آخرین‌پیشنهاد هسته‌ای ظریف به کری چه‌بود؟

روزنامه نیویورک تایمز در واپسین روزهای توافق ژنو مصاحبه ای از محمد جواد ظریف منتشر کرد که حاوی عناصر اصلی پیشنهاد هسته ای ایران به 1+5 بود.

با وجود اهمیت این مصاحبه و واکنش های متعددی که در منابع غربی برانگیخت، در داخل ایران به مضمون آن توجه چندانی نشد.

این پیشنهاد توسط جان کری به امریکا منتقل شده ولی هنوز پاسخ رسمی از سوی امریکایی ها دریافت نکرده است.

پایگاه «ایران هسته ای» بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی ظریف در آن مصاحبه، مقاله اخیر رابرت آینهورن و همچنین برخی اطلاعات پراکنده برآورد کرده است که پیشنهاد جدید ایران به 1+5 درباره ظرفیت غنی سازی دارد ساختار کلی زیر است.

1- محدود شدن طول گام نهایی به 3-7 سال

2- محدود ماندن تعداد سانتریفیوژهای عملیاتی ایران به میزان فعلی (حدود 8000 ماشین نسل اول)

3- تبدیل شدن تمامی مواد 5 درصدی جدیدی که تولید می شود به اکسید

4- تعهد به عدم غنی سازی بالای 5 درصد

5- تبدیل تدریجی ماشین های نسل اول به ماشین های نسل بالاتر در طول گام نهایی بدون افزایش سقف SWU

6- پذیرش این موضوع از سوی 1+5 که پس از طی شدن زمان گام نهایی ایران بتواند بدون محدودیت تا 190 هزار SWU غنی سازی کند.

7- پذیرش شفافیت پروتکلی

بر این اساس به نظر می رسد دولت آمریکا در این مذاکرات تلاش کرده است با «تغلب در مذاکرات» و با تهدید ایران به اعمال تحریم‌های اقتصادی دیدگاه خود را بر مذاکرات تحمیل کند. آمریکا ظرفیت غنی‌سازی را برای ایران به‌گونه‌ای تعریف می‌کند که به‌هیچ‌وجه نه نیازهای عملی ایران در وضعیت کنونی و نه در آینده تأمین نمی‌شود چراکه  امریکا اساساً نمی‌خواهد تحقیق و توسعه ایران را بپذیرد و می‌خواهد کار علمی هسته‌ای در ایران متوقف شود.

نکته دوم این است که دولت امریکا هنوز آماده پذیرش این موضوع نیست که ایران در آینده 190 هزار سو نیاز عملی به غنی‌سازی دارد و می‌خواهد آینده برنامه غنی‌سازی ایران را مبهم نگه دارد؛ بنابراین تا زمانی که امریکا دیدگاه خود را درباره این دو موضوع تغییر ندهد توافقی رخ نخواهد داد.

سومین مسئله این است که رسانه‌های غربی تلاش می‌کنند منطق خطوط قرمز هسته‌ای ایران را زیر سؤال ببرند. درواقع اکنون دستور کار اصلی رسانه‌های غربی این است که بگویند مذاکرات هسته‌ای به دلیل سرسختی ایران شکست‌خورده است.

از سوی دیگر با توجه به مصاحبه آقای ظریف به نظر می رسد امتیازهایی که ایران در این توافق موقت داده بسیار بیشتر از چیزی است که آقای عراقچی گفته است به طوریکه گویا تیم ایرانی سعی می‌کند امتیازهای بزرگی را که در خارج داده در داخل کوچک نمایی کند.