مشروح گزارش سعید جلیلی به مجلس در سال ۹۱

به گزارش تریبون مستضعفین مجلس قبل از روي كارآمدن روحاني از جليلي چه مي خواست؟ لاريجاني: دوستاني كه در مذاكرات هسته اي موضوع را دنبال مي كنند بايد توجه داشته باشند كه مرز كار بايد مقررات بين المللي باشد/بروجردي:پنج بعلاوه يك با ادبياتي خارج از چارچوب NPT صحبت نكنند، /جهانگيرزاده: (1+5) و آژانس هم حق ندارند خارج از عرف و معاهدات بين المللي از ايران انتظار داشته باشند. ايران يك استثناء نيست/ سنايي(نماينده نهاوند و سفير كنوني دولت روحاني در روسيه ):جليلي توجه داشته باشد بحث هسته اي تبديل به غيرت ملي شده است.

بررسي مذاكرات مجلس نشان مي دهد قبل از روي كار امدن دولت حسن روحاني، تيم لاريجاني و همفكران او در مجلس از جليلي خواسته اند تا در مذاكرات هسته اي فقط در چارچوب ان پي تي مذاكره كند. در خرداد 91 سعيد جليلي براي ارائه گزارش از روند مذاكرات به مجلس مي رود. پس از گزارش سعيد جليلي چند تن از نمايندگان تذكراتي به او مي دهند كه عينا به نقل از مشروح مذاكرات مجلس نقل مي شود که بازخوانی آن‌ها این روزها خالی از لطف نیست.

دبير (فرهنگي) ـ جناب آقاي دكتر بروجردي بفرماييد.

علاءالدين بروجردي (بروجرد) ـ بسم الله الرحمن الرحيم

سلام عليكم جميعاً و رحمه الله

با درود به ارواح طيبه شهداء و امام شهيدان و با عرض ادب و اعلام اطاعت به محضر مبارك مقام معظم رهبري. واقعيت اين است كه فناوري هسته اي يك حق مسلم ملي و بين المللي است، ما چند ده سال است كه عضو پيمان NPT هستيم، در ماده (4) اين پيمان تصريح شده است كه كشورهاي برخوردار از اين دانش موظف هستند اين دانش را در اختيار كشورهاي غيربرخوردار عضو اين پيمان قرار دهند.

بنابراين اگر قرار است كه در عرصه بين المللي ايرادي گرفته شود بر كساني است كه امروز به ما ايراد وارد مي كنند، كشورهاي (1+5) كه برخوردار از اين دانش هستند موظف هستند با ما همكاري كنند اين دانش را در اختيار ما قرار دهند، شما نگاهي به كارنامه عملكرد آنها قبل از پيروزي انقلاب اسلامي بيفكنيد، همكاري گسترده اي را هم آمريكاييها، آلمان، انگليس، فرانسه با ايران قبل از انقلاب داشتند. در آن زمان جمعيت ما نصف بود، توليد نفت ما دو برابر بود، (6) ميليون بشكه نفت صادر مي كرديم، هيچگاه عنوان نكردند كه ايران داراي سوخت هاي فسيلي است و نيازمند دانش هسته اي نيست، خود اين موضوع نشان مي دهد كه نگاه آنها بدون ترديد يك نگاه سياسي است و اين ما را موظف مي كند كه با جديت از اين حق ملي دفاع كنيم.

