برگی دیگر از مدیریت ژنرال‌ها در صنعت نفت

نحوه مدیریت ژنرال‌ها در صنعت نفت به گونه‌ای در حال رقم خوردن است که دکل حفاری اجاره‌ای خارجی به دکل حفاری ایرانی ترجیح داده می‌شود.

در حالی که در آستانه سی و ششمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی هستیم و ملت ایران خود را برای گرامی داشت بهار انقلاب اسلامی آماده می کنند خبرهایی ناامید کننده از شرایط صنعت نفت به گوش می رسد.

پوشیده نیست یکی از آرمانهای رهبر کبیر انقلاب اسلامی توجه به اقتصاد داخلی و روی پای خود ایستادن بوده است؛ تا بتوان از این طریق شرایط رشد و توسعه کشور را در پیش گرفت، اما برخی اخبار این روزهای صنعت نفت چیز دیگری را بیان می کند.

هفته گذشته خبری در رسانه ها داخلی منتشر شد که تعجب همگان را بر انگیخت، مدیرعامل شرکت حفاری شمال در یک نشست خبری اعلام کرد “دکل حفاری سحریک که تحت پرچم جمهوری اسلامی (به صورت ملکی) در آبهای خلیج فارس با 500 نیروی داخلی مشغول به کار بود به صورتی محترمانه از کار در پارس جنوبی اخراج و یک دکل هندی و با راهبری کارکنانی خارجی به جای آن مامور به کار در پارس جنوبی شده است.”

هدایت الله خادمی در این نشست خبری خاطرنشان کرد که پالس تعطیلی فعالیت سحر یک از 1.5 سال  قبل از  سوی  پتروپارس به سمت حفاری شمال ارسال می شد و نمونه بارز این هشدارها ،عدم پرداخت وجه قرارداد و مطالبات حفاری شمال در طول این مدت است.

وی در سخنان خود به سال 88 بازگشته و ماجرای ورود دکل های هندی به کشور را اینگونه بازگو می کند:” سال 88 صنعت نفت با مشکل دکل حفاری مواجه شده بود به همین دلیل آقای نوذری( وزیر اسبق نفت) کمیته ای تشکیل می دهد که شرکت های نفتی برای واردات دکل حفاری باید از این کمیته مجوز لازم را اخذ کنند و به طور شفاف اعلام کنند که دکل را برای کدام میدان می خواهند و هزینه واردات آن چقدر است و چه مقدار در افزایش تولید کمک خواهد کرد.

مدیرعامل شرکت حفاری شمال ادامه می دهد: در آن کمیته به غیر از وی، آقایان سروشی، هاشمی (حقوقی وزارت نفت)، مختاری (مشاورز ویژه وزیر نفت) و عالمی ( از طرف شرکت ملی حفاری) حضور داشتند.

خادمی تصریح می کند: در آن موقع یک شرکت تولید کننده نفت، قصد داشت دکل حفاری هندی متعلق به یک شرکت انگلیسی، آمریکایی را با هزینه اجاره روزانه 220 هزار دلار وارد کند که پس از بررسی شرایط این شرکت من با واردات این دکل حفاری مخالفت کردم زیرا هزینه واردات این دکل اصلا صرفه اقتصادی نداشت و در نهایت این کمیته با وارد کردن دکل حفاری هندی مخالفت کرد.

وی ادامه داد: پس از این مخالفت مجبور شدم با یکی از همکاران به هند رفته و به طور مستقیم با شرکت انگلیسی هندی آبان مذاکره کنم.

مدیر عامل شرکت حفاری شمال افزود: پس از انجام مذاکرات توانستیم همان دکل هندی را که شرکت تولیدکننده نفت می خواست با اجاره 220 هزار دلار در روز وارد کشور کند با هزینه 158 هزار دلار وارد کنیم و در اینجا برای ما هم سوال شد که چه طور امکان دارد 62 هزار دلار تخفیف برای اجاره دکل قائل شد؟

خادمی بیان اینکه در حین انجام مذاکره بارها افراد ناشناسی سعی داشتند تا این مذاکرات به نتیجه نرسد، اظهار می کند: در آن دو روزی که ما در هند بودیم مجبور شدم با یکی از مسئولان ارشد وزارت نفت تماس گرفته تا آنها ما را تایید کنند و به مسئولان شرکت آبان بگویند هر آنچه در این مذاکرات مطرح می شود از طرف مسئولان ارشد صنعت نفت ایران است.

