حجت الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی تصمیم جدی دارد که شبکه نمایش خانگی را ساماندهی کند. وی در فرصتهای مختلف بر اهمیت شبکه نمایش خانگی تاکید داشته است. آخرین بار در پشت صحنه سریال «دندون طلا» به کارگردانی داوود میرباقری گفت: سال 94، سال شبکه نمایش خانگی است و با قاچاق فیلم در این سال به شدت برخورد خواهد شد.
رئیس سازمان سینمایی در دیدار نوروزی اش با اهالی سینما ضمن اشاره به اولویت های امسال سینمایی گفته بود: ساماندهی به وضعیت نمایش خانگی باتوجه به اینکه مردم به محصولات این شبکه دسترسی فراوانی دارند و گردش مالی زیادی دارند؛ بسیار مهم است.
ایوبی، آبان ماه سال گذشته بود که سید مصطفی ابطحی را به عنوان دبیر کل ستاد صیانت و مبارزه با تکثیر و عرضه غیر مجاز آثار سینمایی و سمعی و بصری منصوب کرد. او معتقداست: سالانه 500 میلیارد تومان در بازار قاچاق محصولات سینمایی به جای اینکه به جیب تولید کنندگان و تهیه کنندگان سینمایی برود، به دست سارقان و قاچاقچیان آثار سینمایی می رسد.
او می‌گوید که مافیای شبکه نمایش خانگی وکلای خوبی دارند و در بسیاری از موارد حتی از مجوزهای ارشاد هم سو استفاده می کنند. ابطحی در مورد سررشته مافیا قاچاق کالاهای فرهنگی می‌گوید یافتن سررشته مافیا ساده نیست و ابعاد مختلفی دارد.
ابطحی همچنین قائم مقام اقتصاد سینما و معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی و سمعی و بصری نیز است. او در این باره هم می‌گوید: من از منظر قائم مقامی اقتصادی سازمان سینمایی به مقوله قاچاق نگاه می‌کنم و به ستاد صیانت هم نگاه اقتصادی دارم. من به منابع دولت اکتفا نمی کنم بلکه موظف هستم منابع بخش خصوصی را در سینما فعال کنم.
با ابطحی در مورد معضل قاچاق محصولات فرهنگی به گفت‌وگو نشستیم.
تسنیم: جایی اعلام کرده بودید که گردش مالی که از مافیای قاچاق آثار سینمایی و سمعی و بصری حاصل می شود رقمی معادل 350 تا 500 میلیارد تومان است. رقمی که اگر به چرخه محصولات سینمایی بیاید می تواند عمده‌ی مشکلات اقتصادی سینماگران را حل کند.
در چند ماهی که از شروع کار شما در ستاد صیانت میگذرد، مجموعه اقدامات به چه صورتی بوده است.
ابطحی: متاسفانه پدیده قاچاق در کشور ما عمق و گستره فراوانی دارد. در سالهای اخیر هم بر دامنه قاچاق افزوده شده است. قاچاق یک پدیده چند وجهی است که دارای تبعات مختلف فرهنگی، اجتماعی، اندیشه‌ای و اقتصادی است. در حوزه تولید فیلم و نمایش خانگی منظور ما از قاچاق تمام فیلم هایی است که بدون حق رایت در فضای عمومی جامعه عرضه می‌شوند. اگر قاچاق را به عنوان نقل و انتقال کالا بدون پرداخت گمرک بدانیم در حوزه فرهنگ و سینما قاچاق عبارت است از سرقت یک اثر فرهنگی و یک محصول سینمایی که حق رایت متعلق به پدیدآورنده یک اثر پرداخت نشده و زحماتی که برای تولید یک اثر فرهنگی یا سینمایی کشیده شده است بدون اطلاع و اجازه آنها پخش و منافع آنها نادیده گرفته شده است. بنابراین قاچاق در حوزه فرهنگی به معنای سرقت و استفاده غیرمجاز وغیر قانونی از تراویده ذهنی یک فرد یا یک جمع است.
