رسانه های ما اگر خیلی لطف کنند در سالگرد این حادثه چند مصاحبه و یک مستند کوتاه را کار می کنند و هر سال همین را تکرار می کنند در حالی که جامعه امروز نیاز دارد که رسانه ها به چرایی تسخیر بپردازند و روشن شود که چرا دانشجویان در آن زمان 444 روز مقابل ابرقدرت دنیا ایستادند.
به مناسبت سالروز مبارزه با استکبار جهانی، نشست های هفتگی فیلمسازان جوان سینمای انقلاب با اکران مستند «کاروان» و برگزاری میزگردی پیرامون تسخیر لانه جاسوسی پیگیری شد.
مستند «کاروان» درباره پیاده روی دانش آموزان دبیرستانی گرمساری است که در جریان تسخیر لانه جاسوسی، برای حمایت از دانشجویان پیرو خط امام با پای پیاده از به سمت تهران حرکت میکنند و با استفاده از فیلمهای ثبت شده از این پیاده روی ساخته شده است.
در این نشست علاوه بر حسین فروتن که کارگردانی «کاروان» را به عهده داشت خانم فائزه مصلحی از دانشجویان حاضر در تسخیر لانه جاسوسی و حسین جودوی، نویسنده کتاب «دانشجویان و گروگان ها» حضور داشتند و به بیان دیدگاه های خود درباره واقعه تسخیر پرداختند. ضمن اینکه آقای میرزایی پور از فعالین فرهنگی مجری کارشناس این نشست بود.
پروژه یک نفره
برنامه با اکران مستند کاروان آغاز شد و با سخنان کوتاه کارگردان فیلم ادامه پیدا کرد. حسین فروتن با بیان اینکه مستند کاروان نخستین تجربه جدی او در فیلمسازی بوده است گفت: زمانی که دانش آموزان گرمساری به سمت تهران حرکت کردند بخش هایی از این حرکت با یک دوربین هشت میلی متری ثبت شد که من از طریق یکی از اقوام خودم از چنین قضیه ای با خبر شدم و سعی کردم در این مستند این فیلم هایی را که در حال نابودی بودند به سطحی برسانم که در تاریخ بماند.
وی افزود: زمانی که درخواست کردم ساخت مستند به من داده شود به خاطر کم تجربگی، کسی قبول نمی کرد و بالاخره من با نام فرد دیگری که در پروژه حضور نداشت موفق شدم جواز تولید این اثر را بگیرم، وگرنه هم کارگردان، هم نویسنده و هم تصویربردار کار خودم بودم و به نوعی «کاروان» یک پروژه یک نفره بود.
تسخیری برای اعتراض به آمریکا
پس از سخنان حسین فروتن، نوبت به فائزه مصلحی رسید تا به ذکر خاطرات و ناگفته های تسخیر لانه جاسوسی بپردازد. مجری برنامه از خانم مصلحی خواست صحبت هایش را با توضیحاتی درباره چرایی اشغال سفارت آمریکا در سیزده آبان آغاز کند.
فائزه مصلحی با یکی خواندن انگیزه های وقوع انقلاب اسلامی و انگیزه های تسخیر لانه جاسوسی گفت: اعتراض به دخالتهای آمریکا و ضربه های متعددی که از جانب این ابرقدرت به کشور وارد می شد یکی از زمینه های اصلی تسخیر لانه جاسوسی بود که در پرتو اسلام، اشارات رهبری و حضور مردم محقق شد.
وی افزود: کودتای 28 مرداد 1332 یکی از مهمترین نمونه های دخالت آمریکا در مسائل داخلی ایران بود که علیه تلاش های مبارزان متدینی مثل نواب صفوی و آیت الله کاشانی و نتایج ملی شدن صنعت نفت صورت گرفت.
فائزه مصلحی با بیان اینکه آمریکا همیشه با ابزار حقوق بشر و یک وجهه به ظاهر مؤدبانه سعی می کند دنیا و و ملت های به زعم خود وحشی را به کنترل درآورد گفت: لایجه کاپیتولاسیون نمونه دیگر ظلم های آمریکا به مردم ایران است که حسنعلی منصور در نیمه های شب آن را تصویب کرد و موجب موضع گیری شدید حضرت امام و هجمه ایشان به آمریکا، شاه و حتی برخی علمای اسلام شد.
