مفهوم «تحریمهای مرتبط با موضوع هسته‌ای» از مفاهیم مبهم و معماگونه‌ای است که از توافق ژنو وارد ادبیات مذاکرات هسته‌ای ایران با ۵+۱ شد. تلاش می‌شود تا در یک سلسله یادداشت‌ها به بررسی دقیق‌تر این مفهوم پرداخته شود. برای این بررسی چارچوبی در نظر گرفته شد که برآمده از متن فکت شیت ایرانی و اظهارات آقای عراقچی در برنامه گفتگوی ویژه خبری است. به نظر می‌رسد در نظر تیم مذاکره کننده ایرانی برداشتی از مفهوم «تحریمهای مرتبط با موضوع هسته‌ای» وجود دارد که تقریبا متناظر با تمام تحریمهای اعمال شده علیه ایران در مدت تشدید شدن پرونده هسته‌ای ایران است. (به یادداشت اول مراجعه شود)
در یادداشت قبلی درباره نسبت تحریم بانک مرکزی و موضوع هسته‌ای بحث شد و در این یادداشت به تحریم سوئیفت پرداخته می‌شود.
سوئیفت یا «جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی[۱]» بستری برای تبادل اطلاعات بین بانکی است. این نهاد که به عنوان یک شرکت خصوصی تحت قوانین اتحادیه اروپا و به طور مشخص تحت قوانین کشور بلژیک عمل می‌کند، تسهیلات بسیار قابل توجهی برای بانک‌ها ایجاد کرده است. بخش مهمی از اطلاعات بین‌بانکی از طریق این شبکه مبادله می‌شود. امنیت، استاندارد، سرعت و … مزایای استفاده از سوئیفت است.
در ۲۵ اسفند ۱۳۹۰ این شرکت در بیانیه‌ای مطبوعاتی اعلام کرد:« امروز سوئیفت به پیروی از تصمیم اتحادیه اروپا تصمیم گرفته است تا ارایه خدمات ارتباطی به بانک‌ها و موسسات مالی ایرانی که موضوع تحریم اتحادیه اروپا هستند را قطع کند.»[۲] در تحریمهای اتحادیه اروپا تمامی موسسات خدمات مالی و اعتباری از همکاری با موسسات مالی ایرانی که مورد تحریم هستند، منع شدند. سوئیفت قطع خدمات خود را از دو روز بعد آغاز کرد.
در تصمیم اتحادیه اروپا، بیشتر موسسات مالی و بانک‌های ایرانی تحریم شدند. در جدول پیوست مصوبه، دلایلی برای تحریم این بانک‌ها ارایه شده است، که بیشتر به درگیر بودن این بانک‌ها در فعالیت‌های هسته‌ای و موشکی اشاره شده است.
دلایل بیان شده برای تحریم بانک ملت
دلایل بیان شده برای تحریم بانک ملی
دلایل بیان شده برای تحریم بانک صادرات
بانک‌هایی مثل بانک رفاه نیز به دلیل انجام فعالیت‌های مربوط به بانک‌های تحریم شده، تحریم شدند.
و یا بانک سینا که به دلیل اینکه بخش مهمی از سهامش برای بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی است، تحریم شده است.
می‌توان گفت که تحریم سوئیفت به دلیل تحریم بانک‌های ایرانی و بانک مرکزی ایران توسط اتحادیه اروپا صورت گرفت. دلایل اعلام شده از سوی اتحادیه اروپا نیز شامل بحث هسته‌ای و بحث موشکی و دور زدن تحریمها و دلایل دیگری است. سوال این است که آیا تحریم سوئیفت را می‌توان تحریم هسته‌ای تلقی کرد؟
_______________________________________________________________________________________________________
[۱] – Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (SWIFT)
[۲] – http://www.swift.com/news/press_releases/SWIFT_disconnect_Iranian_banks
الان رایج شده است که به مردم می گویند تحریمها به خاطر قطعنامه های شورای امنیت است! حال آنکه این قطعنامه هایی که علیه ایران صادر شد فاقد هر نوع بار اقتصادی بودند و اصولا کاغذ پاره ای بیش نبودند. این قطعنامه ها شباهتی به قطعنامه هایی که علیه عراق صادر شده بود نداشت. آن قطعنامه های مربوط به عراق دارای بندهایی برای تحریم نفتی آن کشور بود.
تحریمهای اقتصادی توسط کنگره آمریکا در سال ۸۸ و بعد از آن بود که به تغییر از درون در ایران امیدوار شدند. شرکای آمریکا هم ناگزیر از اطاعت از کنگره بودند والا دسترسی به بازار آمریکا را از دست می دادند.
می توانید به آسانی ببینید که الان خود روسیه هم زیر تحریم است و ارزش روبل در حال سقوط است. با آنکه روسیه خودش حق وتو دارد و اساسا تصویب هیچ قطعنامه ای در شورای امنیت علیه روسیه امکانپذیر نیست.
لهذا حتی با فرض محال اینکه همه قطعنامه های سازمان ملل هم لعو شود تاثیری در تحریمها علیه ایران در بخش نفتی و اقتصادی پدید نمی آید مگر آنکه کنگره آمریکاحاضر شود مصوبه خود را لغو کند.
بهتر نبود كه وقتي 47 سناتور آمريكائي آن نامه خاص را به ايران نوشتند، ما آن را بهانه مي كرديم و مذاكرات را تا زمان حضور رئيس سنا و كنگره آمريكا در مذاكرات معلق مي كرديم؟!؟!؟
يا مثلا يك دور هم مذاكره بين نمايندگان مجلس ايران و آمريكا برگزار مي كرديم؟ البته اين را بيشتر از باب شوخي گفتم ولي به نحوي به طرف مقابل مي فهمانديم كه ما متوجه شكاف عميق در حاكميت آمريكائي ها هستيم؟!؟!