با توجه به فراگیر شدن استفاده اکثر اقشار جامعه از وسایل نوین ارتباطی برای ورود به فضای مجازی؛ بررسی آسیب‌ها و فرصت‌های گرایش جوانان به روش‌های نوین ارتباطی مانند وی‌چت، تانگو و… و گرایش به فیس‌بوک ضرورت یافت که در این باره با علی گرانمایه‌پور استاد علوم ارتباطات به گفت‌وگو پرداختیم.
علی گرانمایه‌پور اظهار داشت: ورود تکنولوژی‌های جدید باعث شده اعضای خانواده‌ها از یکدیگر فاصله بگیرند و در زمانی که خانواده‌ها باید دور هم جمع شوند، متأسفانه هر کدام سرشان در گوشی‌های همراه خود است و در وی‌چت، تانگو و غیره به سر می‌برند.
این استاد و کارشناس علوم ارتباطات با بیان اینکه جامعه ما، جامعه انکار و حاشا است گفت: اکثر مردم کشور ما ماهواره دارند اما این مسأله را انکار می‌کنند.
وی ادامه داد: بنده؛ پدر، مادر و فرزندانی را مشاهده کردم که تمامی آنها در وی‌چت بودند و از ابزارهای جدید ارتباطی برای ورود به فضای مجازی استفاده می‌کردند.
گرانمایه‌پور بیان داشت: زمانی که شرایط یک تفریح سالم فراهم نیست و تفریح سالم هزینه‌بر است، مردم ترجیح می‌دهند سراغ ارزان‌ترین و لذت‌بخش‌ترین تفریحات بروند.
* مردم پرسه زدن در اینترنت را تفریح ارزان و لذت‌بخش می‌دانند
استاد علوم ارتباطات اظهار داشت: بر همین اساس، مردم پرسه زدن در فضای مجازی از طریق ابزارهای جدید ارتباطی از جمله وی‌چت، تانگو و… را برای تفریح خصوصی‌تر و ارزان‌تر می‌دانند.
وی اضافه کرد: برخی از خانم‌ها از همسران خود در این باره گله دارند و اظهار می‌کنند که زمانی که همسرانشان پس از گذشت یک روز کاری وارد منزل می‌شوند، سرشان دائماً در گوشی‌های همراهشان است.
* جستجو در اینترنت برای یافتن نایافته‌های جامعه
کارشناس علوم ارتباطات ادامه داد: ما ایرانی‌ها جنبه نداریم و چیزهایی که در جامعه نمی‌توانیم بیابیم در فضای مجازی جستجو می‌کنیم. زمانی که گوشی‌های همراه در اختیار مردم قرار می‌گیرند، ابزارهای ورود به فضای مجازی در آن نصب شده است.
گرانمایه‌پور در ادامه سخنان خود یادآور شد: در سال ۲۰۰۲ دولت چین به تمامی مراکز آموزش و پرورش خود اعلام کرد که آموزش اینترنت جزو دروس اجباری باشد. اعتیاد در اینترنت یکی از تبعاتی بود که در کشور چین گریبانگیر کودکان و نوجوانان شده بود که این دولت مراکزی را برای ترک اعتیاد اینترنت به منظور بازپروری ایجاد کرده بود.
به گفته این استاد علوم ارتباطات، این امر بیانگر این است که چین و همچنین سایر کشورها ضمن آموزش باز هم با مشکل روبه‌رو شدند.
* مغلطه درباره تکنولوژی‌های نوین ارتباطی در کشور
وی ادامه داد: تکنولوژی‌های نوین ارتباطی در کشور ما متأسفانه به عنوان تهدید امنیتی، اجتماعی و سیاسی مطرح می‌شود که این امر نوعی مغلطه است.
گرانمایه‌پور همچنین گفت: در گذشته‌ها زمانی که در گنجه‌ها عکس بازیگر و غیره دیده می‌شد و یا پای رادیو به منازل باز می‌شد، شاهد برپا شدن جنجال در بنیان خانواده بودیم به طوری که در مواردی رادیوها به حوض وسط حیاط خانه‌ها پرتاب می‌شدند.
وی افزود: متأسفانه از گذشته تکنولوژی‌های نوین ارتباطی به عنوان تهدید محسوب می‌شدند، تا زمانی که فرهنگ حاشا و انکار وجود داشته باشد، شرایط بر همین روال ادامه خواهد داشت.
* استفاده مقامات و فرزاندانشان از ابزارهای نوین ارتباط فضای مجازی
گرانمایه‌پور اظهار داشت: مقامات، حتی کارگزاران فرهنگی و فرزندانشان از این وسایل نوین ارتباطاتی استفاده می‌کنند، این در حالی است که زمانی که در مقابل تریبون قرار می‌گیرند از این ابزار به عنوان تهدید یاد می‌کنند.