به خاطر تضعیف 13 آبان توسط سخنگوی دولت متأسفم
وی با تأکید بر اینکه دخالت های آمریکا در ایران به حدی بود که حتی قبل از سیزدهم آبان هم چند حرکت ضد آمریکایی در کشور اتفاق افتاده بود خاطرنشان کرد: خانم الیزابت – رئیس قسمت سیاسی سفارت سابق آمریکا در ایران – که یکی از کسانی بود که در بین کارکنان بازداشت شده لانه جاسوسی قرار داشت، خودش اعتراف کرد که در ناآرامی های گنبد حضور داشته است. معاون وزیر خارجه کلینتون هم رسماً به دخالت های مکرر آمریکا در مسائل ایران و از جمله کودتای 28 مرداد اعتراف کرده است.
فائزه مصلحی تأکید کرد: اگر دانشجویان سفارت آمریکا را تسخیر نمی کردند انقلاب ما هم مثل انقلاب نیکاراگوئه ساقط می شد، همانطور که در مصر، غرب توانست انقلاب مردم این کشور را مصادره کند.
مصلحی در پاسخ به سوال یکی از حاضران نشست درباره زمینه های دینی تسخیر لانه جاسوسی گفت: سفارتخانه از مسجد بالاتر نیست، وقتی اسلام تخریب مسجد ضرار را جایز می داند دیگر برای تسخیر لانه جاسوسی و توطئه خانه کفار حرفی نمی ماند، اما باز هم پیشنهاد می دهم خودتان بروید در این باره تحقیق کنید و به نتیجه برسید، چون این شبهه تا حدی رواج دارد و برخی از لیبرال مسلک ها هم در درستی تسخیر لانه خدشه وارد می کنند، خیلی متأسفم که یکی از مسئولان دولت یازدهم گفت سیزده آبان فقط روز دانش آموز است و فقط به وزیر آموزش و پرورش ربط دارد.
هفتاد دانشجوی دختر در تسخیر لانه جاسوسی
مصلحی افزود: من معتقدم تولید اثر درباره چرایی تسخیر یک دفاع جانانه از انقلاب است که هنرمندان ما به آن توجه ندارند و نهایت آمالشان حضور در جشنواره هایی مثل کن است، وگرنه اینطور نبود که به جز کاری که آقای شمقدری درباره حمله به طبس ساختند اثر دیگری ساخته نشود. در جریان تسخیر لانه جاسوسی 70 دانشجوی دختر حضور داشتند که هنوز درباره آن ها هیچ چیز ساخته نشده است.
مصلحی در ادامه با تأکید بر توجه و دغدغه دانشجویان برای حفظ سلامتی جاسوس های آمریکایی حاضر در لانه جاسوسی، به ذکر خاطره ای در این خصوص پرداخت و گفت: در ایام تسخیر دانشجویان در سفارت به صورت شبانه روزی پست و نگهبانی می دادند و اتفاقاً بدترین و خطرناک ترین نواحی برای نگهبانی که احتمال حمله مسلحانه ضد انقلاب بیشتر بود مال خانم ها بود، خانم معصومه نورمحمدی یکی از دانشجویان حاضر در تسخیر بود که خیلی چهره معصومانه ای هم داشت. یک شب به خاطر غفلت یکی از دانشجویان یک جاسوس در ساعت 2 نیمه شب فرار کرد، خانم نورمحمدی که با اسلحه پست می داد با این جاسوس درگیر شد و در نهایت دانشجویان توانستند آن جاسوس را بعد از مدتی همان جا در داخل یک سطل زباله دستگیر کنند، اما باید بگویم وقتی دنبال آن جاسوس می گشتیم بیشتر از همه نگران بودیم که نکند مشکلی برای سلامتی او پیش بیاید.
مصلحی خاطرنشان کرد: وضعیت غذای گروگانها در آن 444 روز از غذای دانشجویان خیلی بهتر بود، ما غذای کمیته را می خوردیم اما آن ها آشپزی پاکستانی داشتند و از غذاهایی که در یک فروشگاه بود استفاده می کردند.
