دریاچه ارومیه با کشت و کار بهینه احیا شود

کارشناسان در مناظره تلویزیونی احیای دریاچه ارومیه با تاکید بر این که روشهای نوین در مدیریت آب کشاورزی باید اعمال شود، تاکید کردند: کشاورزی حاشیه دریاچه ارومیه نباید متوقف شود، بلکه باید مدیریت و بهینه شود.

بخش نخست مناظره راهکارهای احیای دریاچه ارومیه امروز جمعه از شبکه اول صدا و سیما پخش شد.

مسعود تجریشی؛ رئیس گروه علمی و فناوری ستاد احیای دریاچه ارومیه در ابتدای صحبت های خود گفت: در منطقه زرینه رود به طور مثال 10 درصد اختصاص به تولید چغندر است .

تجرشی افزود: در سالهای اخیر آبی که به دریاچه می رسد به نصف رسیده است که این نیاز زیست محیطی باعث خشک شدن دریاچه شده که علت اصلی به بار آمدن این وضعیت است.

جواد جهانگیرزاده؛ نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی ضمن اعلام اینکه کسی در کشور مدافع این نیست که دریاچه در این وضعیت باقی بماند، افزود: تنها دو گزینه پیش رو گذاشته شده است و آن اینکه دریاچه یا باید احیا شود یا کشاورزی از بین برود. در صورتی که کسی به روشهای نوین آبیاری که می تواند مورد استفاده قرار گیرد اشاره نمی کند.

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی افزود: 30 درصد کشاورزان در بخش دریاچه ارومیه هستند و این در  حالی که وزات کشاوری اگر قرار است کشاورزان را به سمت درست هدایت نکند، مشکل برای کشاورز به وجود می آورد.

جهانگیرزاده افزود: وضعیت اقلیم و افزایش کشاورزی وجود دارد، اما دوستان برای توجیه کم کاری ها این دلایل را بیان نمی کنند. برخی از سدها نیز بسته شده است .

مدیریت مصرف آب نیاز است، اما بهانه ای نیست که آسیب اقتصادی و معیشتی بر مردم ارومیه وارد کنیم.

حسن حیدری؛ پژوهشگر اقتصاد کشاورزی در ابتدای سخنان خود اعتراضش را به صداوسیما اعلام کرد که چرا با وارد کردن این مطلب که به دنبال اولویت ها برای دولت می‌گردیم مسائل واقعی مطرح نمی شود. انتخاب به این راحتی میان دولت و کشاورزان قابل قبول نیست.

حیدری ادامه داد: مسائل باید درست تبیین شود، تا بشود روی آن ها فکر کرد. دوگانه انگاری های اشتباه وجود دارد.  که باید جلوی آن گرفته شود

مساله اصلی این است که در کشور با محدودیت های آب مواجه هستیم، ولی بخاطر مسائل جغرافیای و بین المللی لازم است امنیت غذایی متکی به داخل کشور باشد.

عیسی کلانتری وزیر اسبق کشاورزی، دبیر ستاد و مجری طرح احیای دریاچه ارومیه، دبیرکل خانه کشاورز و نماینده دولت در برنامه مناظره در ابتدای سخنان خود گفت: در سال 82 نامه ای به رئیس جمهور وقت نوشتم گفتم این دریاچه شروع به خشک شدن کرده است. بالاخره چندین سال بعد جناب دکتر روحانی تصمیم به احیای دریاچه گرفتند.

وی افزود: کسی به دنبال تعطیلی کشاورزی در منطقه ارومیه نیست . دوستی که اشاره کردند به چای پرداخت نکاشت که امسال به خاطر بارندگی کنسل شده است، باید گفت ما هیچ محدودیتی برای پرداخت به کشاورزان در حیطه احیای دریاچه ارومیه نداریم.

دولت مصمم است به خاطر دریاچه ارومیه نیم خواهد کشاورزی را رها کند، یا دریاچه ارومیه را احیا نکند.