سالانه 500 میلیارد تومان، به جیب سارقان محصولات سینمایی می‌رود
در حوزه سینما به دلیل جذابیت هایی که دارد شبکه مافیای قاچاق به صورت جدی وجود دارد. ما طبق آمار اگرچه آمار دقیقی نیست معتقدیم سالانه 500 میلیارد تومان در بازار قاچاق محصولات سینمایی به جای اینکه به جیب تولید کنندگان و تهیه کنندگان سینمایی برود و آنها بتوانند مابه ازای فعالیت های اقتصادی خود را دریافت و این دریافت‌ها را برای آثار سینمایی بعدی هزینه کنند به دست سارقان و قاچاقچیان آثار سینمایی می رود. این شبکه مافیایی بسیار قدرتمند است. سال گذشته ستاد صیانت از آثار سینمایی، سمعی و بصری شکل گرفت و من دبیرکل آن ستاد شدم. از آن لحظه ما هم از کارخانه تولید کننده cd و dvd تا کف بازار و دست فروشانی که در نقاط مختلف شهر محصولات سینمایی را عرضه می کنند را رصد میدانی کردیم.
بیش از سه میلیون نسخه غیرمجاز و سرقت شده را کشف کردیم
خوشبختانه بعد از اطلاعات کافی که به دست آوردیم مسیر طی شده را نیز بازنگری، بازبینی و آسیب شناسی کردیم و توانستیم از ابتدای سال جاری فعالیت های خودمان را در حوزه های سلبی، عملیاتی، برخورد و حوزه ایجابی و مثبت انجام دهیم. در این مدت کوتاه بیش از سه میلیون نسخه DVD و cd غیرمجاز، قاچاق و سرقت شده را کشف کنیم و به کمک پلیس امنیت و دستگاه قضایی این DVD ها در انبار ستاد صیانت قرار دارد که با صدور حکم قضایی نسبت به امحای آن ها اقدام خواهیم کرد.
در سه ماه گذشته، قاچاق محصولات فرهنگی هزینه بر و ریسک پذیر شد
فکر می کنم این حجم از عملیات در سه ماه گذشته نشان دهنده اراده سازمان سینمایی برای پر هزینه و ریسک پذیرکردن قاچاق سرقت محصولات فرهنگی بود. امیدواریم این حرکت های ما در حوزه برخورد بتواند تاثیر خودش را بر افزایش فروش محصولات قانونی و مجاز نشان بدهد و بازار نسبت به محصولات مجاز سینمایی روی خوش نشان بدهد و ما با ریسک پذیر کردن قاچاق و سرقت بتوانیم محصولات سینمایی مجاز را برای مردم عرضه کنیم. این فعالیت ها که البته یکی از وعده های آقای ایوبی در سال گذشته بود و ایشان در دیداری که با اتحادیه ویدئو رسانه داشتند اعلام کرده بودند که سال آینده سال برخورد با قاچاق ها است و ما به درخواست ایشان عمل کردیم و توانستیم در این مدت این برخوردها را انجام بدهیم.
رسانه ها کمک کنند مردم را پای سفره حلال محصولات فرهنگی بنشانیم
طبیعتا ما باید در کنار این برخوردها فرهنگ و آگاه سازی برای مردم را نیز مد نظر قرار بدهیم. مردم باید بدانند این آثار غیرمجاز سرقتی است. مردم ما متدین هستند و مناسب با موازین دینی رفتارهای اقتصادی خود را انجام می دهند. اگر آنها بدانند یک فیلم با چه مشقات، هزینه و سختی تولید می شود هرگز یک فیلم را قبل از اکران آن را از کف بازار خریداری نمی کند.
اگر مردم بدانند این اقلام سرقتی است، نسبت به آنها واکنش نشان خواهند داد و این منوط به فرهنگ سازی است زیرا اگر مردم از این مسئله آگاهی نداشته باشند تصور می کنند مجاز است و آنها را خریداری می کنند. اگر ما از طریق رسانه ها، شبکه های اجتماعی، سایت ها، خبرگزاری ها و صدا و سیما اطلاع رسانی بکنیم خواهیم توانست تقاضای جامعه نسبت به خرید محصولات سرقتی و قاچاق محصولات سینمایی و فرهنگی را کاهش بدهیم. ولو اینکه این محصولات ارزانتر از محصولات مجاز هم باشند مردم خواهند فهمید که این محصول ارزان به دلیل سرقتی بودن زیبنده انتخاب و گزینش نیست و ترجیح می دهند کالای سه هزارتومانی را به جای کالای هزارتومانی سرقتی بخرند.
