آیت‌الله مصباح یزدی در نشست همگرایی اصولگرایان که در مجتمع 13 آبان (لانه سابق جاسوسی آمریکا) برگزار شد، با اشاره به حرکت‌های اجتماعی صورت گرفته در طول تاریخ،گفت: حرکت‌هایی که در طول تاریخ بشر انجام گرفته است خواه حرکتی مطلوب و خداپسند و خواه حرکتی نامطلوب به دو دسته تقسیم می شود؛ یک دسته کسانی که در اهداف‌شان مسائل معنوی و الهی را در نظر داشتند و دسته دوم کسانی که یا به اهداف الهی معتقد نبودند و یا به آن توجه نمی‌کردند.
وی ادامه داد: حرکت‌های سکولاری که در طول تاریخ به وقوع پیوسته مصداق در نظر نگرفتن منویات الهی است و حرکت انبیاء در مقابل چنین تفکری بوده است.
آیت‌الله مصباح یزدی با بیان اینکه حرکت‌های اجتماعی دارای سه مقدمه است، اظهار داشت: مقدمه اول در واقع بینش‌هاست؛ یعنی کسانی که می‌خواهند حرکتی را انجام دهند یک بینش و نگاهی به محیط اطراف خود دارند که از آن به عنوان جهان‌بینی نیز یاد می‌شود.
وی ادامه داد: این بینش‌ها گاهی آگاهانه است و گاهی هم چندان آگاهانه نیست و زمانی که یک حرکت بررسی می‌شود می‌بینیم بینش در آن وجود داشته ولی از این بینش آگاهی نداشتند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: افرادی که حرکت آنها بر اساس بینش‌های جسمانی بوده در برابر بینش انبیاء هستند که می‌گوید خداوند جهان را بر اساس حکمت آفریده است.
آیت‌الله مصباح ادامه داد: دسته دوم از مقدمات مطرح شده است که در افعال اجتماعی تأثیرگذار است ارزش‌هاست؛ یعنی بعد از آنکه افراد شناختی از آن و آینده پیدا کردند به یکسری خوبی‌ها و بدی‌ها دلبسته می‌شوند.
وی ادامه داد: در عالم می‌بینیم که افراد به یکسری از ارزش‌ها دل می‌بندند و به عنوان مثال همه انسان‌ها عدل را یک ارزش مقدس دانسته و ظلم را یک رفتار ناپسند می‌دانند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: در ادامه روشهایی برای تحقق این ارزش‌ها شکل می‌گیرد و موضوع اصلی این است که چه روشی انتخاب شود؛ یعنی روشی که مناسب با ارزش‌ها باشد و آن ارزش را دنبال کند.
آیت‌الله مصباح یزدی تفاوت اصلی حرکت انبیا با دیگر حرکت‌ها را در انتخاب روش‌ها دانست و افزود: سکولارها حیات دیگری را جز این حیات مادی برای خود قائل نیستند اما انبیاء درست نقطه مقابل تفکر مادی قرار دارند و معتقدند حقیقت اصلی خداوند است که دارای یک کمال بی‌نهایت است و انسان همین حجم مادی نبوده و ابزاری برای تعالی روح است.
وی در تبیین اندیشه مادی‌گرایان نسبت به روش‌ها، تصریح کرد: طبق بینش این دسته از افراد هر چه باعث رشد و زیبا شدن بدن انسان شود از هر راهی که باشد ارزش محسوب می شود ولی در بینش خدایی همه اینها مقدمه است و ارزش نیست.
وی ادامه داد: مثلا فرد امروز رئیس می‌شود ولی فردا او را عزل می‌کنند؛ اینها همه بازیچه‌ای است اگر برای تعالی روح نباشد و در غیر اینصورت همه آنها اتلاف وقت است.
