حجت الاسلام سلمان رضوانی در نشست تخصصی تحلیل و بررسی مجموعه تلویزیونی ملکوت که در تالار اندیشه مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما در قم برگزار شد، تولید و انجام هیچ کاری را بدون عیب ندانست و در این خصوص اظهار داشت: کار بی نقص تنها از عهده خداوند ساخته است و اصولا برگزاری جلسات نقد و بررسی بعد از تولید و پخش یک مجموعه یا سریال نوشدارو بعد از مرگ سهراب است اما میتوان این نگاه مثبت را به چنین جلساتی داشت و آن هم این که، این کار باعث میشود تا تولیدات آینده با کیفیت بهتری ساخته و ارائه شود.
دین، اخلاق، امید و آگاهی چهار محور رسانه است
وی بر اساس بیانات مقام معظم رهبری چهار محور رسانه را دین، اخلاق، امید و آگاهی دانست و افزود: بیش از 18 هزار شبکه ماهوراهای در دنیا وجود دارد اما آنچه شبکههای تلویزیونی ما را از سایر کشورها متمایز میکند تفاوت در نوع جهان بینی، نگاه به خداوند و دین است که اصلاح این نگاه به عوامل تولید و اجرای فیلم اعم از کارگردان، تهیه کننده، بازیگر و … بر میگردد.
رضوانی با انتقاد از نوع نگاه جزئی که به حوزه دین در تولید فیلم و سریالها میشود، تصریح کرد: این نگاه درست نیست چرا که دین مجموعهای از اخلاقیات، اعتقادات و احکام است که متأسفانه به آن توجهی نمیشود.
این کارشناس حوزه رسانه ادامه داد: برای مثال در مورد مسئله حجاب در فیلمها تنها مقصود نوع پوشش بازیگر مد نظر قرار داده میشود در صورتی که در حجاب مسئله ارزشها و اعتقادات نیز مطرح است و در مورد شخصیت مهتاب در سریال ملکوت اگرچه نوع پوشش شخصیت مناسب بود اما این شخصیت به راحتی در مراودات اجتماعی تنها با یک نامحرم و در روی صندلی جلوی اتومبیل به این طرف و آن طرف میرفت؛ درست است که همیشه کمبودهایی وجود دارد اما موراد نقض نباید باشد و اینها ظرافتهای شخصیتی است که بسیار نیز مهم است و در صورتی که نادیده گرفته شود به شخصیت ضربه میزند.
تفکر نادرست با عنصر تکرار در رسانه به یک باور در مخاطب تبدیل میشود
وی با بیان اینکه اگر این موارد با عنصر تکرار در رسانه وارد شود یک نوع باور غلط را در اذهان به وجود میآورد، خاطرنشان کرد: ما دین را تنها احکام میدانیم در صورتی که این فقط بخشی از دین است و بخش دیگر در حوزه اخلاقیات و اعتقادات قرار دارد که در تولیدات رسانهای باید به این امر توجه و نقایص برطرف شود.
در سریالها گاهی حلال خدا، حرام و گاهی حرام خدا، حلال میشود
رضوانی با بیان این که انگار امروزه در رسانه حلال کردن حرام خدا و حرام کردن حلال خداوند به صورت یک عادت درآمده است، اظهار داشت: گاها دیده میشود که هنرمندان و یا دست اندرکاران یک کار نمایشی، یک نگاه عرفی به گزارههای دینی دارند، در صورتی که این توقع از هنرمند میرود که یک نگاه فوق عرفی به گزارههای دینی و اموزههای دینی داشته باشد، برای مثال در مورد ازدواج دوم و یا تعدد زوجات در سریال جراحت پیشنهاد ازدواج به یک خانم، خیانت تصور میشود و یا در سریال ملکوت به نوعی ازدواج دوم حاج فتاح یک خیانت و از یک نگاه مفهومی این گناه هنوز هم نابخشودنی است.
وی تصریح کرد: ما در تولیدات نمایشی و رسانهای به عنوان منبع یک پیام در مقابل پیامی که به مخاطب مخابره میکنیم مسئول هستیم و باید مراقب باشیم تا حلال خدا را حرام و حرام خدا را حلال نکنیم.
