تریبون مستضعفین ـ خوب و بد، زشت و زیبا و کژی و راستی و …، واژههایی هستند که مبنای مناسبات و روابط ما هستند و قضاوتها و ذائقههای ما از آنها سرچشمه میگیرد. با آنکه تاریخ انسانی هیچگاه بدون ارزش نبوده، اما دیر زمانی است که ارزشها نزد ما جایگاهی دیگر یافتهاند. ما در جامعهی خود ارزشهایی را پذیرفتهایم و مبنای عمل اجتماعی خود قرار دادهایم که از يکسو مدرن هستند و از وجهي انقلابی؛ شاید هم راهی برای جمع بين آنها یافتهایم. اما آیا حقیقتا کسانی که سرچشمهی همهی ارزشهای امروز ما را برآمده از عصر مدرن میپندارند، پر بیراه میگویند؟ میتواند اینگونه نباشد؛ ولی در آن صورت، ارزش، آن نمیتواند باشد که ما میفهمیم. اکنون بايد پرسيد: ملاک خوبها و بدها، زشتیها و زیباییها در جامعهي ما، از کجا میآید؟ از تاریخ، ایدئولوژی، جهانبيني، دین، يا اخلاق؟ شاید هم پاسخهای دیگری داریم. میدانیم هر یک از این جوابها، پر مخاطرهاند و بحثانگیز!
«ارزشها»، چه بپذیریم و چه نپذیریم، از بنیادیترین مسائل جامعهی کنوني ما هستند و توجه به آنها هم از باب امور جاری جامعه است و هم از باب بنیادین بودن و نقش و جایگاه آنها در قوام و نظم جامعهی امروز. این چنین است که «ارزش» محور موضوعات این شمارهی مجله سوره اندیشه قرار گرفته است.
اخلاق و سبک زندگی
«آيا اخلاق، روزبهروز بيشتر از زندگي ما محو ميشود؟ در سبک زندگي ما، آيا ارزشها، در حال بيارزش شدن هستند؟» بخش کليات سرويس سبک زندگي مجله سوره انديشه، تلاش دارد تا به بررسي اين سؤالات پرداخته و در بخش مقولات خود نيز، ارزشهاي سنتي و فقهي و اخلاقي و قانوني را مقايسه کرده و به اين مسئله بپردازد که آيا ساير ارزشها، در حال فرسوده شدن به نفع ارزشهاي قانوني هستند. در بخش مصداق نيز، موضوع الگو و اسوه مطرح شده است.
«چیستی بحران اخلاقی زمانهي ما»، «زندگی روزمره: قدرت و اخلاق»، «زمانهي سبک زندگي و ناممکني قضاوت اخلاقي»، «نازايي و تزلزل اساس اخلاق»، «فرااخلاق و سبک زندگي» و «چرا بازيگران الگو ميشوند» بخشي از مطالب این سرويس هستند که به قلم اساتيدي چون دکتر جواد حيدري، دکتر آرمان زارعي، دکتر حسن فتحزاده، دکتر روحالله جعفري و… نوشته شدهاند.
ارزشهای اجتماعی
«غايت پايبندي به ارزشهاي اجتماعي چيست؟ آيا حفظ نظم جامعه، فضيلتي براي شهروندان به همراه دارد؟ آيا پايبندي به ارزشهاي اجتماعي، آزادي، امنيت، عدالت يا رفاه به همراه دارد؟»
سرويس نظام اجتماعي با طرح اين سؤالات آغاز شده و شامل مطالبي با عناويني از قبيل «ابتنای ارزش بر فلسفه»، «اخلاق و ارزشهای اجتماعی»، «تولد و مرگ ارزشها»، «تربيت اخلاقي و رژيم سياسي»، «تسلط ايدئولوژي بر آموزش» و «نقد و ارزش» به قلم اساتيدي چون دکتر تقی آزاد ارمکی، دکتر ميثم سفيدخوش، دکتر حسين هوشنگي، دکتر ياشار جيراني، دکتر مرتضي بحراني و… است.