دیدار دانشجویان با حضرت امام
فائزه مصلی در بخش دیگری از سخنان خود به ذکر خاطره ای از دیدار دانشجویان تسخیر کننده لانه با امام خمینی (ره) پرداخت و گفت: من یک روز در محوطه بودم که دیدم حاج احمد آقا دارند با یکی از اعضای شورا می روند، خودم را به ایشان رساندم و گفتم حاج آقا نمی شود ما برویم حضرت امام (ره) را ببینیم؟ ایشان گفتند اشکال ندارد، فردا بیایید و حضرت امام را در بالکن ببینید. من هم سریع گفتم: حاج آقا حرفی می زنیدها! این جوری امام را زیارت کردن یعنی انگار نان را از پشت شیشه به ماست بزنید و بخورید. وقتی این را گفتم حاج احمد آقا شماره ای دادند و گفتند فردا با این شماره تماس بگیرید.
دانشجوی حاضر در تسخیر لانه جاسوسی ادامه داد: در روز زیارت حضرت امام ما حدوداً 20 نفر بودیم، لحظاتی که منتظر ورود حضرت امام بودیم خیلی برای ما خاص بود. وقتی امام آمدند هیبت شان همه ما را گرفت و یادمان رفت می خواستیم چه بگوییم، ایشان آمدند و گفتند «من دعا می کنم همه شما موفق باشید.»
درباره تسخیر، یک درصد دشمن کار نکرده ایم
پس از اتمام بخش نخست صحبتهای فائزه مصلحی، نوبت به سخنان حسین جودوی رسید و مجری برنامه از وی خواست درباره عملکرد نیروهای مردمی در جریان تسخیر لانه جاسوسی و حرکت های مشابه دانش آموزان گرمساری توضیح دهد.
حسین جودوی سخنان خود را با انتقاد از فقر تولیدات هنری درباره تسخیر آغاز کرد و گفت: درباره تسخیر لانه جاسوسی ما یک درصد کاری را که دشمن کرده است هم نکرده ایم، یکی بیاید بگوید ما تا حالا چند کتاب، چند مستند و چند فیلم سینمایی درباره تسخیر ساخته ایم. حوزه هنری چند سال است که خاطرات حاضران در تسخیر را گردآوری می کند اما تا حالا فقط یک کتاب به مرحله چاپ رسیده است.
وی با ابراز نگرانی از فاصله سی ساله و بیشتر بین واقعه تسخیر و تولید آثاری در این باره خاطرنشان کرد: این فاصله سی ساله به این معنی است که ما برای یکی دو نسل از مردم چیزی در مورد تسخیر نگفته ایم.
حسین جودوی سپس به یادآوری نقش واقعه تسخیر لانه جاسوسی در پیشبرد اهداف انقلاب پرداخت و گفت: اینکه امام تسخیر لانه جاسوسی را انقلاب دوم نامید چیزی از عظمت انقلاب اسلامی کم نمی کند بلکه نشان دهنده بزرگی و اهمیت تسخیر است، واقعیت این است که تا قبل از تسخیر لانه جاسوسی رسانه های جهانی چندان به حوادث داخل کشور نمی پرداختند که یکی از دلایلش بی اطلاعی آن ها از جهت انقلاب و نسبت آن با غرب و شرق بود، اما پس از تسخیر لانه جاسوسی و به جهت بی سابقه بودن این اتفاق در دنیا توجهات زیادی به کشور شد و تقریباً همه رسانه ها برای ثبت و انعکاس اخبار آن وارد عمل شدند.
تسخیر ظرفیت 400 کتاب را دارد
وی در ادامه حرکت های مردمی در جریان تسخیر لانه جاسوسی را منحصر به فرد خواند و افزود: بعضی از حرکت های مردمی مثل همین کار دانشجویان گرمساری حتی در جریان مبارزات انقلاب اسلامی نظیر نداشته است، در مصاحبه هایی که در کتاب «دانشجویان و گروگان ها» آمده است تعدادی از این نمونه ها بیان شده است، مثلاً خیلی از هیئت های عزاداری در ایام محرم دسته های خود را به جای بردن به بازار و خیابان، به اطراف لانه جاسوسی می آوردند. نماز جمعه بزرگی هم که به امامت آیت الله طالقانی برگزار شد و سیل نمازگزاران از دانشگاه تهران تا لانه جاسوسی به هم رسیدند یک نمونه دیگر از این اتفاقات است.
