تصویری از یک شکوه

شهید برونسی

واقعا شاهکار بود. خیلی وقت بود با خواندن کتابی اشکمان –جهت ریا!- درنیامده بود. در عین همان اوج شلوغی‌هایم، در دو روز کتاب را تمام کردم. و این یعنی جذابیت فوق‌العاده!
کتاب «خاک‌های نرم کوشک» نوشته سعید عاکف با وقفی در گردش به دستم رسید. در میان کتاب‌های خاطرات شهیدانی که خوانده‌ام، مسلما جزء یکی از بهترین‌ها بوده است. کتابی است که با متنی روان و قلمی نیکو به زندگی «شهید عبدالحسین برونسی» می‌پردازد. یک بنای ساده که ایمان و اخلاصش او را به یک مهره‌ی موثر در مبارزات انقلاب و دفاع مقدس تبدیل کرد.
«الان چند سالی است که کتابهایی درباره‏ سرداران و فرماندهان جنگ باب شده و می‏نویسند و بنده هم مشتری این کتابهایم و می‏خوانم. با اینکه بعضی از اینها را من خودم از نزدیک می‏شناختم و آنچه را هم که نوشته، روایتهای صادقانه است – این هم حالا آدم می‏تواند کم و بیش تشخیص دهد که کدام مبالغه‏آمیز است و کدام صادقانه است – بسیار تکان‏دهنده است؛ آدم می‏بیند این شخصیتهای برجسته، حتی در لباس یک کارگر به میدان جنگ آمده‏اند؛ این اوستا عبدالحسین برنسی، یک جوان مشهدی بنا، که قبل از انقلاب یک بنا بود و با بنده هم مرتبط بود، شرح حالش را نوشته‏اند و من توصیه می‏کنم و واقعا دوست می‏دارم شماها بخوانید. من می‏ترسم این کتابها اصلا دست شماها نرسد. اسم این کتاب «خاکهای نرم کوشک» است؛ قشنگ هم نوشته شده. ایشان اول جنگ وارد میدان نبرد شده بود و بنده هم هیچ خبری نداشتم. بعد از شهادتش، بعضی از دوستان ما که به مجموعه‏های دانشگاهی و بسیج رفته بودند و با این جوان بی‏سواد – بی‏سواد به معنای مصطلح؛ البته سه، چهار سالی درس طلبگی خوانده بوده، مختصری هم مقدمات و ابتدایی و اینها را هم خوانده بوده – صحبت کرده بودند، می‏گفتند آن‏چنان برای اینها صحبت می‏کرده و حرف می‏زده که دلهای همه‏ اینها را در مشت می‏گرفته.»(بیانات رهبر معظم انقلاب، در جمع اهالی سینما، ۲۶ خرداد ۱۳۸۵)
این سخنان رهبری درباره شهید و این کتاب، خود کفایت می‌کند برای جذاب شدن آن؛ اما من به چند ویژگی برجسته این کتاب را غیر از قلم روانش، اشاره می‌کنم.
اصلی‌ترین محور اهمیت این کتاب خود شخصیت شهید برونسی است. یک بنای ساده که دیپلمش را نه به شیوه‌ای عادی و در زمان معمولی‌اش، اما با پشتکار و در شرایط سخت در سن و سالی غیر کودکی گرفت. او سواد کلاسیک نداشت. اما از تاثیر فوق‌العاده‌ی کلام و جذبه‌ی او در هنگام صحبت برای رزمنده‌ها و مردم، سخن‌ها گفته‌اند. شهیدی که اخلاص فراوانش ایمانش را مستحکم کرده بود. شخصیتی که ارتباط عجیبی با ائمه هدی و به خصوص حضرت زهرا (س) داشته است. زندگی‌اش وقف اسلام و خدا بود. یک وقف تمام عیار. شبانه روزی برای اسلام و انقلاب به تلاش و کوشش پرداخته بود؛ شخصیتی بود که به شدت تمام به رزق حلال دقت کرده است. و برای این دقت‌اش نیز متحمل فشارهای زیادی بر خود و خانواده‌اش شده است.
کتاب با توجه به اسناد و راویان موجود سعی در ارائه‌ی تصویر جامع از حیات یک «انسان بزرگ» داشته است. در کتاب از رابطه شهید با پدر و مادرش، همسرش، فرزندانش، دوستانش، همرزمانش، همسایه‌هایش، خویشاوندانش و رهبرش پرداخته است. شاید اگر منابع اطلاعات بیشتری می‌داشتند تصویر زیباتری آفریده می‌شد. اما در همین حد نیز بسیار حائز اهمیت است. همانطور که از نمازها و نیایش‌های خالصانه‌اش تصویر ارائه می‌دهد، از مبارزه با ظلم و دقت در حق‌الناس‌اش هم ارائه می‌دهد. در حد امکان سعی شده‌ است تصویر کامل باشد.
از سویی دیگر در کتاب نخواسته است تا روایان ’ نظرشان ‘ را درباره شهید در چند جمله ارائه دهند. بلکه سعی شده است تا راویان ’ خاطره ‘ تعریف کنند. یعنی سعی در ثبت خاطرات و حوادث زندگی این شهید بزرگوار داشته است. و لذا این دقت در پرداختن به جزئیات، اولا کتاب را از یک کلیشه‌های ریاج خارج کرده است. در ثانی به مخاطب این اجازه داده شده است تا با این شهید ارتباط نزدیک‌تری برقرار گردد. و خود خواننده پی به عظمت “شهید” ببرد. و این نکته‌ی بسیار مهمی است.
واقعا کتاب خواندنی‌ای است. تا آنجا هم که خبر دارم به چاپ ۵۵ام هم رسیده است… اما پس از خواندن کتاب، حسرتی در دلم باقی ماند: کاش “عین متن” چند سخنرانی این شهید بزرگوار را می‌خواندم یا می‌شنیدم…