غلامرضا نوری؛ نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز گفت: انصافا به خاطر کاری که در کشور ما برای اولین بار پیش رفته است، بسیار خوب است، اما خالی از ایراد و اشکال نیست و هدف طرح اینهاست برای افزودن به بار مثبت این هدف است.

برخی از ایرادات این طرح عبارت است از: مطالعات اجتماعی طرح کافی نیست، مشارکت تمام ذینفع ها در نظر گرفته نشده است، گلایه رهبران و نیروها و تاثیرگذاران محلی که اعلام شده مشارکت تمام ذی نفعان در نظر گرفته نشده است.

احساس این است که می خواهیم، بحث تولید را منتفی کنیم و به واردات بپردازیم.

بحث آزاد

جهانگیرزاده: دریاچه ارومیه از سال 75 کاهش آب داشته است.

جهانگیرزاده؛ نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی : بحث بر سر این نیست که بین مردم و دولت مناظره است. موضوع هرکدام از تالاب های کشور تا حدودی متفاوت مشابه است. به توانایی های اقلیمی هر منطقه باز می شود. به میزان نیاز به کشاورزی و هزینه های زندگی کشاورزان نیز باز می‌شود.

وی افزود: ماجرای دریاچه ارومیه به دلیل اثار زیست محیطی نسب به بقیه از  اهمیت بیشتری برخوردار است.

جهانگیرزاده گفت: سال 74 بالاترین تراز آبی را داشتیم. در رابطه با دریاچه ارومیه  ما از سال 75 شروع به کاهش آب داشته‌ایم و این وضع مستمر ادامه داشته است. قبلا نیز توسعه کشاورزی بوده است.

وی افزود: دولت آن زمان اشتباه اساسی را مرتکب شده است، در خصوص رسیدن به وضعیت دریاچه و کم کم دریاچه آب خود را از دست داده است.

مسیری اشتباه را برای احیا طی می کنیم. درشرایطی که درآمد خانواده روستایی 7 میلیون تومان است. این میزان درآمد در کشوربه  13 و دراستان البرز به 45 میلیون تومان می رسد.

نماینده مردم ارومیه در ادامه گفت: از مجموعه سیستم آبیاری قطره ای تا کنون 40هزار هکتار از اراضی استفاده کرده‌اند، یعنی زیر 10 درصد از روشهای نوین آبیاری استفاده شده است.

وی در پایان تاکید کرد: با استفاده از روشهای نوین ، به زراعی، به کاشت ها می توان چهار تا پنج برابر تولید کنونی را تولید کرد.

کلانتری: اولویت شماره یک آب در همه جا آب آشامیدنی است

عیسی کلانتری، وزیر اسبق جهاد کشاورزی، دبیر ستاد و مجری طرح احیای دریاچه ارومیه، دبیرکل خانه کشاورزی و نماینده دولت در برنامه مناظره در ابتدای صحبت های بحث آزاد گفت: در 15 سال گذشته متوسط 90 میلیون مترمکعب خرج شده است نه 230 میلیون متر مکعب که اشاره شده است. آب دریاچه 20 میلیادرد مترمکعب کاهش یافته است. خواهش می کنم آمار درست بدهید.

کلانتری افزود: اولویت شماره یک آب در همه جا آب آشامیدنی است. نمی‌توان آب خوردن ارومیه و تبریز را قطع کنیم.

وزیراسبق جهاد کشاورزی گفت: دررابطه با وضعیت دریاچه سازمان زمین شناسی رسما اعلام کرده است، اگر باقی مانده آب دریاچه خشک بشود، به هیچ عنوان قابل احیا نیست.

مجری طرح احیای دریاچه ارومیه در ادامه افزود: در حدود 4000هزارکیلومتر دریاچه در مواجهه با ریزگرد ها سطح زیرین و رویی دریاچه را قطع می کند، در نتیجه دریاچه عمق پیدا نخواهد کرد و حالا چاره ای نخواهند ماند برای دو سال آینده وضعیتش را تثبت کنیم و در این زمینه از آب حوزه زمین استفاده کنیم.