حسین جودوی کم کاری رسانه ها در مورد واقعه تسخیر را ناشی از روزمرگی آن ها ارزیابی کرد و افزود: رسانه های ما اگر خیلی لطف کنند در سالگرد این حادثه چند مصاحبه و یک مستند کوتاه را کار می کنند و هر سال همین را تکرار می کنند در حالی که جامعه امروز نیاز دارد که رسانه ها به چرایی تسخیر بپردازند و روشن شود که چرا دانشجویان در آن زمان 444 روز مقابل ابرقدرت دنیا ایستادند.
وی افزود: در ماجرای تسخیر حدود 400 دانشجوی دختر و پسر حضور داشتند، این یعنی باید لااقل 400 کتاب درباره این اتفاق نوشته می شد.
حاصل مدیریت امام
حسین جودوی سپس به گمانه زنی های رایج درباره بی اطلاعی امام خمینی (ره) از اقدام دانشجویان اشاره کرد و گفت: حتی بعضی از آدم های حزب اللهی می گویند امام در جریان اقدام دانشجویان نبودند در حالی که این انحراف است، شاید امام در ابتدا در جریان نبوده باشند اما در ادامه دیگر به اطلاع امام رسید، آقای موسوی خویینی ها از طرف دانشجویان مأمور شده بود تصمیم دانشجویان را به اطلاع ایشان برسانند .
وی خاطر نشان کرد: سران دانشجویان در جریان تسخیر می گفتند ما برای یک تجمع سه ساعته برنامه ریزی کرده بودیم و برای این مدت نان و پنیر تدارک دیده بودیم و علت طول کشیدن تجمع اعلام حمایت امام بود.
حتی گروهک ها هم موافق تسخیر بودند
حسین جودوی همچنین دانشجویان شرکت کننده در تسخیر را افرادی صاحب تحلیل و مطالعه توصیف کرد و گفت: اکثر این دانشجویان درباره انقلاب های بزرگ دنیا مطالعه کرده و از نقش آمریکا در سرنوشت این انقلاب ها مطلع بودند و می دانستند هر آن ممکن است آمریکا انقلاب اسلامی ما را هم از بین برد، همانطور که بعدها اسناد لانه جاسوسی هم این تحلیل را تأیید کرد.
وی خاطرنشان کرد: از زمان تسخیر لانه جاسوسی تا هفته های متمادی، اطراف لانه جاسوسی پاتوق فکری عناصر و نمایندگان گروه های مختلف بود و یک گعده آزاداندیشی در آن جا شکل گرفته بود و گروه ها با هم بحث می کردند، ولی هیچ گروهی پیدا نشد که با اصل تسخیر مخالفت کند و حتی حزب توده هم با این کار موافقت کرد.
از سؤال درباره تسخیر استقبال می کنیم
حسین جودوی سپس به سوال یکی از حاضران درباره مبانی دینی تسخیر سفارت آمریکا اشاره کرد و گفت: من طرح این سؤالات را می پسندم چون جوان های امروز شاید 15-16 سال بعد از واقعه تسخیر به دنیا آمده باشند و حق دارند بخواهند به سؤالاتشان درباره تسخیر پاسخ داده شود. خود من وقتی در سال 87 می خواستم تحقیقاتم را درباره تسخیر شروع کنم فقط اسم پنج شش نفر مثل اصغرزاده، ابتکار یا میردامادی را شنیده بودم و بعدها تازه فهمیدم که 400 نفر در این کار نقش داشته اند، به همین خاطر در کتاب دانشجویان و گروگان ها سعی کردم بیشتر سراغ گزینه هایی بروم که کمتر به آنها توجه شده و نامی از آن ها برده شده است.
جهادی به نام فیلم سازی درباره تسخیر
جودوی خاطر نشان کرد: ما ملتی هستیم که یکی از ادله های صلح آمیز بودن برنامه های هسته ای ما مبنای فقهی تولید این سلاح هاست، در ماجرای تسخیر لانه جاسوسی هم اتفاقاً از نظر فقهی این ما هستیم که حرف برای گفتن داریم و من حاضرم به کسی که بخواهد با این موضوع فیلمی بسازد کمک کنم.
