محمد علی دستمالی – جمهوری ترکیه این روزها، در شرایط سختی قرار گرفته است. درگیری بین نظامیان ترکیه و شاخه نظامی پ.ک.ک و نا امن شدن بخش مهمی از استانهای جنوب و جنوب شرقی، کاهش شدید ارزش لیره در برابر دلار آمریکا و گذر از نرخ باورنکردنی هر یک دلار به بیش از سه لیره، معضل بزرگی به نام تامین هزینه‌های بیش از دو میلیون آواره سوری و عراقی و ناامن شدن مرز ترکیه و سوریه، بالا گرفتن جنگ و تنش رسانه‌ای بین احزاب مخالف با حزب حاکم، بخشی از مهمترین معضلات ترکیه است.
اما به نظر می‌رسد، مانعی که از همه این‌ها بزرگتر است، ابهام در مورد برگزاری انتخابات پیش از موعد و تشکیل دولت آینده می‌باشد. رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، در حالی دستور تامین مقدمات برگزاری انتخابات پیش از موعد را صادر کرده که احزاب مخالف دولت، هر کدام به شیوه‌ای، قصد دارند به حزب عدالت و توسعه حمله کنند.
امنیت انتخابات
صلاح‌الدین دمیرتاش رهبر حزب دموکراتیک خلق‌ها (HDP) که حزب او یکی از نهادهای اقماری پ.ک.ک است و این روزها در معرض انتقادات تند قرار گرفته، اعلام کرده که در استانهای کردنشین، امنیت لازم برای برگزاری انتخابات وجود ندارد. او ضمن آن که درخواست اعلام آتش بس یک طرفه از سوی سران پ.ک.ک را تکرار کرده، اردوغان را به این متهم کرده که به خاطر منافع حزبی، کشور ترکیه را به خطر می‌اندازد.
طی هفته‌های گذشته، درگیری بین پ.ک.ک و نظامیان ترکیه، شرایط دشواری را در استانهای کردنشین رقم زده و ده‌ها منطقه که پس از اعلام آتش بس طولانی مدت سال 2012 به کانون توریست‌ها، بازرگانان و دامپرورهای محلی تبدیل شده بودند، به عنوان منطقه ممنوعه نظامی اعلام شده‌اند.
نیروهای پ.ک.ک در بسیاری از شهرهای کردنشین، با استفاده از بیل مکانیکی و ماشین آلاتی که در اختیار شهرداری‌های وابسته به حزب دموکراتیک خلق‌هاست، در کوچه و خیابان کانال حفر کرده و مردم را تشویق می‌کنند که به سوی ماشین نظامیان و نیروهای پلیس، سنگ و کوکتل مولوتوف پرتاب کنند. آنان دو روز پیش در روز روشن و در اقدامی بی سابقه به ساختمان مرکز پلیس شهر کردهای علوی یعنی شهر درسیم (تونجلی) حمله ور شدند و دو عضو پ.ک.ک پس از آن که مجروح شدند در برابر دوربین رسانه‌ها، خود را با نارنجک منفجر کردند.
البته درگیری‌های پ.ک.ک، فقط یکی از عوامل برهم زننده امنیت و آرامش ترکیه و یکی از عوامل اختلال در امنیت انتخابات است و عوامل دیگری نیز در این بین نقش ایفا می‌کنند که یکی از آنها، قطب بندی‌های بی سابقه سیاسی و اجتماعی و افزایش تنش بین رهبران احزاب مهم ترکیه است که هر کدام از آنها با در اختیار داشتن یک مجموعه رسانه‌ای و حمله به طرف‌های مقابل، شرایط را برای مردم ترکیه، سخت و سخت‌تر می‌کنند.
نه ائتلاف، نه انتخابات
دولت باغچلی رهبر حزب راست افراطی حرکت ملی (MHP) که انحلال پ.ک.ک و توقف مذاکرات صلح را به عنوان دو شرط از چهار شرط اساسی ائتلاف با حزب عدالت و توسعه اعلام کرده بود، بیش از هر زمان دیگری در سخنرانی‌های خود به دولت داوداوغلو حمله می‌کند. او دو روز پش، طغرل ترکش، از چهره‌های برجسته و قدیمی حزب خود و فرزند آلپ ارسلان ترکش موسس حزب حرکت ملی را به خاطر جای گرفتن در کابینه موقت، از حزب اخراج کرد.
