چندی پیش آیت الله سید محمدمهدی میرباقری، از اساتید عالی حوزه های علمیه که در یادواره شهدای طلبه مدرسه علمیه علوی قم با نام ” جهاد تا جهاد” طی سخنانی به تبیین کارآمدی دیپلماسی انقلاب اسلامی در مذاکرات با جهان غرب و اصول حاکم بر تمدن غرب بر گستره تعاملات جهانی پرداختند.
ایشان با اشاره به شرایط موجود انقلاب اسلامی اظهار داشتند: ما در دوره گذار تعامل هستیم اما این تعامل بر محور غلبه ایدئولوژیک و درون یک جنگ استراتژیک است. این تعامل همراه با عبور از جریان کفر است. اشتباه نشود این تعامل از نوع همدلی نیست ما با آنها همدل و همکیش نمی شویم. دقیقا وضعیت ما این آیه است: « لکم دینکم ولی دین»
این استاد عالی حوزه افزود: پس در این مسیر مذاکره امر غلطی نیست ولی مذاکره باید با رویکرد غلبه مطلق حق باشد. یعنی رویکرد برد برای جبهه حق، نه یک بازی «برد- برد» برای هر دو طرف حق و باطل.
آیت الله میرباقری ادامه داد: اولین اصل برای مذاکرات این است که آنچه می دهیم و می گیریم معطوف به منافع جناحی نباشد و تنها معطوف به منافع ملی باشد. مذاکرات جاری در دو ساله اخیر در یک برهه ای متهم شد به اینکه در مسیر منافع جناحی قرار گرفته است و تبدیل شده به یک کمپین انتخاباتی و اگر چنین باشد که چندان هم بعید به نظر نمی آید، این یک فاجعه محسوب می شود!
وی افزود: اصل دوم این است که مذاکره علاوه بر معطوف بودن به منافع ملی باید به منافع ایدئولوژیک یعنی غلبه و برتری اسلام معطوف باشد. نباید شما در مذاکره فقط به منافع جناحی یا حتی فقط منافع ملی بیاندیشید؛ بلکه باید به منافع ایدئولوژیک بیاندیدشید. یعنی به غلبه ایدئولوژیک و به برتری اسلام بیاندیشید. اگر در مذاکره با رویکرد فلسفه تاریخی و در نظر گرفتن برهه تاریخی و پیچ تاریخی که در آن قرار داریم با رویکرد منافع ملی و غلبه ایدئولوژیک ورود کنید، قطعا پیروزید.
رئیس فرهنگستان علوم اسلامی ضمن انتقاد از روند موجود مذاکرات ادامه داد: متأسفانه به نظر می آید آنچه امروز تحت عنوان مذاکره در حال انجام است با رویکرد منافع جناحی است یا حداقل با رویکرد منافع ملی اما با درک غلط از منافع اقتصادی و اقتصاد مقاومتی! اگر در مذاکره منافع ملی مدنظر باشد اما با این درک که برویم داد و ستد کنیم و چیزی که میگیریم توسعه اقتصاد ایران به مفهوم توسعه غربی باشد، قطعا غلط است و نتیجه ای که بدست می آوریم حل شدن ما در جامعه غربی و استحاله و نابودی خودمان است.
وی تاکید کرد: ما باید به عنوان پرچمداران تمدن اسلام در برابر تمدن غرب وارد مذاکره شویم و آنچه می دهیم و میگیریم در چارچوب منافع تمدنی باشد. حداقل به اندازه هانتینگتون به خودمان اعتماد داشته باشیم! که می گوید ما امروز با تمدن اسلام به لیدری ایران رو در رو هستیم. یعنی امروز در این مذاکرات تمدن اسلامی در برابر تمدن غرب قرار گرفته و اگر در این مذاکرات ما کوتاه بیاییم چه می شود؟
استاد عالی حوزه علمیه افزود: جالب اینجاست که در این مذاکرات یک طرف لیدر تمدن اسلامی تنها است؛ اما طرف دیگر تنها نیامده تمام قوای خود را به میدان آورده است. یعنی کشور های بزرگ صنعتی مثل انگلیس و فرانسه و آلمان نیز آمریکا را در این رویارویی همراهی می کنند. پیداست همان درگیری تمدنی وسیع اینجا دنبال می شود.
ایشان در ادامه گفتند: چرا ما خودمان را به رسمیت نمی شناسیم و باور نمی کنیم؟ در این درگیری و مذاکره اگر جایگاه خود را درک کردیم و به عنوان لیدر تمدن اسلامی در برابر آنها ظاهر شدیم؛ پیروز می شویم چون تمدن آنها رو به افول است رو به ظهور نیست، اما اگر جایگاه خود را درک نکردیم و از جایگاه پایین در برابر آنها ظاهر شدیم بردی نخواهیم کرد.
استاد میرباقری عزیز
آنچه فرموده اید خیلی خیلی خوب و ایده آل است. اما آیا امکان پذیر است؟
رسیدن به این هدف چند مانع دارد. موانع داخلی و موانع خارجی
یکی از موانع داخلی، عدم اعتقاد بخشی از بدنه نظام اسلامی به جنبه ایدئولوژیک مذاکرات و اهمیت آن در مسائل تمدنی است.
یکی از موانع خارجی هم قدرت باطل است. البته قبول دارم که باطل الآن در اوج قدرت نیست و در حال افول است و همین باعث شده به مذاکره روی آورد. اما قطعا او هم در مذاکرات زیر بار برد قطعی ما نخواهد رفت مگر اینکه او را در شرائطی قرار دهیم که حیات خود را وابسته به پذیرش برد قطعی جبهه اهل حق بداند.
اگر بدنه جامعه و آحاد مردم، بار اداره اجرائی جامعه را بر روی دوش کسانی بگذارند که اهمیت استراتژیک پیچ تاریخی را بدانند و برای غلبه قطعی ایدئولوژی حق بر باطل پا به مذاکره بگذارند، قطعا رسیدن به این هدف ولو با مقابله و تقلای باطل ، امکان پذیر است.