سایمون گس در تهران چه می کند؟

علی شاهدیان- سفر یک روزه سایمون گس مدیر کل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و نماینده این کشور در گروه 1+5 به تهران، این پرسش را بوجود آورده است که هدف وی از این سفر در این مقطع زمانی خاص چیست؟

گس که به عنوان دیپلماتی کم و بیش ضد ایرانی شناخته می شود مذاکره کننده ارشد دولت انگلستان درباره مسئله هسته ای ایران است و به ندرت مشاهده شده است که وی موضعی سازنده در مذاکرات اتخاذ کند.

سفر تقریبا غیر منتظره او به تهران اما نشان دهنده این است که تحولات دیپلماتیک چندان بر مدار سابق حرکت نمی کند.

اطلاعات پراکنده ای که «ایران هسته ای» جمع آوری کرده نشان می دهد که هدف های اصلی سفر گس به تهران را می توان به شکل زیر خلاصه کرد:

1- هدف نخست بی گمان مذاکره دو جانبه درباره پیش نویش توافقنامه جامع هسته ای است که نگارش آن از اواسط اردیبهشت ماه شروع خواهد شد. به نظر می رسد هم ایران و هم 1+5 به این جمع بندی رسیده اند که باید درباره توافق جامع دوره ای مذاکرات دو جانبه را آغاز کنند و بنابراین می توان حدس زد که به زودی برخی دیگر از مذاکره کنندگان گروه 1+5 هم مذاکراتی دوجانبه با همتایان خود داشته باشند. بویژه، از آنجا که انگلیس و فرانسه عموما موضع تندی در مذاکرات دارد و اخیرا هم انگلستان در مذاکرات اندکی منفعل بوده و همچنین به دلیل نزدیکی مواضع انگلیس به اسراییل، این مذاکرات اهمیت بیشتری پیدا می کند.

2- هدف دوم به تلاش های دولت ایران برای احیای روابط با انگلستان و بازگشایی کامل سفارتخانه این کشور در تهران برمی گردد. این سفارتخانه در آذر 1390 پیش هدف حمله دانشجویان قرار گرفت و تعطیل شد اما ایران و انگلستان روابط خود را در سطح کاردار غیر مقیم از سر گرفته اند. کارشناسان در تهران مکررا هشدار داده اند که سفارت انگلستان در تهران یک لانه جاسوسی تمام عیار است همچنان که در فتنه 88 هم نقش سرپل اصلی ارتباط گیری سرویس های خارجی با عوامل میدانی در داخل را ایفا کرد.

3- سومین هدف این سفر احیای چانه زنی منطقه ای میان ایران و انگلستان درباره افغانستان، عراق و سوریه است که هر 3 اکنون درگیر انتخابات هایی هستند که احتمالا عناصر غربگرا شانس چندانی برای پیروزی در آنها نخواهند داشت.

4- و در آخر، برخی اطلاعات نشان می دهد طرف ایرانی مایل است ببیند انگلستان چه نقشی در تعدیل احتمالی تحریم ها و رونق گرفتن دوباره تجارت اروپا با ایران ایفا خواهد کرد.