وی ادامه می دهد،پس از آنکه جلسات ما به اتمام رسید به دبی رفتیم تا مسئولان آن شرکت ایرانی تولیدکننده نفت نیز به دبی بیایند تا با آنها قرارداد ببنیدم و دکلی را که با تخفیف 62 هزار دلاری اجاره کرده بودیم به این شرکت تحویل دهیم، اما  پس از بازگشت به ایران دردسرهای ما شروع شد زیرا درواقع این کار ما که منافع ملی را در برداشت موجب شد تا مدیران شرکتهای تولیدکننده و اجاره کننده دکل حفاری دشمنی خود را به من آغاز کنند به طوری که یکی از مدیران همین شرکتها به طور مستقیم به من اعلام کرد این کار تو موجب شد تا ما به حق دلالی خود نرسیم و تو باید این زیان را جبران کنی!!! و در این بین بود که متوجه شدم قیمتی 220 هزار دلار برای اجاره دکل حفاری آبان از طرف دلالها مطرح شده است!!!

آنچه مسلم است و از لابه لای حرف های مدیرعامل شرکت حفاری شمال می توان دریافت کرد حکایت از شکل گیری جریانی بسیار خطرناک در سطوح مدیران صنعت نفت ایران دارد که توجه به شرکتهای خارجی را در اولویت خود قرارداده اند و به همین دلیل قصد دارند تا دکل حفاری ایرانی را از خلیج فارس خارج تا جا برای فعالیت دکل های خارجی باز شود.

خادمی در ادامه به اسنادی اشاره می کند که نام برخی از مدیران فعلی حال حاضر در آن دیده می شود که برخی از آنها موافق خروج دکل حفاری ملکی سحر از آبهای خلیج فارس و برخی دیگر نیز به دلیل منافع ملی با آن مخالفت کرده اند.

به گزارش خبرنگار فارس پس از آنکه بخشی از این اظهارات خادمی در رسانه های داخلی منتشر شد مسئول روابط عمومی شرکت پتروپارس توضیحاتی را نسبت به علت خروج دکل حفاری ملکی سحریک با 500 نفر نیروی کار ایرانی مطرح کرد که این توضیحات به شرح زیر است:

1) شرکت پتروپارس در سال‌های 1390 و 1391 با امضای دو قرارداد اجاره سه ساله، حدود 25 درصد قیمت دکل سحر1 (40 میلیون دلار) و حدود 40 درصد قیمت خرید دکل سحر2 (70 میلیون دلار) را به شرکت حفاری شمال پرداخت کرد تا این شرکت ایرانی بتواند دو دکل مذکور را از کشور چین خریداری کند. به عبارت دیگر، پتروپارس 110 میلیون دلار به شرکت حفاری شمال پیش پرداخت داد تا پس از آوردن دکل و شروع حفاری، در طول سه سال قرارداد و از محل اجاره دو دکل، این مبلغ بازپرداخت شود. با این قرارداد، حفاری شمال صاحب دو دکل حفاری دریائی و نیز دو قرارداد سه ساله اجاره (جهت باز پرداخت 110 میلیون دلار دریافتی) گردید که بهترین نمونه حمایت از شرکت‌های داخلی است.

2) دکل حفاری سحر1 بعد از اتمام عملیات در فاز 12، در فاز 13 پارس جنوبی بکار گرفته شد. کارفرمای پتروپارس در این پروژه شرکت پترو پایدار ایرانیان (وابسته به سپانیر) است که به دلیل مشکلاتی موفق به پرداخت هیچ یک از صورتحساب‌ها نشده است.

مطالبات شرکت پتروپارس از بابت این صورتحساب‌ها بیش از 100 میلیون دلار (حدود 350 میلیارد تومان) است. تشدید معضلات مالی و حجم بالای بدهی، پتروپارس را مجبور به تعلیق عملیات حفاری فاز 13 نمود که این امر منجر به توقف عملیات حفاری سحر1 شد.

