اقبال کم مردم به مساجدی که کارکرد مادی دارند

 محمدمهدی تندگویان نایب رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران به مناسبت فرا رسیدن دهه تکریم و غبارروبی مساجد، حضور مردم در مساجد را کمرنگ‌تر از گذشته توصیف کرد و گفت: بافت‌های فرهنگی و اجتماعی محلی به هم ریخته است، معلوم است که مساجد با همه المان‌های مربوط به آن نیز از بین می‌رود، یعنی دلیل اصلی اینکه مردم در مساجد کمتر حضور دارند، مهاجرت‌های بی‌رویه به شهر تهران است و در حقیقت ساکن شدن آدم‌هایی با طیف فکری، رفتاری، اعتقادی و قومیتی مختلف در یک محل که دیگر هیچ نوع تعلق خاطری به آن محل ندارند، سبب شده که وضعیت به صورت کنونی درآید.
وی تصریح کرد: وقتی چنین اتفاقی می‌افتد، کل محل را شامل می‌شود و ما در شورایاری‌های محلی نیز شاهد چنین اتفاقاتی هستیم و افرادی که عرق یک محل را داشتند، دیگر وجود ندارند.
تندگویان، تغییر نسل را یکی دیگر از دلایل بهم‌ریختگی بافت اجتماعی و عدم حضور در مساجد دانست و بیان کرد: شبکه‌های مجازی رونق بیشتری دارند و مدل فعالیت‌های اجتماعی تغییر پیدا کرده است و دیگر مثل قدیم فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی و امور زندگی مردم در مساجد انجام نمی‌شود. در این راستا الگوها و باورهای مردم نیز تغییر کرده و مدل تبلیغات نیز همگام با تکنولوژی جلو می‌رود و دیگر تبلیغات مسجدی پاسخگوی نیازها نیست.
نایب رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر خاطرنشان کرد: به اعتقاد من، هم فرهنگ و هم مذهب و دین، مقوله‌ای القایی نیست و با انتخاب خود مردم رقم می‌خورد، لذا اگر کسی بیاید و بخواهد مدل فرهنگی خویش را به مردم القا کند، چنین مشکلاتی را نیز در پی خواهد داشت و بی‌رغبتی مردم نیز در استقبال از موضوعات مختلف به وجود می‌آید.
تندگویان در مورد ویژگی یک امام جماعت مطلوب به عنوان تاثیرگذارترین فرد در مسجد، گفت: قبلاً امام جماعت مسجد، واقعاً امین یک محل بود و خانواده‌ها را می‌شناخت و برای مسائل محل حضور داشت. اما زمانی که امام جماعتی را برای مدتی کوتاه منصوب کنیم که صرفاً برای نماز خواندن به مسجد می‌رود واکنش‌های مردمی مناسبی را نیز در پی نخواهد داشت. البته تعدادی از مساجد این وضع را ندارند و هنوز هم مثل قبل، امام جماعت، امین مردم محل است و به مشکلات آنها رسیدگی می‌کند و در همین مساجد شاهد حضور حداکثری مردم هستیم.
وی با اشاره به بهره‌برداری تجاری از برخی مساجد، بیان کرد: این نوع مساجد تنها برای مراسم ختم و برنامه‌های ویژه کاربرد دارند و حتی در مواردی در کنار آنها در حال ساخت سالن‌های تشریفات و اعطای سرقفلی مغازه هستند. مسلم است که این نوع مساجد کارکردی مادی دارند و مردم هم در آن حضور ندارند و بازتاب این قضیه بر دین و فرهنگ و نگرش مردم تاثیر می‌گذارد.
این عضو شورای شهر تهران در مورد دغدغه شورای شهر در موضوع مساجد نیز گفت: من در کمیسیون فرهنگی و اجتماعی نیستم، آن چیزی که در حال حاضر بیشتر با آن سروکار داریم دغدغه ساخت و ساز و توسعه مساجد است تا دغدغه بهره برداری فرهنگی. به گفته وی، ظاهر و معماری یک مسجد نمی‌تواند بر حضور بیشتر مردم در مسجد تأثیر داشته باشد.
تندگویان در پایان تاکید کرد: اینکه در هر جایی از شهر بدون توجه به نیاز‌های آن مسجد بسازیم، نکته جالبی نیست. ما الان شاهدیم که مردم یک محل نسبت به ساخت یک مسجد ناراضی هستند و وقتی این نارضایتی از ابتدای ساخت مسجد وجود داشته باشد، بعداً نمی‌توان انتظار پررونق شدن مسجد را داشت.