وی افزود: در این زمینه گفته ایم کلیه هزینه ها و سود کشاورزان را پرداخت می کنیم. امسال که خوشبختانه بارندگی بسیار شده و طرح نکاشت و کشت دیم را نداشته ایم.

کلانتری در ادامه تاکید کرد: رای مردم در احیای دریاچه ارومیه هست و این بحث را نباید سیاسی کنیم.

کشاورزان و کشاورزی آسیبی نخواهد دید در این طرح ها. چاه های غیر حاشیه رودخانه با دریاچه ارتباطی ندارد. برخلاف گفته کارشناسی که گفته است، هر چه قدر آب در دریاچه بریزیم چاه فرو خواهد رفت.

کلانتری گفت: ما حدود 88 هزار چاه در حوزه دریاچه ارومیه داریم که 41 هزار تا از آنها  قاچاق بوده است و تنها چاه هایی در حوزه 500 متری رودخانه هستند، با دریاچه در ارتباط هستند.

وی تاکید کرد: ما جلوی هدررفتن آب را باید بگیرم کسی نمی خواهد کشاورزی را تعطیل کند.

کلانتری در ادامه هیات علمی قوی، ارتباطات بین المللی با دانشگاه های حهان و دپارتمانی که دانش را تبدیل به فن می کند، را از دلایل انتخاب دانشگاه صنعتی شریف برشمرد.

همچنین باید متذکر شد که ما در ستاد نه کارمندی داریم و نه دفتر خاصی دانشگاه صنعتی شریف 6 ماه حتی با اعضای دانشگاه در روز دوم فروردین جلسه داشتند. دانشگاه های منطقه الان برای پایش و نظارت همراه دانشگاه شریف هستند.

حیدری: متولی منابع آب کشور چه کسی است؟

حسن حیدری؛ پژوهشگر اقتصاد کشاورزی ضمن اعلام اینکه من به عنوان محقق می پرسم از آقای کلانتری چقدر به من محقق اطلاعات دقیق داده اید؟ افزود: ما فقط به مطالعات موردی دانشگاه ها می توانیم مراجعه کنیم.

حیدری افزود: متولی منابع آب کشور چه کسی است؟ مگر ما نمی گوییم بحران آب داریم ؟چرا وزارت نیرو که طبق آمار اعلام کرده است   75درصد شبکه های آبیاری ما احداث نشده از این بخشی که احداث کرده است بیش از نیمی مدرن نشده است.

حسن حیدری؛ پژوهشگر اقتصاد کشاورزی گفت: حجم آب عظیمی در شبکه های انتقال ما دارد تلف می‌شود. چرا کشاورزی که گفته‌ایم جهاد داشته باشد و کشاورزی کند، حمایت واقعی نمی شود.

مساله اصلی این است که متولی اصلی آب کشور چرا در اینجا حضور ندارد؟ طرح نکاشت اشتباه محض است. به کشاورز بگوییم کار نکنید و ما به شما پول می‌دهیم. این نیز صحیح نیست.

تجریشی: ما دوسال تلاش کنیم که دریاچه وضعش بدتر نشود

مسعود تجریشی؛ رئیس گروه علمی و فناوری ستاد احیای دریاچه ارومیه ضمن اعلام این که فرایندی که طی شده برای رسیدن به راهکارها حدود 5 ماه بوده است افزود: در این مدت 600 نفر از متخصصان به کار گرفته شده‌اند و 50 متخصص خارج از کشور در اختیار بوده اند برای رسیدن به راهکارهای عملیاتی.

تجریشی گفت: کارگروه ها و گروه تخصصی شکل گرفته است که مشارکت خوبی نیز با دانشگاه منطقه داشته اند.