آیت‌الله مصباح یزدی ادامه داد: برخی فیلسوف‌ها می‌گویند اگر سختی‌ها و خوشی‌های دنیا را با همدیگر جمع و تفریق کنیم به صورت عقلانی انسان باید خودکشی کند چون ارزشی ندارد ولی قرآن می‌گوید همه اینها مقدمه‌ای برای تعالی انسان است؛ این مسئله مانند تجویز یک داروی تلخ از سوی پزشک است که برای زنده ماندن انسان ارزشمند است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه اگر دنیا وسیله‌ای برای کسب مقامات دنیا شد یک لحظه‌اش را هم نباید از دست داد، تصریح کرد: تفاوت در بینش، تفاوت راه انبیاء با دیگر راه‌هاست.
وی ادامه داد: روش همانی است که خداوند توسط انبیاء به نام دین در اختیار مردم قرار داد و کامل‌ترین آن نیز دین اسلام است.
آیت‌الله مصباح یزدی با تأکید بر اینکه همه کمالات انسان یک شرط دارد و آن هم این است که با اختیار خود انسان به دست بیاید، اظهارداشت: اگر کسی را به زور به مسجد ببرند فایده‌ای ندارد؛ یعنی هم ترقی و هم انحطاط انسان بر عهده خودش است.
آیت‌الله مصباح یزدی ادامه داد: برای همین خداوند شرایطی را فراهم کرده که هر لحظه موقعیتی پیش می‌آید که انسان انتخاب جدیدی را در مقابل خود دارد؛ این یکی از نمادهای قدرت الهی است که در فرهنگ اسلامی به آن امتحان می‌گوییم.
وی ادامه داد: در تعالیم انبیاء نیز راه انتخاب مسدود نمی‌شود و اینطور نیست که افراد مجبور به تبعیت شوند و شما هیچ معجزه‌ای از پیغمبران نمی‌بینید که مردم را مجبور به اطاعت کند.
آیت‌الله مصباح یزدی افزود: آدمیزاد در سایه قدرت انتخابی که دارد گاهی حرف انبیاء را نیز قبول نمی‌کند و در این میان خیلی‌ها حقیقت را می‌دانند اما دلبستگی‌هایی دارند که نمی‌توانند حرف انبیاء را قبول کنند.
آیت‌الله مصباح یزدی با بیان اینکه بعضی از اختلافاتی که پیدا می شود به دلیل جهل است، تصریح کرد:جهل خیلی عجیب نیست و همه ما کم و بیش جهل داریم و واقعا برخی نتوانستند بفهمند حقیقت چیست.
وی ادامه داد: این یک جور اختلاف است که در تشخیص ظاهر می‌شود ولی برخی اختلافات اینگونه نیست؛ قرآن در آیات متعددی می فرماید اختلاف در دین همیشه عامدانه است.
آیت‌الله مصباح ادامه داد: برخی می‌دانستند ولی برای منفعت‌طلبی دین جدیدی به راه انداختند؛ اختلاف در دین همیشه برای بقی است.
وی ادامه داد: اختلافاتی که در آن تحقیق شده و فرد در آن به نتیجه‌ای که عقلانیت خداپسندانه باشد نرسیده است اختلافات معذور است و همواره در طول تاریخ نیز وجود داشته است.
آیت‌الله مصباح یزدی ادامه داد: در مواردی پیامبر اکرم پیامی را از طرف خدا برای مردم می آورد و به قدر کافی دلیل برای آن مطرح می‌کرد اما کسانی نپذیرفتند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اضافه کرد: این گونه رفتارها در ما نیز وجود دارد و ما نیز وقتی گناه می‌کنیم می‌دانیم اشتباه است ولی نمی‌گوییم که پیامبر (ص) دروغ گفته است.
وی ادامه داد: کسانی در صدر اسلام پیدا شدند که می‌گفتند اگر کسی مرتکب گناه کبیره شود کافر است و همین اساس تفکر خوارج بود و این گروه بر اساس همین تفکر فتوای قتل امیرالمومنین (ع) را صادر کردند.