سوژههای عشقی در تولید فیلم و سریالها تکراری شده است
این کارشناس حوزه رسانه با انتقاد از موضوعات تکراری جنسی در تولید فیلم و سریالها گفت: امروز در جریان اکثر فیلمنامههای ایرانی به سراغ مسائل جنسی میرویم و حتی در فیلمهای تاریخی نیز محور را مسائل عشقی قرار میدهیم، آیا براستی موضوعات دیگری برای سوژه شدن وجود ندارد؟
وی با اشاره به اینکه کار ناشایست دوستیهای قبل از ازدواج در جامعه کنونی ما وجود دارد، اظهار داشت: رسانه نیزبه این مسئله دامن میزند و به شما القا میکند که ارتباطات قبل از ازدواج ولو سالم باید وجود داشته باشد در صورتی که این برخلاف دین و آموزههای دینی ماست و در روایات نیز آمده هرگاه دو نامحرم در کنار یکدیگر باشند نفر سوم شیطان است، اما در فیلمها و به خصوص سریال ملکوت به شکلهایی به ظاهر منطقی مثلا برای پیگری کارهای متدینانه این امر بروز میکند.
رضوانی توجه به نکات ظریف به منظور تقویت باورها و آموزش احکام دینی در روند فیلم سازی را مورد توجه قرار داد و گفت: حتی در ارتباطات خانوادگی نیز توجه به برخورد محرم و نامحرم مورد غفلت قرار میگیرد و در زمانی که یک نامحرم وارد خانه میشود پوشش اهل خانه هیچ تغییری نمیکند، در صورتی که صحنهای با این مضمون که خانم هنرپیشه فیلم که دارای پوشش روسری است در هنگام ورود نامحرم به خانه، جلوی آینه برود و روسری خود را مورد بازبینی قرار دهد خود میتواند رعایت نوع پوشش در مقابل نامحرم را القا کند.
اعتدال در انزار و تبشیر در ملکوت رعایت نشده بود
وی در ادامه موارد نقد سریال ملکوت بیان داشت: ما در قرآن داریم که پیامبر خدا هر اندازه که انزاردهنده است، تبشیر دهنده نیز هست در صورتی که در سریال ملکوت جنبه اعتدال به درستی رعایت نشده بود و محتوای فیلم بیشتر انزار دهنده بود تا تبشیر دهنده و در این کار کمتر به بشارتهای الهی توجه شده بود.
این کارشناس حوزه رسانه ارجاع به آموزههای دینی و قرائت عین روایات را از نکات مثبت سریال ملکوت دانست و افزود: در حوزه اخلاقیات برداشتهای متفاوتی از دین وجود دارد و ما باید به سراغ گزارههایی برویم که سندیت دارد و از اجماع نظر بیشتری برخوردار است و این نکته نیز در روند تولیدات رسانه باید مورد توجه قرار گیرد.
در ملکوت قضا و قدر شب قدر به صورت قطعی و حتمی به مخاطب القا شد
وی نگاه این سریال به شب قدر را محل اشکال دانست و گفت: در این سریال این گونه به مخاطب القا شد که قضا و قدر در شب قدر حتمی است در حالی که ما در روایات داریم که قضا و قدر در شب قدر حتمی و لاتغیر نیست و باید در مورد آگاهی دادن به مخاطب مراقب بود و اگر این باور به مخاطب القا شده باشد آثار سوء بسیاری خواهد داشت، همچنین اقرار به گناه درمورد توبه در دین اسلام وجود ندراد و این یک گرایش مسیحیت است که اگر در برابر شخصی اقرار به گناه کنی توبه پذیرفته می شود، در حالی که اقرار به گناه در دل توبه نهفته است و همین که فرد تصمیم به توبه می گیرد به این معنی است که به گناه خود معترف است که توجه به این ریزه کاری ها در سریال ها باید مورد توجه قرار گیرد.
رضوانی درپایان متذکر شد: اگر برگزاری جلسات نقد و بررسی با حضور کارشناسان دینی در مرحله پیش تولید انجام گیرد به تولید فیلم و سریالهایی به مراتب با کیفیتتر و غنی تر خواهد انجامید و فیلم سازان نیز باید سعی نمایند از این ظرفیت در جهت غنابخشی به محتوای فیلم استفاده نمایند.
Sorry. No data so far.