راهکارهایی که به آن رسیده شده است از لحاظ فنی یک اجماع ملی است. اگر دریاچه در دو سال ابتدا سالهای 93-94 نتوانیم به تثبیت برسانیم در شرایط موجود با بحرانی ها ی زیاد روبرو می شویم که در ابتدا بحران سلامت مردم است، مثلا در یکی از روستاهای حاشیه دریاچه مشکل آاسم دارند که طی روند بالینی یک ماه متوجه شدیم 11 نفر از 88 نفر دچار بیماری ریوی هستند که ارتباط مستقیم با وضعیت نابسامان دریاچه دارد.

رئیس گروه علمی و فناوری ستاد احیای دریاچه ارومیه  ادامه داد: ما دوسال تلاش کنیم که دریاچه وضعش بدتر نشود. در شهریور ماه در زمانی که به گفته تمام متخصصان نیازی به آب نیست کانال ها پراز آب است و پمپ ها آب را به داخل اراضی می فرستند.

وی افزود: ایده این است که در دو سال اول برای جلوگیری از خشک شدن کامل دریاچه و سلامت مردم منطقه محدودیت کشت آبی اجرا شود. تا بحال 700 میلیون مترمکعبت اب وارد دریاچه شده است.

بعد ازآن در طی 5 سال آینده 7 سال  8درصد از آب را می خواهیم از کشاورزی صرفه جویی کنیم و به داخل دریاچه برسانیم.

او ادامه داد: ما فکر می کنیم بیشترین منفعت را کشاورزان مخصوصا در اذربایجان غربی خواهند داشت برخلاف تصور این که عنوان می شود که  ضرر می کنند.

تجریشی عنوان کرد: ما جلساتی در جهت توانمند کردن کشاورزان و استفاده از دانش روز و ارتقا سطح کشاروزی کشاورزان این منطقه داشته ایم.

بسیاری از کشورها با رقم هایی که ما از آب استفاده می کنیم هم تولیدات بیشتری تولید می کنند و هم وضعیت بهتر و مناسبتری دارند.

ما به راحتی به مدت ده سال می توانیم دریاچه را به تراز اکولوژی مناسب برسانیم. بسیاری از منابع آبی را می توانیم در نظر بگیرم و مطمئنا اقلیم به کمک ما می اید و وقتی مردم بداند دولت سرمایه گذاری می کند، آنها نیز به به روز رسانی وضعیت کشاورزی کمک خواهند کرد.

نوری: تحقق این طرح 15 سال به طول خواهد انجامید

غلامرضا نوری؛ نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی ضمن اعلام اینکه  7سال پیش انجمن نجات دریاچه ارومیه را  تاسیس کردیم، افزود: تجربه مهم ما این است که اگر دنبال مقصر بگردیم، گمراه می شویم و دریاچه را از دست خواهیم داد.

نوری ادامه داد: برخی از اقشار و دستگاهها مقصر هستند، اما باید دنبال راهکارها برویم . راهکارهای ستاد را نقد کنیم.

نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی ادامه گفت: مردم باید در این زمینه توجیه می شدند و جلسات در روستاهای انجام می شد.

با عدد و رقم اعلام می کنم این کار در 10 سال امکان نیست. براساس پیش بینی معتبر بی المللی که اعلام کرده است در کمربند خشکسالی قرار داریم . احتمال کاهش 20-25 درصد کاهش نزولات را خواهیم  داشت. شما این طرح 10 ساله را با شرایط دینامیک در نظر نگرفته اید، وگرنه اعتقاد دارم تحقق این طرح 15 سال به طول خواهد انجامید.

به احیای دریاچه ارومیه رای دادند

به گزارش روابط عمومی برنامه مناظره، طبق نتایج نظرسنجی برنامه پنجاه و هفتم مبنی بر این سوال که: به نظر شما دولت در مواجهه با پدیده خشکسالی دریاچه ارومیه کدام گزینه را در اولویت قرار دهد؟ 1- احیای دریاچه ارومیه    2- معیشت کشاورزان منطقه.

81.32 درصد مخاطبان به احیای دریاچه ارومیه رای دادند و 18.68 درصد از مخاطبان نیز با اولویت معیشت کشاورزان موفق بودند.