جای خالی اقتصاد مقاومتی در وزارت نفت

همزمان با کاهش جهانی قیمت نفت و نیز جنجال های موجود بر سر کیفیت بنزین مصرفی در داخل، چهارشنبه شب گذشته برنامه ثریا با موضوع رفع وابستگی و تقویت توان داخلی در صنعت نفت به روی آنتن رفت.

اصغر ابراهیمی اصل کارشناس ارشد حوزه انرژی و معاون سابق نظارت بر طرح ها و ساخت داخل وزارت نفت و پویان رنجبر، مدیر گروه انرژی شبکه کانون های تفکر ایران، از میهمانان حضوری برنامه ثریا در این هفته بودند.

همچنین حسین هاشمی معاون صنایع و انرژی ستاد مدیریت حمل و نقل کشور و رضا پدیدار رییس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران (استصنا) مهمان تلفنی برنامه این هفته ثریا بودند.

* موتورهای خودروهای داخلی، یکی از مهمترین دلایل مصرف بالای سوخت

محسن مقصودی مجری و تهیه کننده برنامه ثریا ضمن اشاره به تاکیدات رهبر انقلاب بر اتکای اقتصادی  بر اقتصاد مقاومتی بجای اتکای صرف بر نفت نکاتی را درخصوص واردات بنزین به کشور یادآور شد و گفت: بنابر آمار و ارقام مصرف بنزین در کشور ما بالاتر از استانداردهای جهانی است و با وجود توجه رسانه ها به این موضوع همچنان مصرف سوخت در ایران از رقم بالایی برخوردار است.

در این باره اصغر ابراهیمی اصل با بیان اینکه دنیای امروز اتومبیل هایی را عرضه می کند که با 3.5 لیتر گازوئیل و 5.5 لیتر بنزین 100 کیلومتر را طی کنند، عنوان کرد: موتورهایی که در ایران تولید می شود برای هر 100 کیلومتر در حدود 7 تا 14 لیتر بنزین مصرف می کنند بنابراین باید نسبت به اصولی سازی موتور اتومبیل‌ها اقدام جدی صورت گیرد.

این کارشناس ارشد حوزه انرژی ضمن اشاره به تولید اتومبیل های استراتژیک و برقی در دنیا نیز، خاطر نشان کرد: باید توجه داشت که در شهری مثل تهران با اختلاف ارتفاع 630 متر از شمالی ترین نقطه تا جنوبی ترین نقطه و ترافیک گسترده اتلاف سوخت و انرژی در خودروها بسیار بالاست پس باید مصرف کاهش پیدا کند و برای این امر به فرهنگ سازی برای گسترش استفاده از سیستم های حمل و نقل عمومی نیازمندیم.

* ضرر سالیانه 12 هزار میلیارد تومانی برای مردم و دولت

در همین رابطه  پویان رنجبر با بیان اینکه در مصرف سوخت بنزین و گازوئیل عوامل مختلفی درگیر هستند، بیان کرد: حمل و نقل عمومی، نوع مصرف و خودروهای موجود باید به صورت کارشناسانه مورد بررسی قرار گیرند.

وی در ادامه گفت: در مقایسه خودروهای تولیدی کشور با خودروهای وارداتی درمی یابیم که خودرویی مانند سمند در سطح شهر 12 تا 14 لیتربنزین در هر 100 کیلومتر و خودروهای وارداتی مثل مزدا در هر 100 کیلومتر 6 تا 7 لیتر بنزین مصرف می کنند.

مدیر گروه انرژی شبکه کانون‎های تفکر ایران همچنین با بیان اینکه بین خودروهای تولید داخل کشور با خودروهای تولید ژاپن و اتحادیه اروپا 2لیتر اختلاف در مصرف وجود دارد، اذعان داشت: با توجه به اینکه 20 هزار کیلومتر متوسط پیمایشی هر خودرو در طول سال است با وجود 14 میلیون خودرو در کشور سالانه 400 لیتر مصرف اضافه نسبت به شاخصه های ژاپن و اتحادیه اروپا داریم و این به معنی 400 هزارتومان مازاد برای هزینه بنزین در خانواده صاحب خودرو است.

