فرهنگ ودین دولتی آری یا نه؟!

پنجشنبه هفته جاری(29 آبان ماه)از ساعت 15 در تالار ادب (واقع در خیابان استانداری،بلوار هشت بهشت) مناظره ای با موضوع: « بهشت وجهنم زوری! (فرهنگ ودین دولتی آری یا نه؟!) » و با حضور دکتر صادق زیباکلام (استاد تمام دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران) و دکتر محمد هادی همایون (رئیس دانشکده فرهنگ وارتباطات دانشگاه امام صادق (ع)) برگزار خواهد شد.

 این مناظره که به همّت مجمع فرهنگی تحقیقاتی بینش مطهر اصفهان برگزار می گردد به دنبال تبیین چیستی،چرایی و چگونگی نسبت فرهنگ و دولت در نظام حکومتی اسلام است و با گرد هم آوردن دو طیف مخالف سعی در ایجاد محیطی متضارب از آراء واقوال مختلف و به قضاوت نشاندن مخاطبین خود دارد.

یکی از سوالات اساسی و سرنوشت ساز که امروزه اندیشمندان انقلاب اسلامی ایران باید به آن بپردازند این است که آیا اساساً دولت در امر فرهنگ جامعه نقشی دارد که بخواهد برای فرهنگ، مهندسی داشته باشد و یا اینکه صرفا وظیفه ی دولت ودولتمردان در حوزه ی نظارت وپشتیبانی است و حق دخالت مستقیم در دین وفرهنگ وسایر مولفه های اجتماعی مردم ندارد.

به تعبیر دیگر سوال اساسی – که اخیراً هم دوباره در سطح کشور مطرح شد- این است که دولت در قبال مسائل فرهنگی مردم وظیفه داردیا نه؟ آیا دولت باید اقداماتی انجام بدهد یا نه؟ یعنی در طیفی که از مداخله حداکثری دولت تا برکنار ماندن دولت از کل عرصه فرهنگ مواضع ونظرات متفاوتی وجود دارد – و ممکن است هر شخص وجریان سیاسی و فرهنگی، یک جای این طیف و پیوستار قرار بگیرد –نظریه‌ی صحیح واقعا چیست؟

موضعِ عده ای دخالتِ دولت است. آنها می گویند دولت وظیفه دارد که در عرصه‌ی فرهنگ تمام قد و به معنای انحصاری ورود کند.  عده ای وظیفه ی دولت در ورود به فرهنگ را صرف کارکرد  هدایتیآن می دانند به تعبیر  دیگر آنها می گویند دولت  وظیفه‌ی باغبانی دارد. مثل باغبانی که آب را به پای گیاه می رساند تا گیاه رشد کندحفاظتش میکند، حرسش می کندو هرکار دیگری که این گیاه خوب بالا بیاید و راست قامت شود- هرچند در رشد این گیاه هزاران عامل دیگر دخیل است – دولت نیز در قبال فرهنگ و مسائل فرهنگی چنین نقش و وظیفه ای دارد و نمی تواند بگوید که من در قبال فرهنگ مردم مسئول نیستم. در مقابل جریاناتی وجود دارند که می گویند :وظیفه ی دولت ودولتمردان در حوزه ی نظارت وپشتیبانی است و دولت حق استفاده از زور و وضع قوانین در حوزه های عمومی وخصوصی فرهنگی ندارد.

در ادامه به جهت آشنایی بیشتر علاقه مندان به استفاده از این برنامه ،گوشه ای از اندیشه ها وفعالیت های علمی اساتید مدعو این برنامه در سطور ذیل آورده شده است:

دکتر محمدهادی همایون:

دکتر محمدهادی همایون،رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع)، معاون آموزشی سابق دانشگاه امام صادق(ع) و معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامي در دولت  نهم است.

دکتر همایون درجه دکترای خود را از دانشگاه امام صادق(ع) با عنوان «به‎سوي الگوي توسعه جهانگردي در فرهنگ اسلامي: مورد جمهوري اسلامي ايران» اخذ کرده است.در سال‌های دهه‌ی هفتاد که ‌یکی از تئوری‌های اصلی کارگزاران در مسائل اقتصادی جایگزینی درآمد صنعت جهانگردی و توسعه‌ی توریسم به جای درآمدهای نفتی کشور بود و در این مسیر همایش‌ها وپیگیری های گسترده‌ای ‌از جمله فشار به مراجع تقلید جهت بازگذاشتن دست صنعت جهانگردی از لحاظ فقهی و… صورت می‌پذیرفت،دکتر همایون با بررسی آمارهای سازمان WTO و ابداع فرمول احتساب درآمد واقعی و مازاد صنعت گردشگری ثابت کرد که صنعت جهانگردی نه تنها سودی نخواهد داشت بلکه بیش از سود، هزینه بر دولتها تحمیل خواهد کرد و علّت اصلی گسترش آن توسط کشورهای غربی ،کسب سود نیست و بلکه آنها سوبسیت می دهند تا سلطه‌ی فرهنگی به دست آورند و تقریباً تمام کشورهای مطرح و مهم گردشگری دوبرابر آن چه از این صنعت به دست می آورند ،از دست می دهند و به نوعی برای این صنعت سوبسیت می دهند.

دکتر همایون یکی از افرادی است که بر روی مقوله‌ی تمدن نوین اسلامی که از موضوعات مورد اشاره رهبر معظم انقلاب است مطالعات وسیعی داشته است. کتاب مفصّل «تاریخ تمدن ومُلک مهدوی» محصول این مطالعات است. دیگر تالیفات او عبارتند از:«تبليغات، يك واژه در دو حوزه فرهنگي» ، «جهانگردي به عنوان يک ارتباط ميان‌فرهنگي» ،«گذرگاههاي تبليغات بازرگاني» . دکتر همایون این روزها درگیر تالیف کتاب «مبانی هستی شناختی فرهنگ» است.