حسین جودوی در ادامه فیلمسازی درباره تسخیر لانه جاسوسی را یک نوع جهاد خواند و گفت: یکی از دوستانی که برای تألیف کتاب با او مصاحبه می کردم گفت برخی ها برای چندین سال ما را از هرگونه مصاحبه درباره تسخیر لانه جاسوسی منع کرده بودند و در جلسات افطاری ای که هر سال برگزار می شد اگر کسی در این باره مصاحبه می کرد یا حرفی می زد او را از دایره مدعوان افطاری حذف می کردند.
نادمان تسخیر شجاعت مصاحبه هم ندارند
در ادامه این نشست یکی از حاضران از حسین جودوی پرسید علت پشیمانی بعضی از کسانی که در کشور به عنوان سنبل تسخیر شناخته می شدند چیست؟ جودوی پاسخ داد: من قبول دارم که پنج شش نفر سران و برنامه ریزان تسخیر در آن روزها الان در دسته نادمان قرار گرفته اند، اما معتقدم آن ها بدون 400 نفر دانشجوی دیگر هیچ کاری از پیش نمی بردند.
وی در ادامه امام و ولی جامعه را معیار سنجش دیگران معرفی کرد و افزود: اگر کسی از مسلک امام جامعه دور بماند خودش مقصر است نه دیگران، بنابراین اتفاقاً آن ها خودشان باید جواب دهند که چرا عقب مانده اند، اما هیچ یک از این آقایان حاضر نمی شوند با رسانه های منتقد مصاحبه کنند، من از طرف خبرگزاری فارس یک بار به دانشگاه شریف رفتم تا با یکی از اساتید خانم این دانشگاه که در تسخیر حضور داشت مصاحبه کنم، همین که گفتیم از طرف خبرگزاری فارس آمده ایم در حضور چند نفر از دانشجویانش ما را به بدترین شکل بیرون کرد و هر چقدر گفتیم ما تمام سخنان شما را منعکس می کنیم فایده نداشت.
با علم به کینه آمریکا، در پازل او بازی می کنند
جودوی ادامه داد: یک بار با خانم ملیحه نیشابوری مصاحبه کردیم، دو ساعت بعد از اینکه مصاحبه منتشر شد ایشان به من زنگ زد و گفت سه نفر از دوستان ما که اسمشان را در مصاحبه برده ام در آلمان زندگی می کنند و گفته اند برای ما دردسر درست می شود و خواسته اند اسمشان از مصاحبه برداشته شود. یعنی خود آن ها باور دارند که آمریکا هنوز کینه آنها را در دل دارد، پس سؤال اصلی را امثال آقای اصغرزاده، آقای میردامادی و برخی دیگر باید جواب بدهند که چطور در سال 88 در صحنه ای بازی کردند که آمریکا آن را طراحی کرده بود، در حالی که می دانستند آمریکا کینه آنها را در دل دارد.
تسخیر لانه جاسوسی، حرکتی مردمی با حضور 400 دانشجو بود
در این قسمت از نشست فائزه مصلحی ترجیح داد وارد بحث شود و نظرش را درباره پشیمانی سنبل های تسخیر بگوید. وی گفت: این جفاست که ما تسخیر لانه را به چهار پنج نفر محدود کنیم، حرکت 400 دانشجو واقعاً مردمی بود، حتی برخی از دانشجویان از شهرستان ها آمده بودند و در ضلع جنوب شرقی لانه مستقر شده بودند.
فائزه مصلحی در ادامه گفت: این افرادی که الآن پشیمان هستند و در زمان تسخیر برنامه ریز بودند رفتارشان طوری بود که اگر بقیه دانشجویان کوچکترین اعتراضی می کردند به شدت با آن ها برخورد و اعتراضات را سرکوب می کردند، ما هم برای اینکه نمی خواستیم به اصل حرکت دانشجویان ضربه ای وارد شود و حواشی درست بشود سکوت می کردیم، وگرنه همان زمان هم به تمامیت خواهی این آقایان نمی شد اعتراض کرد.