وی با احتساب 1000 تومان قیمت یارانه ای بنزین، اظهارکرد: سالانه 6000 میلیارد تومان به ضرر مردم و 6000 میلیارد تومان نیز به ضرر دولت است که این مبلغ معادل هزینه یک پالایشگاه 100 هزار بشکه ای است پس باید تلاش ها به سمتی باشد که در عرصه تولید خودرو به این موضوعات توجه شده تا بتوانیم این مقادیر را در عرصه توسعه مطلوب و تولید بنزین هزینه کنیم.

* هدفمندی جلوی مصرف بی رویه سوخت در کشور را گرفت

اصغر ابراهیمی اصل این محاسبه را با ارقام خوشبینانه دانست و گفت: ما در شرایط واردات بنزین به سر می بریم و هزینه های اعلام شده تنها هزینه های مستقیم است و باید به آن هزینه های آلودگی زیست محیطی، بیماری ها، هزینه های درمان و دارو و استهلاک ناوگان حمل و نقل را نیز اضافه کرد.

در ادامه حسین هاشمی، معاون صنایع و انرژی ستاد مدیریت حمل و نقل کشور که مهمان تلفنی این برنامه بود با انتقاد به اینکه برنامه یک طرفه و از ریل کارشناسی خارج شده است گفت: زمان ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی مقام معظم رهبری فرمودند که تا پایان برنامه پنجم توسعه میزان مصرف حامل های انرژی باید تا یک سوم کاهش پیدا کند و تا پایان برنامه ششم هم میزان مصرف حامل های انرژی در کشور به 50 درصد زمان فعلی برسد که در همین زمینه اقدامات قابل توجهی در بحث بهینه سازی مصرف سوخت و صنایع خودرو صورت گرفته است.

معاون صنایع و انرژی ستاد مدیریت حمل و نقل کشور با اشاره به آمار و ارقام موجود در رابطه با مصرف بنزین، خاطر نشان کرد: مصرف بنزین در سال 85 ، روزانه 74 میلیون لیتر بود و این رقم در حال حاضر به 62 میلیون لیتر در روز رسیده است که با توجه به 2 برابر شدن تعداد خودرو نسبت به سال 85 مصرف بنزین 2 برابر نشده است.

وی به بحث های مطرح شده در مورد گاز CNG اشاره کرد و گفت: در بخش CNG 2 میلیارد دلار سرمایه گذاری شد که بالغ بر 25 میلیارد دلار بهره وری و جلوگیری از واردات بنزین صورت گرفته است.

وی همچنین گفت: در حال حاضرصنعت ما در تولید خودروهای گازسوز به خودکفایی رسیده است  و این یکی از دستاوردهای اقتصاد مقاومتی تلقی می شود.

مصرف خودروهای داخلی نسبت به خودروهای وارداتی با همان حجم موتور 20 تا 30 درصد بیشتر است

مقصودی در واکنش به این اظهارات متذکر شد: در کاهش مصرف بنزین دلایلی مثل گاز سوز شدن خودروها یا اقدامات قابل توجه در بخش مترو موثر بوده و از طرفی با افزایش قیمت، حامل‎های سوخت مصرف مردم هم کاهش یافته است و اینها ارتباطی به نقش خودروسازان ندارد.

حسین هاشمی در ادامه با بیان اینکه سهمی از کاهش مصرف سوخت در کشور طی یک دهه گذشته از محل ارتقای خودرو ها انجام شده است، اظهارکرد: از سال 86 تاکنون عوارضی از خودروهای پر مصرف وارداتی و تولید داخل دریافت می شود که بر اساس آن وارد کنندگان یا تولید کنندگان خودروهای پر مصرف به ازای هر خودرو باید 4 دستگاه خودرو فرسوده را از رده خارج کنند که در این زمینه و در سال جاری بر اساس تدابیر دولت 175 هزار خودرو فرسوده از رده خارج شده است.