در این راستا ما از خود تهیه کننده ها، کارگردان ها و بازیگران شاخص سینما استفاده کردیم و تیزرهای تبلیغاتی هم ساختیم و بزودی منتشر می شود. همچنین مقاله ها و پروژه هایی را شروع کردیم که از طریق شبکه مجازی و ارتباط خوبی که با خبرگزاری ها داریم بتوانیم مردم را پای سفره حلال استفاده از محصولات فرهنگی بنشانیم.
مافیای قاچاق از مجوزهای ارشاد هم سوءاستفاده می‌کنند
تسنیم: کشف 3 میلیون نسخه قاچاق آن هم در مدت کمتر از چهار ماه نشان از وجود شبکه مافیای که کاملا هدایت شده است. چه اقداماتی صورت گرفته است که سررشته های این قاچاق را شناسایی کنید.
ابطحی: پدیده قاچاق توسط شبکه مافیای قاچاق هدایت می شود، بسیاری از متولیان شبکه های مافیایی انسان هایی بسیار زرنگ و آشنا با قوانین هستند. آنها وکلای خوبی هم دارند و در بسیاری از موارد حتی از مجوزهای ارشاد هم بهره برداری و سو استفاده می کنند.
مثلا وزارت ارشاد به یک نرم افزاری مجوز داده است که آنها به جای تهیه نرم افزار چند فیلم و انیمیشن را در یک DVD با آن نرم افزار کپی می کنند و با قیمت نازل دو هزارتومان به مردم می فروشند. می خواهم بگویم که آنها حتی از مجوزهای وزارت ارشاد هم سو استفاده می کنند. ما بسیاری از آنها را از کارخانه تا اشخاص شناسایی کرده و یا درحال شناسایی هستیم و بسیاری از آنها در شبکه های اجتماعی فعال هستند و بارها دیده شده است که از این شبکه‌ها فیلم‌های سینمایی که اصلا اکران نشده است برای دانلود قرار می‌گیرد. ما با پلیس فتا صحبت کردیم که تمامی این سایت ها فیلتر شوند و با متولیان سایت ها با شکایت تولید کنندگان سینمایی احضار شدند و جریمه ای را به خاطر سواستفاده از آثار سینمایی پرداخت کنند و ضرر و زیان تهیه کننده را بدهند.
یافتن سررشته مافیای قاچاق کالاهای فرهنگی، کار ساده ای نیست
اما در مورد سررشته مافیا قاچاق کالاهای فرهنگی باید بگویم که یافتن سررشته مافیا ساده نیست و ابعاد مختلفی دارد. در سال گذشته حدود چهار ماه رصد کردیم و توانستیم بخشی از باندهای اصلی را شناسایی کنیم که بخشی از آن در تهران و بخشی هم خارج از تهران است. کم‌کم هم با چراغ خاموش و کار امنیتی و اطلاعاتی طوری رصد می کنیم که بتوانیم سر بزنگاه که آنها امکان جابه جایی محصولاتشان را نداشته باشند ورود پیدا کنیم و محصولاتشان را توقیف و خودشان را هم به دستگاه قضایی بسپاریم.
تسنیم: یکی از راه‌هایی که به کاهش عرضه قاچاق محصولات فرهنگی کمک می‌کند این است که از پخش کنندگان بخش خصوصی حمایت کنید تا بخش عمده عرضه محصولات سینمایی را به راحتی انجام دهند. چقدر در مورد این موضوع کار شده است؟
ابطحی: حمایت از دسترسی محصولات فرهنگی جزو اولویت های برنامه های ما است اما حمایت از بخش خصوصی به مکانیزم نیاز دارد. یکی از مکانیزم های آن حضور دولت و سازمان سینمایی است. دولت باید به سالم سازی بازار اقدام کند. دولت باید به کسب و کار فعالان صنف گرمی و شور بدهد. دولت باید بازار را رصد کند تا محصولات غیر مجاز وارد نشوند و در صورت ورود محصولات غیر مجاز نسبت به توقیف آنها اقدام کند. این وظایف حاکمیتی و دولتی است. اگر ما این کارها را انجام دهیم در نهایت تهیه کننده و بخش خصوصی منتفع می‌شوند. مثلا 100 هزار نسخه پولش به تهیه کننده برسد.