تفکیک علم و ارزش
«چگونه علومی گرانبار از ارزشها پدید آمده است؟ مسئلهي رابطهي علم و ارزش، از چه زماني مطرح شده است؟ آيا در فضاي ديني، ميتوان از علم ديني سخن گفت؟»
در سرويس نظریه اجتماعی، موضوع تفکيک علم و ارزش در بخش کليات مطرح شده و در بخش مصداق نيز، اخلاق علم و تکنولوژي مورد بررسي قرار گرفته است. در اين سرويس مطالبي چون «رابطههاي علم و ارزش»، «زمينههاي متافيزيکي تولد ارزش»، «از تئولوژي تا علم ديني»، «علم در ثنويت خدا-جهان» و «علوم اسلامي در مقابل علوم ايدئولوژيک» به قلم اساتيدي چون دکتر مهدی معین زاده، دکتر جلال پیکانی، دکتر محمدعلی مرادی، دکتر سید محمدحسین هاشمیان، دکتر عطاءالله بيگدلي و… منتشر شده است.
وجود، حقیقت، ارزش
«درک وجودِ موجود، از يونان تا دوران مدرن چه مسيري را طي کرده است؟ چه قوهاي در فلسفه وجود داشت که موجب ظهور طرح اراده به قدرت در آخرين پاسخ به پرسش اصلي فلسفه شد؟» بخش کليات سرويس تفکر، با ارائهي اين پرسشها آغاز شده و سير تبديل وجود به ارزش را پي گرفته است. در بخش مقولات نيز، اين پرسش که «چگونه فلسفه، رنگ و صورت ايدئولوژي به خود ميگيرد؟» مبناي تأملات قرار گرفته و نسبت فلسفهي جديد با جهانبيني موشکافي شده است. در بخش مصداق نيز، فلسفهي فرهنگ مورد توجه قرار گرفته و توجه به فرهنگ در فلسفهي جديد، ريشهيابي شده است.
«دگرشی در ذات حقیقت» ترجمهی فصل ششم کتاب «طریق تفکر مارتین هیدگر» اثر اتو پوگلر، اولین مطلب سرويس تفکر است. در ادامه، يادداشت «نزاع دلوز و هيدگر در تفسير نيچه» به چيستي خواست قدرت پرداخته است. يادداشت «از کِی و از کجایی» به قلم دکتر سید محمدرضا بهشتی، به پرسش از آرخه در نظر فلاسفهی پیشسقراطی پرداخته است. يادداشتهاي «وجدان کاذب و رامش ضمير نفس» و «طرح جهان در فلسفه» به مسئله فلسفه، ايدئولوژي و جهانبيني پرداختهاند. همچنين «بنيادهاي منطق علم فرهنگ» به قلم دکتر محمدعلي مرادي و «عدم توجه به امر فرهنگ در سنت فلسفه اسلامي» به قلم دکتر سيد محمدتقي چاووشي در موضوع فلسفهي فرهنگ نگاشته شدهاند.
حقیقت، هنر، فرهنگ
سرويس هنر و ادب، با بررسي نسبت «حقيقت، هنر و فرهنگ» در بخش کليات آغاز شده و در بخش مقولات، «بيان هنري» مورد مداقه قرار گرفته است و مصداق اين سرويس نيز، «امکانهاي بياني شعر فارسي» انتخاب شده است. جهت بررسي اين موضوعات، يادداشتهايي با عناوين «هنر، خير و ارزش زيباييشناختي»، «هنر فراتر از فرهنگ»، «کار هنري در ترازوي کارآيي»، «دلوز، گتاري و مسئلهي بازنمايي در هنر» و «عهد و التزام شعر و هنر» به قلم اساتيدي چون دکتر وحيد عسکرپور، دکتر محمدجواد صافيان، مجيد اخگر، يوسفعلي ميرشکاک و… در اين سرويس منتشر شده است.