وی در پایان با تایید آمارهای ارائه شده در برنامه گفت: طبق آمارهای ارائه شده در سال 90 در مصرف خودروهای داخلی نسبت به خودروهای وارداتی با همان حجم موتور بین 20 تا 30 درصد فاصله وجود داشته است.

* کشورهای وارد کننده نفت از ما پالایشگاه های شان بیشتر است

در این باره اصغر ابراهیمی اصل گفت: میزان خودروهای فرسوده با رقمی نزدیک به 385 هزار در سطح سهم بالایی را به خود اختصاص داده است.

کارشناس ارشد حوزه انرژی با اشاره به میزان مصرف بنزین در حال حاضر تصریح کرد: رقم واقعی این مصرف به طور روزانه 65.5 میلیون لیتر است که در فصل مسافرت ها این رقم به 75 میلیون لیتر در روز می رسد و خوشبختانه تولید هم به همین حدود نزدیک شده است بنابراین کاهش مصرف از سوی مردم به هر دلیلی که باشد قابل تقدیر است.

اصغر ابراهیمی اصل در بخش دیگری از این برنامه با بیان اینکه دربخش های نفت و گاز رتبه اول را در جهان را در اختیارداریم، عنوان کرد: اگر بخواهیم در سیستم های گرمایش و سرمایشی  سایر بخش ها از گاز استفاده کنیم برای زمانی بیش از 200 سال گاز وبیش از 100 سال نفت در اختیار داریم.

وی با اشاره به اینکه اولین پالایشگاه ایران در 100 سال گذشته افتتاح شد، اظهار کرد: در دنیا 691 پالایشگاه وجود دارد که از این تعداد در حدود 83 میلیون بشکه نفت با روش تقطیر تسویه می شود که در این مورد ظرفیت ایالت متحده آمریکا 148 پالایشگاه برای 17 میلیون بشکه نفت است.

وی با بیان اینکه اروپا با 136 پالایشگاه برای 16.6 میلیون بشکه، چین 56 پالایشگاه برای 4میلیون و 560 هزار بشکه در روز تصفیه می کنند، افزود: آفریقا با 46 پالایشگاه 3.2 میلیون بشکه و خاور میانه با 45  پالایشگاه 6.5 میلیون بشکه ژاپن با  32 پالایشگاه 4.7، روسیه 41 پالایشگاه 5.4 میلیون بشکه، کانداد 21 پالایشگاه 2 میلیون بشکه ایران 9 پالایشگاه 1.8 میلیون بشکه و عربستان 8 پالایشگاه و 1 میلیون و 800 میلیون بشکه نفت در روز تصفیه می کنند.

ابراهیمی اصل با توجه به این آمار و ارقام در تولید نفت، گفت: کشورهایی که وارد کننده نفت هستند از پالایشگاه های بیشتری برخوردارند اما متاسفانه در حال حاضر در کشور با خام فروشی نفت خلاف سیاست های اقتصاد مقاومتی گام برمیداریم بنابراین لازم است تا دانشگاه ها، ظرفیت ها و بخش خصوصی خود را به سمتی سوق دهیم که از صنعت پتروشیمی نهایت بهره را ببریم.

* با دوباره وارد کردن بنزین، مجددا دشمن را برای تحریم تحریک کرده ایم

پویان رنجبر، مدیر گروه انرژی شبکه کانون های تفکر ایران با اشاره به بند 15 درسند اقتصاد مقاومتی گفت: باید افزایش صادرات فراورده های نفتی داشته باشیم و باید ایجاد ارزش افزوده را از طریق ایجاد پالایشگاه ها و پتروشیمی ها را هم مد نظر قرار دهیم.