مصلحی خاطرنشان کرد: یک روز مردی به لانه آمد و یک گونی نارنگی به دانشجویان داد و گفت این را برای دانشجویان آورده ام که بخورند، ما پشت شما هستیم و از شما حمایت می کنیم. در قضیه ای که این قدر مردمی است ما دلمان نمی آمد به خاطر بعضی اتفاقات کاری کنیم که اصل حرکت خدشه دار شود، وگرنه در آنجا واقعاً دانشجویان حزب اللهی را مخصوصاً برای مشاوره و برنامه ریزی اصلاً به حساب نمی آوردند.
تا سال ها ما را ممنوع المصاحبه کردند
این دانشجوی حاضر در تسخیر لانه جاسوسی افزود: تمامیت طلبی این افراد به دوران تسخیر ختم نشد، بلکه بعدش به ما گفتند احدی حق ندارد از عبارت دانشجوی پیرو خط امام استفاده کند، می گفتند هدفشان این است که کسی از این عنوان و از کاری که در ماجرای تسخیر شد سوء استفاده نکند ولی بعداً همین ها از این عنوان استفاده کردند، برای اثبات حرفم کافی است نگاه کنید چه کسانی بعد از تسخیر سراغ کارهای فرهنگی رفتند و چه دسته ای هم به منصب و مقام رسیدند.
فائزه مصلحی با بیان اینکه بچه های بسیجی حاضر در تسخیر همیشه این مظلومیت را داشتند که خودشان زخم بر می داشتند اما راضی به زخم برداشتن انقلاب نبودند. یکی از فعالان تسخیر لانه به نام خانم مؤمن که نامزدشان در کردستان شهید شد بعداً برای نامزدشان کتابی گردآوری کردند و خاطراتش را نوشتند، در یک جای کتاب اشاره کرده بودند که فلان روز در لانه حضور داشتند. همین یک جمله بهانه شد که او را احضار کردند و گفتند تو به چه حقی گفتی از پیروان خط امام هستی، جالب است که آن کتاب هم دیگر هیچوقت چاپ نشد.
وی اعمال فشار بر دانشجویان حاضر در تسخیر لانه جاسوسی را تا حدی عنوان کرد که به آن ها صراحتاً می گفتند که بالاتر از شغل و کار که نداریم، اگر حرفی بزنید شما را از کار بیکار می کنیم.
مظلوم ترین دانشجویان حاضر در تسخیر
در ادامه این نشست حسین جودوی سخنانش را از سر گرفت و گفت: از بین 400 دانشجوی تسخیر لانه جاسوسی، سی و چهار نفر آنها بعداً در میدان هایی مثل دفاع مقدس به شهادت رسیدند که هیچ اسمی از آن ها نیست و فعلاً اسامی چهار نفرشان معلوم است. یکی از این شهدا عباس ورامینی بود که یکی از مهمترین عناصر اطلاعات و عملیات جبهه های غرب بود و با حضور هشت ماهه او در این جبهه اطلاعات و عملیات پیشرفت زیادی کرد و برای اولین بار قرارگاه پشتیبانی از فاصله چند کیلومتری تا خط مقدم به جلوی جبهه آورده شد.
نویسنده کتاب دانشجویان و گروگان ها خاطرنشان کرد: امثال شهید ورامینی از عناصر اصلی تسخیر لانه بودند که امروز حتی یک کوچه هم به نام این شهید نشده است و در واقع باید گفت مظلوم ترین تسخیر کنندگان لانه هستند.
بزگترین دستاورد تسخیر
در ادامه این نشست یکی از حاضران از فائزه مصلحی درباره تحقق اهداف تسخیرکنندگان لانه جاسوسی سوال کرد. مصلحی پاسخ داد: یکی از خواسته های ما استرداد شاه بود که با مرگ او در آمریکا دیگر از موضوعیت خارج شد. از نظر حقوقی هم آقای بهزاد نبوی باید توضیح دهند که در جلسات و مذاکراتی که برگزار کردند چقدر توانستند ظرایف حقوقی را رعایت کنند و موفق باشند، اما مهمترین دستآورد تسخیر لانه جاسوسی به نظر من شکست هیمنه آمریکا بود، چون این ابرقدرت جهانی تا 444 روز نتوانست دیپلمات هایش را از دست دانشجویان یک کشور جهان سومی تازه انقلاب کرده نجات دهد.
در ادامه تصاویر دیگری از این نشست را ملاحظه می فرمایید:
Sorry. No data so far.