پایگاه تحلیلی «نیو ایسترن آوت لوک» (چشم‌انداز جدید شرق) در تحلیلی به قلم سلمان رفیع شیخ، محقق و تحلیلگر روابط بین الملل به رویکرد گردش به شرق آمریکا پرداخته و نوشته است که باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا در اجرای این سیاست ناکام بوده است.
رفیع شیخ در این رابطه نوشته است: «اگر بخواهیم محور آسیایی آمریکا را در یک جمله توصیف کنیم باید آن را محاصره دو مورد از مهم ترین همتایان استراتژیک واشنگتن دانست: روسیه و چین. هدف غایی این محاصره ساخت زنجیره‌ای از متحدان واشنگتن در آسیا می‌باشد. این در حالی است که هم اکنون ایالات متحده نه تنها در تشکیل زنجیره متحدان شکست خورده بلکه دفاع ضداقتصادی پکن و مسکو نیز ضربه سنگینی به جاه طلبی‌های واشنگتن وارد نموده است.»
در ادامه این تحلیل آمده است: «همچنین موفقیت و تاثیر این محور آسیایی که باید در تقویت موضع ضعیف آمریکا مشاهده شود، رویت نشده به گونه‌ای که این کشور تا حدود زیادی موقعیت پیشین ایران در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای آن را پذیرفته است. با توجه به سرعت تغییرات در افغانستان و آسیای مرکزی ایالات متحده ناچار است برای توقف ایران تلاش‌های مضاعفی را انجام دهد. به عبارت دیگر با توجه به محاسبات جدید استراتژیک آمریکا، ایران در حال تصاحب موقعیت‌های قابل توجهی بوده و احتمالا به پیشرفت‌های استراتژیک بیشتری به منظور تقویت موضع خود علیه بلوک “سنی” خاورمیانه به رهبری عربستان دست یابد.»
نویسنده این یادداشت همچنین تاکید کرد: «ایران تنها فاکتور موفقیت در این محور نیست بلکه یکی از حلقه‌های این زنجیره محسوب می شود. ایجاد اتحاد و همراهی میان متحدان آسیایی آمریکا برای حضور در این محور عاملی به مراتب مهمتر به شمار می آید. گرچه عامل شکست محور آسیایی، بحران‌های فزاینده در منطقه عنوان می‌شود اما واقعیت این است که آمریکا قادر به تامین امنیت این توافق برای متحدان منطقه‌ای خود نیست. شرق آسیا نه منتظر آمریکاست و نه تمایلی برای تعامل با واشنگتن و به خطر انداختن روابط خود با چین و روسیه دارد. سرکشی‌های برخی متحدان سابق آمریکا تنها واکنش به همین تغییر واقعیت‌های سیاسی جهان است.
در این میان چین نیز از رقابت و تنش میان ژاپن و کره جنوبی، که ناشی از اختلافات تاریخی آن‌هاست، به منظور تقویت موضع خود بهره‌برداری می‌کند. برقراری روابط دیپلماتیک با کره جنوبی و تلاش برای آشتی دو کره از جمله اقداماتی است که پکن به منظور مقابله با محور آسیایی آمریکا انجام می‌دهد. بعلاوه مشارکت پکن با مسکو در راه اندازی بانک توسعه و زیرساختی آسیایی نوعی مقابله به مثل با واشنگتن به شمار می آید. این طرح (ایجاد بانکی بین المللی در آسیا) در سال 2013 توسط رییس جمهور چین مطرح و تاکنون موفق به جذب 57 کشور سرمایه گذار شده است. این اقدام جایگزین بسیار مناسب برای کشورهای دیگری است که تمایل به خروج از سیستم اقتصادی تحت سلطه آمریکا با محوریت دلار دارند.»
در بخش دیگری از این تحلیل آمده است: «تلاش چین_روسیه را می توان قویترین پاسخ به راهبرد گردش به آسیای آمریکا دانست. این ابتکار عمل در استفاده از واحدهای ارزی مختلف بجای دلار برای معامله، رویای واشنگتن را برای به دام انداختن پکن برای همیشه از بین خواهد برد. صرف نظر از طراحی این سیستم نوین اقتصادی توسط چین، بنا به گزارش بانک جهانی و صندوق بین الملل پول اقتصاد پکن کمترین وابستگی را به سیستم کنونی اقتصاد در دنیا دارد. چین دومین اقتصاد بزرگ دنیا بوده که این مساله می تواند فال بدی برای آمریکا محسوب شود.
در جبهه سیاسی-نظامی نیز وضعیت واشنگتن چندان بهتر نیست. چین فعالانه به ساخت فرودگاه و احیای زمین در جزایر مورد مناقشه و همچنین ساخت جزایر مصنوعی در دریای چین جنوبی بدون توجه به مخالفت های آمریکا مشغول است. هم اکنون چین یکی از سرمایه گذاران اصلی در ایالات متحده بوده و در آینده ای نزدیک به نقطه عطفی در اقتصاد آمریکایی ها تبدیل خواهند شد. با توجه به این شرایط، انتظار این مساله که واشنگتن اقدامی نظامی علیه پکن انجام دهد دشوار است.»
تحلیلگر این گزارش در انتها خاطرنشان کرد: «در صورت تسلط چین بر آسیا، تنها راه آمریکا برای دستیابی به ذخایر غنی و بی‌نهایت انرژی در غرب و مرکز آسیا ایران خواهد بود و در صورت تسلط آمریکا، جریان انرژی در سراسر منطقه و از جمله روسیه بدست واشنگتن خواهد افتاد بنابراین، استراتژی واشنگتن در آسیا دو لبه دارد: تقویت موقعیت در خاورمیانه از یک سو و حفظ نفوذ سیاسی در مناطق شرق و مرکز آسیا و جلوگیری از اتحاد چین و روسیه از سوی دیگر.
علیرغم اهداف استراتژیک آمریکا، تحقق هرگونه موفقیت در این اهداف حداقل در آینده نزدیک غیرمحتمل است. شکی نیست که پکن و مسکو بعنوان رقبای واشنگتن هم اکنون بسیار قویتر از هر زمان دیگری هستند و می‌توانند راهبرد “گردش” به شرق آمریکا را به “زباله‌دان” جهان ژئوپلیتیک بسپارند.»
Sorry. No data so far.