* پاسکاری مسئولیت آموزش جوانان برای استفاده از ابزارهای نوین ارتباطی میان دستگاه‌های متولی
وی متذکر شد: هر تکنولوژی‌ای که وارد کشور می‌شود، در کنار آسیب‌ها، فواید و اثرات مثبتی را نیز با خود به همراه خواهد داشت. آنچه که از این آسیب‌ها می‌کاهد، فراهم کردن زمینه‌های آموزشی در این باره است، این در حالی است که وظیفه آموزش در دستگاه‌های مختلف به یکدیگر پاس داده می‌شود.
کارشناس علوم ارتباطات ابراز داشت: بزرگان و اساتید و سیاستگذاران باید درباره ابزارهای نوین ارتباطی در فضای مجازی به یک جمع‌بندی برسند، دلیل این را نمی‌دانم که چرا فقط آسیب‌های این ابزارهای نوین ارتباطی بیان می‌شود، در حالی که ما شیوه استفاده از آن را نمی‌دانیم.
* ابزارهای نوین ارتباطی در فضای مجازی مانند چاقوی دولبه هستند
گرانمایه‌پور بیان داشت: این ابزارهای ورود به فضای مجازی همانند چاقوی دولبه می‌ماند به طوری که با این چاقو هم می‌توان آدم کشت و هم می‌توان فردی را جراحی کرد و شفا داد.
وی با بیان اینکه در گذشته پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های ما که پسر و دختر خانه بودند، از دیدن تلویزیون و شنیدن رادیو و همچنین رفتن به سینما منع می‌شدند، اخیراً نیز دختر و پسرهای نسل جدید هم از آشنایی با تکنولوژی‌های جدید دنیا منع می‌کنیم.
* در کنار تبلیغ چیپس و پفک، هشدارهای لازم درباره ابزارهای نوین ارتباط در فضای مجازی داده شود
وی با تأکید بر افزایش کنترل و نظارت‌ها در این باره گفت: باید در کنار تبلیغ و آگهی‌های بازرگانی چیپس و پفک در رسانه‌های جمعی به پدر و مادرها هشدارهای لازم در این خصوص داده شود.
* هویت ۴۹ درصد افراد در فضای مجازی معکوس است
این استاد علوم ارتباطات در ادامه سخنان خود با بیان اینکه در فضای مجازی اخلاق نسبی است، افزود: ۴۹ درصد از کسانی که در این فضا وارد می‌شوند هویت معکوس دارند و ۸۵ درصد فضای مجازی براساس تحقیقات، فضای تجاری و اقتصادی است و هرزگردی در این میان ۳ تا ۵ درصد را به خود اختصاص می‌دهد.
وی با بیان اینکه شبکه‌های اجتماعی موبایلی تفاوت‌هایی با شبکه‌های اجتماعی اینترنتی دارد، ادامه داد: زمانی که افراد می‌خواهند از رایانه استفاده کنند اولین ابزار برای ورود به فضای مجازی داشتن اینترنت است، این در حالی است که شبکه‌های موبایلی این قابلیت را آسان‌تر کرده است، به طوری که از طریق هر سیم‌کارتی می‌توان به اینترنت راه یافت.
* پرسه دانش‌آموزان در اینترنت از طریق گوشی‌های همراه اجاره‌ای
گرانمایه‌پور گفت: در دبیرستان‌ها و مراکز آموزشی بسیاری از دخترها و پسرهایی که والدین‌شان، آنها را در منازل از راه‌یافتن به اینترنت منع می‌کنند، از صبح تا زمانی که به خانه باز می‌گردند از طریق گوشی‌های همراه خود یا حتی گوشی‌های همراهی که از دوستان خود قرض و اجاره می‌کنند، در اینترنت سیر می‌کنند.
* ارتباط جوانان در شبکه‌های اجتماعی موبایلی با افرادی فراتر از فراخور سنشان
این استاد علوم ارتباطات بیان داشت: پدر و مادر ساده‌ترین راه را محدود کردن فرزندان می‌دانند، شبکه‌های اجتماعی موبایلی این امکان را فراهم کرده است تا جوانان با افرادی فراتر از فراخور سنی‌شان در ارتباط باشند.
وی با بیان اینکه زمانی که جوان‌ها از طریق ابزارهای نوین ارتباطی در شبکه‌های مجازی عضو می‌شوند، باید از طریق مراکز آموزشی و همچنین والدین خود آموزش‌های لازم را کسب کنند تا به هر دعوت به دوستی پاسخ مثبت ندهند.
گرانمایه‌پور اظهار داشت: بسیاری از هکرها قابلیت این را دارند که به فایل شخصی(فایل عکس‌ها) افرادی که در این شبکه‌ها عضو شده‌اند دسترسی پیدا کنند.