وی با بیان اینکه تصمیمات اتخاذ شده در برابر تحریم ها در سال 89 تصمیمات خوبی بود، ابراز تاسف کرد : این درحالی است که متاسفاانه اشتباهات سال های گذشته درباره مصرف بنزین تکرار می شود.

مدیر گروه انرژی شبکه کانون های تفکر ایران ضمن مذمت این امر که بجای احداث پالایشگاه واردات بنزین صورت میگیرد، متذکر شد: متاسفانه تصمیمات سال 89 برای خودکفا شدن در بنزین را هم با دلایلی غیر کارشناسی به بهانه آلودگی نادیده گرفته ایم و این یعنی اگر نیاز به 10 میلیون لیتر واردات بنزین به کشور باز گردد مجدد دشمن برای تحریم های دوباره طمع خواهد کرد در حالی که اقتصاد مقاومتی به معنی این است که به دشمن اجازه ندهیم از ضعف ما به نفع خود استفاده کند.

* هنوز روح اقتصاد مقاومتی در بدنه وزارت نفت جاری نشده است

در بخش پایانی برنامه ثریا رضا پدیدار، رییس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران به عنوان میهمان تلفنی ضمن اشاره به استفاده از توان داخلی در صنعت نفت اظهار کرد: در حال حاضربا الزامات بند 8 اقتصاد مقاومتی با لزوم حمایت از تولید داخل و مدیریت مصرف با هدف اصلاح الگو و ارتقای کیفیت تولید داخلی رو به رو هستیم.

وی افزود: در انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران با 700 عضو و با یک روند رو به رشد توان تولید 70 درصد از تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت کشور را در اختیار داریم اما مشکل اساسی این است که از توان ایجاد شده بین 35 تا 40 درصد به بهره برداری می رسد و مابقی ظرفیت ما خالی است .

رییس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران خاطر نشان کرد: قول مساعدت برای پایان آذرماه به منظور جبران ظرفیت های خالی داده شده است ولی نکته مهم این است که 3 مولفه مدیریت پروژه که بحث زمان و قیمت و کیفیت در آن مطرح است را پشت سر گذاشته ایم ولی تصور من این است که هنوز روح اقتصاد مقاومتی بر بدنه دستگاه ها از جمله وزارت نفت جاری نشده است.

رضا پدیدار با اشاره به اینکه از سال 1287 صنعت نفت در ایران شروع به فعالیت کرد، گفت: تنها 2 دهه است که به ساخت داخلی توجه می کنیم.

وی با اشاره به این موضوع که از زمان ملی شدن صنعت نفت نه مالکیت نه عاملیت و نه فاعلیت داشتیم، افزود: از سال 1329 تا 1332 طول کشید تا مجموعه این فعالیت ها به یک قرار داد 25 ساله منتهی شود و در این 25 سال ما فقط مالکیت داشتیم و فاعلیت و عاملیت نداشتیم که بتوانیم درباره پشتوانه صنعتی و تولید خود حرفی بزنیم.

وی همچنین با بیان اینکه بعد از پیروزی انقلاب با جنگ تحمیلی مواجه شدیم و از ابتدای دهه 70 به طور جدی نهادها و تشکل های صنفی و حرفه ای تشکیل شد و با تکمیل توان خود توانستیم به این قدرت برسیم، ابراز امیدواری کرد: امیدواریم تا پایان برنامه پنجم توسعه و ابتدای برنامه ششم بتوانیم توان ساخت داخل را به مرز 80 درصد برسانیم.

رییس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران در ادامه با اشاره به توافق با وزارت نفت ، عنوان کرد: بر اساس این توافقات مقرر شد که اگر کالای خارجی خریده شود باید با قیمت تولید داخلی برابر باشد و به قیمت خارجی باید هزینه حقوق گمرکی، ارز، بیمه و سایر هزینه ها به آن اضافه شود و بعد قیمت آن با قیمت داخلی سنجیده شود تا یک قیمت رقابتی صحیح به وجود آید.