3- قرارداد دکل حفاری سحر1 به مدت 3 سال فی‌مابین شرکت پتروپارس و شرکت حفاری شمال منعقد شد و در تاریخ 7 ژانویه 2015 (17 دی 1393) پایان یافت. شرکت پتروپارس چند ماه قبل از پایان موعد قرارداد، امکان توقف فعالیت و ترخیص دستگاه مذکور را به شرکت حفاری شمال متذکر شده بود. بر همین اساس، مطابق قرارداد، قبل از 17 دیماه، آخرین ابلاغ به حفاری شمال داده شد و متعاقبا پس از ایمن سازی چاه در دست حفاری، عملیات متوقف شد.

4- قراردادهای اجاره دکل حفاری Aban8 و دکل حفاری سحر1، دو قرارداد کاملا مجزا و مستقل از یکدیگر است که یکی از آنها با شرکت هندی Aban و دیگری با شرکت حفاری شمال در تاریخ های متفاوت منعقد شده اند و هیچ کدام جایگزین دیگری نشده است. رفتار پتروپارس با هر دو پیمانکار بر اساس مفاد قرارداد فی‌مابین بوده است.

دکل حفاری  Aban8هم اکنون در فاز 23 پارس جنوبی مستقر است که با توجه به مشکلات مالی با کارفرمای این پروژه (شرکت پتروسیا آریا، وابسته به سپانیر) ابلاغ توقف عملیات داده شده است و دکل مذکور بزودی پس از تکمیل کار در دست انجام و ایمن سازی چاه از میدان خارج خواهد شد.

5- دکل سحر1 به لحاظ کیفیت طراحی و ماشین آلات نصب شده در آن، در سطح پایین‌تری نسبت به دکل  Aban8 قرار دارد، به طوری که بازدهی و کارایی کمتری را نسبت به دکل  Aban8دارد. آمار ثبت شده حاکی از آن است که زمان از دست رفته جهت تعمیرات دکل حفاری سحر1 بسیار بیشتر از دکل Aban8 است که جمیع این موارد باعث افزایش هزینه حفاری با دکل سحر1 می‌شود.

6- نرخ‌های اعلام شده توسط حفاری شمال برای دستگاه‌های سحر1 و Aban8 خلاف واقع است. این شرکت آمادگی دارد مستندات مربوطه را به مراجع ذیصلاح ارائه نماید.

****

اگرچه شرکت پتروپارس چندین بند را در مورد نحوه کار با شرکت حفاری شمال مطرح کرده است اما در این بندها هیچ اشاره ای به نیروهای داخلی که از این پس،یعنی با رفتن دکل حفاری سحر از آبهای خلیج فارس قرار است بیکار شوند نکرده است.

حتی نسبت به این موضوع نیز بی توجه هستند که دکل حفاری سحر ملکی و متعلق به جمهوری اسلامی ایران و دکل حفاری آبان اجاره ای است.

مسئولان شرکت پتروپارس باید توجه داشته باشند میدان دادن به خارجی ها در شرایطی که کار ایرانی و کارگر ایرانی وجود دارد به مقصدی خسارت بار منتهی می شود. همچنین ژنرال های نفتی باید پاسخ دهند که آیا در مکتب فکریشان جایگزین کردن دکل خارجی با دکل ایرانی که چندین رکورد فنی خوب برجای گذاشته چه معنایی می تواند داشته باشد؟

از طرفی باید این واقعیت را دانست که اگر انقلاب اسلامی ایران در سال 57 برای دورنگه داشتن خارجی ها از تسلط بر اقتصاد و حاکمیت ایرانی بر ایران شکل گرفت و در تمامی سالهای پس از انقلاب هم این موضوع همواره مورد تاکید و توجه امام (ره) و رهبری معظم انقلاب قرار داشته است پس چرا امروز از طرف وزارت نفت مشی دیگری تبلیغ و اجرا می شود که در تضاد کامل با اندیشه های انقلاب ، امام و رهبری است؟