* ۲۰ میلیون کاربر اینترنت در کشور وجود دارد
این کارشناس علوم ارتباطات بیان داشت: بنابر گفته وزیر ارشاد هم‌اکنون ۴ میلیون کاربر اینترنت در کشور وجود دارد، اما براساس برآورد و تحقیق، میزان کاربران شبکه‌های اجتماعی در کشور حداقل حدود ۲۰ میلیون نفر است.
* خرید سیمکارتهای بی‌نام و نشان برای استفاده از ابزارهای نوین ارتباطی
گرانمایه ادامه داد: در این میان قابلیت ورود به شبکه‌های اجتماعی از طریق گوشی‌های همراه این است که برخی از افراد می‌توانند سیمکارتهای بی‌نام و نشان را خریداری کنند و وارد شبکه‌های اجتماعی موبایلی شوند بدون اینکه هویت آنها مشخص شود.
وی بیان داشت: یکی از ایرادهای وارد به فضای علمی ما این است که تمایل دارند کارشناسان در این باره رأی زودهنگام صادر کنند. این در حالی است که نمی‌توان برای تمام خانواده‌ها یک نسخه واحد پیچید.
وی با بیان اینکه خانواده ایرانی هر روز پیچیده‌تر می‌شود، ادامه داد: نمی‌توان برای تمام خانواده‌های ایرانی یک فرمول واحد درنظر گرفت. کارشناس علوم ارتباطات در ادامه سخنان خود یادآور شد: بسیاری از والدین بابت اینکه فرزندانشان در زمان میهمانی‌ها و حتی سر میز نهار و شام با دنیای اطراف خود ارتباطی ندارند و سرشان دائماً در گوشی‌های همراهشان است گله‌مندند.
وی گفت: ابزارهای جدید ارتباطی باعث شده خانواده‌ها بیشتر از گذشته هسته‌ای شوند. بر همین اساس سیاستگذاران باید در برنامه‌ریزی‌های کلان خود از نظرات کارشناسان ارتباطات بهره‌مند شوند، در حالی این امر در کشور ما رعایت نمی‌شود.
گرانمایه‌پور بیان داشت: در اواخر دهه هفتاد زمانی که پارازیت‌ها روی شبکه‌های ماهواره‌ای شروع شد به جای اینکه روی شبکه‌های ضداخلاقی پارازیت انداخته شود، این امر متوجه شبکه‌های اطلاع‌رسانی و اخباری شد.
استاد علوم ارتباطات اضافه کرد: باید دید چه کسی سیاستگذار این پارازیت‌ها بوده، به نظر بنده باید برای هر دوی این شبکه‌ها پارازیت ارسال می‌شد، چرا که شبکه‌های ضداخلاقی، خانواده‌ها را تهدید می‌کند.
وی بیان داشت: باید از نگاه تک‌بعدی جدا شد، اگر قرار است پارازیتی روی شبکه‌های ماهواره‌ای انداخته شود باید همه موارد خلاف اخلاق نیز فیلتر شوند.
گرانمایه‌پور اظهار داشت: سرعت انتقال اطلاعات، دسترسی آسان و لذت و سرگرمی از جمله مواردی بوده که باعث شده ابزارهای نوین ارتباطی در فضای مجازی مورد استقبال افراد قرار گیرند.
وی افزود: جوانان می دانند که شبکه‌های بومی توسط عوامل و نهادهای ذیربط رصد می‌شود، بنابراین افراد تحت تأثیر اینکه نمی‌توانند بسیاری از پیام‌ها را در این شبکه‌ها ارسال کنند، رغبتی برای عضویت در این شبکه‌ها ندارند.
وی ادامه داد: کارگزاران سیاسی، فرهنگی و اجتماعی تا زمانی که به این واقعیت نرسیده‌اند که فضای مجازی اخلاق‌پذیر نیست و اخلاق امری نسبی است، نخواهیم پذیرفت که مصون و ایمن خواهیم بود؛ زمانی که این امر مورد پذیرش قرار گرفت می‌توان در مورد آن برنامه‌ریزی و مدیریت کرد.
استاد و کارشناس علوم ارتباطات گفت: کارگزاران سیاسی راجع به تهدیدها، مزایا و همچنین معایب این ابزارهای نوین ارتباطی به یک جمع‌بندی نرسیده‌اند و باید در ارتباط با اینکه فضای مجازی و ابزارهای ارتباطی تهدید یا فرصت هستند، به یک نتیجه واحد برسند.
گرانمایه‌پور با انتقاد از رسانه ملی درباره عدم پرداختن به مباحثی که مورد نیاز جامعه است، خاطرنشان کرد: زمانی در رسانه ملی امکان صحبت درباره اینترنت و فیس‌بوک نبود چرا که رسانه ملی، اینترنت و فیس‌بوک را رقیب خود می‌دانست.
Sorry. No data so far.