی مجموع گوگرد به دست آمده از پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها را حدود 150 هزار تن در روز برای هرکدام از این دو گروه ذکر می‌کند. خسروجردی معتقد است که میزان گوگرد تولید داخل روزبه‌روز به دلیل رشد تولید گاز بیشتر می‌شود که در واحدهایی به غیر از عسلویه، تنها 10 درصد از تولید صرف نیاز داخل شده و بقیه آن صادر می‌شود.
ارزش صادراتی معادل یک اختلاس بزرگ
کل بازار صادراتی که باید برای گوگرد در نظر گرفت، حدود 980 میلیون دلار است که با احتساب دلار آزاد 3000 تومان، رقمی معادل 2/9 هزار میلیارد تومان یعنی حدود سه هزار میلیارد تومان به دست می‌آید که نزدیک به یکی از بزرگ‌ترین رقم‌هایی است که بارها برای اختلاس اخیر بانکی عنوان می‌شد. حتی از دست رفتن بخشی از آن هم می‌تواند کل این بازار را با مشکل روبه‌رو کند، چراکه به تاکید بسیاری از کارشناسان در شرایط فعلی، دولت باید رویکرد خود را به سمت مواد غیرنفتی سوق دهد. اخیرا مساله صادرات پتروشیمی قدری رفع شده و دولت از طریق صادرات گوگرد می‌تواند بخشی از درآمدهای خود را احیا کند.
Sorry. No data so far.