باغچلی در سخنرانی‌های خود علاوه بر آنکه شکست در مذاکرات مربوط به تشکیل کابینه ائتلافی را بر گردن داوداوغلو می‌اندازد، در مورد انتخابات پیش از موعد نیز نارضایتی خود را تکرار می‌کند و علاوه بر این با سخنرانی‌های تند علیه حزب دموکراتیک خلق‌ها، مذاکره با پ.ک.ک را خیانت می‌داند.
کلچداراوغلو و شکاف بین سران حزب
کمال کلچداراوغلو رهبر حزب جمهوری خلق (CHP) نیز این روزها با مشکلات بزرگی روبروست. حزب او که توسط آتاترک تاسیس شده و در حال حاضر مهمترین حزب مخالف است، در انتخابات هفتم ژوئن با کاهش یک درصدی آراء روبرو شد و بعید نیست در انتخابات پیش رو نیز بخشی از آرای خود را از دست دهد.
با این حال، این حزب به خاطر سهم خواهی‌های غیرمعقول و شکاف فکری بین سران و نمایندگان، نتوانست شراکت با حزب عدالت و توسعه را بپذیرد و چنین فرصت ارزشمندی را به سادگی از دست داد.
دموکراتیک خلق‌ها؛ سرزنش در جامعه ترکی و محبوبیت در جامعه کردی
حزب دموکراتیک خلق‌ها (HDP) به رهبری صلاح الدین دمیرتاش، درست به همان اندازه که در میان بخشی از کردهای ترکیه محبوبیت فراوانی به دست آورده، در جامعه ترکیه مورد سرزنش و انتقاد قرار می‌گیرد. دمیرتاش اعلام کرده که در انتخابات پیش رو، 20 درصد از آرای مردم را به دست می‌آورند، اما کارشناسان ترکیه بر این باورند که به احتمال قوی این حزب نخواهد توانست حتی نتیجه طلایی 13 درصدی انتخابات هفتم ژوئن را یک بار دیگر به دست آورد.
عدالت و توسعه و مسئله‌ای به نام کردها
اما حزب عدالت و توسعه (AKP) برای تشکیل دولت مستقل، به 18 کرسی جدید نیاز دارد. این حزب در انتخابات هفتم ژوئن، 258 کرسی به دست آورد، اما می‌خواهد در انتخابات پیش از موعد، نصف بعلاوه یک، یعنی 276 کرسی پارلمان را به دست آورد و به تنهایی دولت را تشکیل دهد. داوداوغلو به دنبال آن است که پیش از انتخابات، کنگره فوق العاده حزب را برگزار کند و با به میدان آوردن چهره‌های قدیمی، یک بار دیگر بدنه حزب را ترمیم کرده و بر رقبا پیروز شود.
یکی از مهمترین موانع پیش روی حزب عدالت و توسعه برای به دست آوردن پیروزی حیاتی در انتخابات پیش رو، چگونگی مواجهه با کردها و جلب دوباره اعتماد آنهاست. واقعیت این است که اگر در استانهای کردنشین، رای دهندگان از حزب عدالت و توسعه روی نمی‌گرداندند، این حزب بار دیگر می‌توانست دولت را به تنهایی تشکیل دهد.
هنوز مشخص نیست که داوداوغلو می‌خواهد در این مسیر چه تدبیری به کار بگیرد. آیا او با استفاده از کارت اوجالان، در آخرین روزهای مانده به انتخابات، امکان برقراری آتش بس را به دست آورده و با استفاده از کادرهای محلی، برنامه ویژه‌ای برای جلب آرای کردها تدوین خواهد کرد؟ یا این که تلاش می‌کند تا با ائتلاف با جریانات اسلامی کوچکی همچون شاگردان اربکان در حزب سعادت (SP) و حزب وحدت بزرگ (BBP)، با رای ناپلئونی، دولت را به تنهایی تشکیل دهد؟
Sorry. No data so far.