وقتی ما DVD هایی که 6 فیلم در آن گنجانده شده است به دلیل غیر مجاز بودن جمع می کنیم و با آنها برخورد کنیم، شرکت های پخش امیداوار می شوند که با تهیه کننده یا موسسه رسانه های تصویری قرارداد ببندند تا یک فیلم را در یک سی دی گنجانده و به مردم بدهند. وقتی سرمایه بازنمی گردد شرکت های پخش علاقه ای برای خرید محصولات فرهنگی و نمایش خانگی ندارد. امیدوارم بتوانیم با تداوم همه این فعالیت های همه جانبه ای که داریم محصولات قانونی و مجاز را وارد بازار بکنیم.
موظف هستم منابع بخش خصوصی را در سینما فعال کنم
من از منظر قائم مقامی اقتصادی سازمان سینمایی حرف می زنم و به مقوله قاچاق و ستاد صیانت با نگاهی اقتصادی نگاه می کنم. من به منابع دولت اکتفا نمی کنم بلکه موظف هستم منابع بخش خصوصی را در سینما فعال کنم. من موظف هستم بچه های تجاری، صنعتی و اقتصادی را به طرف سینما سمت و سو بدهم تا پیوست سینمایی برای محصولات صنعتی و اقتصادی خود داشته باشند. لذا درحال جذب منابع به سمت سینما هستیم.
از جمله کارهایی که ما انجام می دهیم مبارزه با قاچاق است. ما می خواهیم آن 500 میلیارد تومان را روز به روز، ماه به ماه و سال به سال کاهش بدهیم و حضور در بازار قاچاق کالای سینمایی را ریسک پذیر بکنیم تا افراد به سراغ کارهای دیگر رفته و این کار را به بخش های قانونی واگذار کنند.
تسنیم: معمولا آمار فروش در شبکه نمایش خانگی برخلاف اکران اعلام نمی شود. آیا شما بررسی کردید که درصورت جمع شدن بازار قاچاق چه مقدار گردش به شبکه نمایش خانگی باز می گردد؟
امیدواریم سال 95 برای هر ایرانی یک DVD مجاز عرضه شود
ابطحی: این مساله را مدیران موسسه رسانه های تصویری می توانند پاسخ دهند چون بزرگترین موسسه شبکه نمایش خانگی موسسه رسانه های تصویری است و بهتر می توانند آمار دقیق بدهند.اما قطع مسلم بخشی از منافع به تهیه کننده می رسد بخشی از آن هم به شرکت پخش و فروشنده های جز می رسد.
تقاضای مردم برای دریافت محصولات فرهنگی از بین نمی رود و بخشی از آن از طریق بازار قاچاق تامین می شود، اگر ما این بخش را حذف یا کم کنیم این تقاضا به سمت فیلم های مجاز سوق می‌یابد. لذا افزایش تعداد فروش محصولات مجاز را خواهیم داشت. امیدواریم در سال 95 برای هر ایرانی یک DVD مجاز که می شود 70 میلیون در سال را بتوانیم از طریق موسسات ویدئو رسانه و شرکت های پخش عرضه کنیم.
البته این یک پدیده چند ضلعی است. اولا باید فیلم های خوب عرضه بشود. ثانیا امکان عرضه آسان و سهل باید برای مردم فراهم بشود، باید قیمت ها مناسب شوند بنابراین به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد در عین حال اگر ما گلوی قاچاق را بگیریم آن طرف رشد خواهد کرد. و ما این رشد را در یک شیب ملایم به سمت هفتاد میلیون نسخه در سال خواهیم رساند. امیدواریم این اتفاق بیافتد البته وقتی مردم مشکل اقتصادی دارند بسیاری از مشاغل رسمی در بازار از بین می رود و مشاغل در بازار غیر رسمی مانند همین قاچاق شکل می گیرد. افراد هم برای اینکه سودی را به جیب بزنند در اقتصاد غیر مجاز فعال می شوند. وقتی هم که مشکلات اقتصادی برای مردم پیش می آید اولین چیزی که از سبد هزینه خانوار حذف می شود فرهنگ است که این کاهش هزینه های فرهنگی به سینما هم باز می گردد. امیدواریم که با رونق اقتصادی در جامعه فرهنگ از هزینه خانوارها حذف نشود.