آیت‌الله مصباح یزدی ارتکاب و تکرار گناه را نشانه ضعف ایمان دانست و افزود: خطر مهم آن است که وقتی این گناهان تکرار شود ایمان فرد را از بین ببرد.
وی ادامه داد: گاهی علاقه به تیتر، مقام و ریاست کسی را که خداوند به او مقام انبیاء داده است به جایی می رساند که قرآن کریم درباره او تعبیر سگ را دارد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه در طول تاریخ اسلام این نوسانات از افراد مختلف دیده می‌شود افزود: در زمان پس از انقلاب خودمان افرادی را دیده‌ایم که چه تحولاتی برای آنها روی داد؛ تحولاتی که به نظر من اگر از خود آنها سوال می کردیم باور نمی‌کردند که چنین اتفاقی برایشان روی دهد اما این اتفاق افتاد.
آیت‌الله مصباح یزدی خطاب به حاضرین در این نشست، گفت: برای بنده و شما نیز امکان این تحولات وجود دارد و ما از این قاعده مستثنی نیستیم و ما نیز باید نگران باشیم که پول، دنیا، ذخیره بانک‌های خارجی و زمین‌های در اختیار ما مانع از انجام وظیفه شود و این امتحان برای همه ما است.
آیت‌الله مصباح یزدی ادامه داد: تصور مان این است که جمع حاضر افرادی هستند که می‌خواهند خود را از این سقوط‌ها حفظ کنند، اگر می‌خواهند اینطور باشد شرطش این است که اصول بینشی، ارزشی و روشی داشته باشند.
وی با بیان اینکه اگر بنا را بر رعایت اصول گذاشتیم 99 درصد از سقوط مصون می‌شویم، اظهار داشت: اما اگر امروز یک حرف زدیم و فردا گفتیم حالا که دوستان سلیقه‌شان عوض شده طور دیگری رفتار می‌کنیم درست نیست.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، با اشاره به شاخصه‌های افراد جامعه در اصولگرا بودن و غیر اصولگرا بودن تصریح کرد: اصولگرا یعنی کسانی که ارزش‌ها را قبول کرده‌اند و حاضرند بر آنها پایداری کنند.
وی ادامه داد: اما نباید اینگونه باشد که امروز برخی‌ها بگویند ما خودمان آقا را رهبر کردیم و حالا بیاییم حرف او را گوش کنیم؛ فرض بر اینکه شما هم مؤثر بودید در اینکه ایشان این حق را در اختیار بگیرد ولی سوال این است که آیا آنها که با پیامبر و امیرالمومنین بیعت کردند حضرت محمد (ص) و امیرالمومنین را به جایگاه نبوت و امامت رساندند؟
آیت‌الله مصباح یزدی تصریح کرد: ما باید خدا را شکر کنیم که در این آسمان و زمین کسی را شایسته‌تر از ایشان سراغ نداریم و ما این را نعمت خدا را می‌دانیم که این شناخت را به ما داده است و با خدا عهد می بندیم که از ایشان تبعیت کنیم زیرا آن را شعاعی از ولایت غدیر می‌دانیم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه همه افراد دارای ضعف هستند، اظهار داشت: همان ضعفی که همه ما داریم برخی افراد در مسائل اجتماعی هم دارند و 75 میلیون نفر را با تردید مواجه می‌کنند.
آیت‌الله مصباح یزدی هدف از این اجتماعات را به دست آوردن بینش آگاهانه، باور آگاهانه نسبت به ارزش‌های اسلامی و انقلابی و اعتماد به روش امام و جانشین امام دانست و افزود: دیگران هر جا کوتاه آمدند همان جا اشتباه کردند و هم دنیای خود را از دست دادند و هم آخرت‌شان را از دست دادند.
این درست که برخی از اختلافات بخاطر جهل است. اما مشکل ما آن ها نیست. مشکل ما اختلافاتی است که کاملا از روی علم و صرفا از جهت زیاده خواهی ها و تکبر ها و تبعیض ها و کینه ها آغاز می شود.