تاریخ انسانی
سرويس تاريخ، با پرسش از چيستي «تاريخ انساني» آغاز شده و در بخش مقولات، به بحث «غايتانگاري» ميپردازد. «تهاجم و تبادل فرهنگي» نيز مصداق اين سرويس است. «گذار و گذر تاریخ» از دکتر منوچهر آشتیانی مطلبی است که به تاریخ طبیعی و انسانی میپردازد. دکتر علی مرادخانی در «تاریخ آیینهی انسان است و فیزیک آیینهی طبیعت» فرایند انسانی شدن تاریخ را مد نظر دارد. مطلب ديگر، «طبیعت و ارزش تاریخ جهانی» است که ترجمهی سخنرانی تاریخی فردریش فون شیلر در باب بعضی لغزشگاههای نظریهی کانت دربارهی تاریخ است. دکتر اکبر جباری در «گذشته، حال، آینده» زمانمندی در نزد هایدگر را بیان میکند. بخش غایتانگاری هم شامل مطالبی از علی خدادادی و ابوالحسن فیاض است. «انسان جديد و افق پيشرو» يادداشتي از دکتر حکمتالله ملاصالحي، «جنگ و صلح ميان فرهنگها» اثر دکتر مهدي پارسا و «داستان تلخ تهاجم فرهنگي در ايران» از دکتر عبدالله شهبازي در بخش مصداق منتشر شدهاند.
ضميمه اسفار
اما بخش اسفار، شامل معرفی تازههاي کتاب و نشر و شخصیت است. در بخش اول، کتاب تازه منتشر شده «سکانس کلمات» که پس از درگذشت شاعر آن، سيد حسن حسيني جمعآوري و منتشر شده است، مورد نقد و ارزيابي قرار گرفته است. در بخش نشر، با انتشارات حکمت بيشتر آشنا ميشويم. در بخش شخصیت نيز، زندگي مورخ نامی دکتر عبدالله شهبازی مورد بررسی قرار گرفته است؛ محققي که آثار زیادی دارد اما دو اثر جنجالی او را بیشتر میشناسیم. کتاب سه جلدی «زرسالاران یهودی و پارسی، استعمار بریتانیا و ایران» و «مریمیه». علاوه بر گفتوگوي خواندني انجام شده با وي، يادداشت استاد یوسفعلی میرشکاک در نقد کتاب «مریمیه» با نام «تأملی در ستیز سجویکها با فرادهش» از مطالب جذاب این بخش است.
يادداشت مهمان: سیاستهای «زنده باد دموکراسی» و «مرگ بر آمریکا»
دکتر رضا داوری اردکاني در يادداشتي نسبتا طولاني که در ابتداي اين شماره از مجله سوره انديشه منتشر شده است، از دو صورت سیاست در جوامع در حال توسعه سخن گفته است: سیاست «زنده باد دموکراسی» که در سودای لیبرالیسم موهوم و خیالی است و سیاست «مرگ بر آمریکا» که در انتظار نابودي آمريکا است. وي از بيزماني و بيتاريخي در اين جوامع، به عنوان علت بروز اين دو صورت سياست نام ميبرد و در تلاش است تا به طراحي و اجراي سياستي بينديشد که در عين مخالفت با نظام قهر و ستم، و توجه به عزت و عظمت کشور، به حل و رفع مسائل و مشکلات ناظر باشد. وي معتقد است: «سیاست صلاح و اصلاح امور کشور اگر در جایی تدوین و اجرا شود، شايد اشتغال به حل مسائل مردم و کشور، مجالی برای عبودیت در معبد لیبرال دموکراسی و ادای دائم شعار مرگ بر آمریکا باقی نگذارد و آثار و نتایجش هزار بار بیش از وقوف در رؤیای تحقق دموکراسی و سودای نابودی آمریکا کشور را به صلاح نزدیک کند و موجب پريشاني و نگراني آمريکا شود».
از آنجا که قرار است مجله سوره انديشه در شمارهي آتي خود، به موضوع «رابطهي ايران و آمريکا» بپردازد، آمادگي دارد تا از نظرات و مطالب اهالي نظر و انديشه در اين مسئله استفاده نمايد.
طراح مجله نيز آقاي کيوان روشنبين است که طرح جلدهاي ايشان در شمارههاي پيشين سوره انديشه، در بيستمين جشنوارهي مطبوعات عنوان طرح جلد برگزيده را به خود اختصاص داد.
براي دريافت اخبار و اطلاعات بيشتر و تهيه اين شماره و گرفتن اشتراک مجله سوره انديشه، به سايت www.sooremag.ir مراجعه نمایید.
Sorry. No data so far.