برخی از شبکه های تلویزیونی خارجی تحت تعقیب پلیس اینترپل
تسنیم: گاها دیده می‌شود که فیلمی هنوز در سینماها اکران نشده است ولی در شبکه های تلویزیونی غیر مجاز خارج از کشور پخش می‌شود. نوع برخورد ستاد صیانت با شبکه های تلویزیونی غیرمجاز و خارج نشین چگونه است؟
شبکه های تلویزیونی خارج از کشور دو نوع است. اگر این شبکه ها در تهران نماینده داشته باشند به دادسرای رسانه دادستانی تهران اگر شکایتی باشد برخورد می کنند و نماینده آن رسانه را بازخواست و اظهارات را گرفته و مجازات های لازم را اعمال می کنند. اما اگر نمایندگی نداشته باشند امور بین الملل دادستانی تهران با شکایت تهیه کننده قادر خواهد بود از طریق پلیس اینترپل آن شبکه ها را تحت تعقیب قرار دهند و احکامی را نسبت به مجازات آنها صادر کنند.
توافق ما یک ماه پیش با دادستانی صورت گرفت و از آن زمان اعلام کردیم و به تهیه کننده ها گفتیم که نه تنها امروز بلکه اگر اطلاع پیدا کردید که در سال های اخیر فیلم شما در شبکه های فارسی زبان پخش شده است، به ما برای انجام اقدامات لازم اطلاع بدهید.
حتما باید تهیه کننده هر اثر سینمایی شکایت کرده و در شکایت هم مشخص باشد کدام سایت یا شبکه خارج از کشور، فیلم را نشان داده است. اگر در هر مغازه ای فیلمی که هنوز اکران نشده است و یا DVD غیر مجازی که هولوگرام یا مجوز لازم را وزارت ارشاد نداشته باشد به فروش می رساند را ببینند می توانند اسامی را به ما بدهند، ما هم این اقلام را توقیف می کنیم. در مورد سایت ها و شبکه های خارجی هم قوه قضاییه برخورد می کند.
سایت ها زیاد هستند و نمی شود همه سایت ها را رصد کرد اما ما در موسسه رسانه های تصویری و در ستاد صیانت نیروهایی داریم که سایت ها را رصد می کنند. هم سایت های داخل و هم سایت های خارج از کشور را شناسایی و به قوه قضائیه معرفی کردیم که آنها هم برخوردهای قانونی را لحاظ می کنند. ما تاکید داریم این فروشگاه های اینترنتی و فضای مجازی که به خرید و فروش محصولات سینمایی میپردازند را کنترل کنیم و مقید کنیم که حتما حق رایت پرداخت شود.
بدون اجازه صاحب اثر نمی‌شود یک اثر سینمایی را در اتوبوس، قطار، هواپیما، کشتی و هتل پخش کرد
ما حتی با وزارت راه و شهرسازی صحبت کردیم که بدون اجازه صاحب اثر حق استفاده از اثر سینمایی را در اتوبوس، قطار، هواپیما و کشتی ندارند. آنها باید با صاحب اثر، یا سازمان سینمایی به عنوان ناظر و مدیر فعالیت های سینمایی یا با شورای عالی تهیه کنندگان قرارداد ببندند و ما مشخص کنیم که چه تعداد فیلم در ماه و سال در ناوگان ریلی، هوایی، آبی و زمینی پخش می شود. این پخش در این مکان ها به عنوان پخش عمومی است و هرگونه پخش عمومی فیلم های ایرانی نیاز به مجوز دارد و باید مجوز لازم کسب شود و حقوق مولف باید پرداخته شود.
ما حتی با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری صحبت کردیم که اگر در شبکه های داخلی هتل ها فیلم های ایرانی پخش می کنند باید مجوز بگیرند. همچنین با پست مکاتبه کردیم که پست چی های رسمی امکان جابه جایی محصولات سینمایی را نداشته باشند و لذا در این مدت کوتاه همه آن فضاهایی را که احساس می کردیم امکان جابه جایی محصولات سینمایی را به صورت غیر قانونی و غیرمجاز بوده را رصد کردیم و امیدواریم تلاش های ما به نتیجه برسد.
Sorry. No data so far.