بنده صميمانه تشكر مي كنم از جناب آقاي دكتر جليلي و تيم مذاكره كننده كه با اقتدار و عزت اسلامي در اين صحنه مهم مذاكرات حضور دارند و شاهد بوديد كه در هر نوبت همه نمايندگان محترم با جديت از تيم مذاكره كننده دفاع كردند، اين نگاه ماست در مجلس ولي واقعيت اين است كه غربي ها و در رأس آنها آمريكاييها دنبال اين هستند كه ما اين حق را نداشته باشيم، ما فراز و نشيب هاي فراواني را به ويژه در طول (10) سال گذشته طي كرده ايم، در اين بازي بدون ترديد غرب و آمريكا بازنده بودند، آن زماني كه در مذاكرات تهران وزراي خارجه انگليس و فرانسه و آلمان به ما گفتند كه شما حق نداريد حتي دو سانتريفيوژ داشته باشيد و ما امروز هزاران دستگاه را ساخته ايم و فعال داريم نشان دهنده اين واقعيت است كه در اين بازي آنها بازنده هستند و اين باخت را ادامه ندهند. واقعيت اين است كه ما همانگونه كه مقام معظم رهبري با صراحت اعلام كردند، اضافه بر تعهدي كه در عرصه بين المللي در قالب پيمان NPT داريم كه سلاح نسازيم، به طرف سلاح نرويم، خط قرمز ما اين است. در زير اين خط قرمز براساس اين عهدنامه ما حق داريم و بايد از اين حق خود استفاده كنيم، از اين دانشي كه عرصه آن فقط انرژي نيست. پزشكي، كشاورزي و زمين شناسي است و هزار و يك مورد ديگر كه نمونه بارز آن همين رآكتور تهران است كه آقاي دكتر جليلي فرمودند داروي يك ميليون بيمار را در سال توليد مي كند و آنها حتي علي رغم همه ادعاهاي حقوق بشري يك نگاه انساني هم به اين مسأله نكردند.

بنابراين من اين نكته را مي خواهم عرض كنم كه چون ما بعضي از جاها كه مي رويم ترديد مي كنند كه اين هزينه چرا؟ همه مطلع هستند و تأكيد بر اين مسأله ضروري است كه نسل هاي آينده ما در كشوري بدون سوخت هاي فسيلي زندگي مي كنند و اگر ما امروز اين دانش را در اختيار نگيريم و به نسل هاي آينده منتقل نكنيم بدون ترديد دست نسل هاي آينده ما به سوي بيگانگان دراز است. امروز كه آنها نيازمند سوخت ما هستند به ما زور مي گويند قطعنامه صادر مي كنند، تحريم هاي فراقطعنامه اي انجام مي دهند، فردا كه ما نيازمند باشيم مشخص است كه ديگر استقلالي نخواهيم داشت.

پيشنهاد من خدمت جناب آقاي دكتر جليلي با سپاس مجدد از همه تلاش هاي ايشان اين است كه اولاً علي رغم اينكه حق فناوري هسته اي درخصوص ماده (4) صريح شده است، يعني به رسميت شناخته شده است ولي اجلاس (1+5) كه ما از آنها و از آژانس اين انتظار را داريم كه با ادبياتي خارج از چارچوب NPT صحبت نكنند، ملت ما ملتي نيستند كه زور و حرف غيرمنطقي را بپذيرند. (رئيس ـ متشكريم، وقتتان تمام شده است) بنابراين سه نكته است:

به رسميت شناختن فناوري هسته اي، قطعنامه هاي غيرقانوني بايد متوقف شود و تحريم هاي فرا قطعنامه اي برداشته شود، با تشكر.

رئيس ـ متشكريم، نفر بعد را دعوت بفرماييد.

دبير (فرهنگي) ـ جناب آقاي سنائي بفرماييد.

مهدي سنائي (نهاوند) ـ بسم الله الرحمن الرحيم

تشكر مي كنيم و خسته نباشيد مي گوييم خدمت تيم مذاكره كننده هسته اي و مسؤولين محترم شوراي عالي امنيت ملي و همچنين از مواضع مقتدرانه اي كه در دفاع از منافع ملي كشور و همينطور اهداف ارزشمند انقلاب اسلامي دارند. با توجه به كوتاهي زمان اگر چند نكته را بخواهيم اشاره كنيم مهمترين آن است كه امروز فعاليت هاي هسته اي و بحث هسته اي براي ما و كشور ما يك موضوع ملي است، موضوعي است متعلق به تمام ملت كه با تمام دقت آن را پيگيري مي كنند و تبديل به بخشي از غيرت ملي مردم ما شده است. بنابراين طرف هاي مذاكره كننده ايراني در مذاكراتي كه با طرفهاي مذاكره انجام مي دهند بايد به اين موضوع توجه داشته باشند.

چند روز پيش برخي از سايت ها مقاله اي را از يك روزنامه كانادايي ترجمه و منتشر كرده بودند، مقاله جالبي بود، اشاره كرده بود كه اگر دور از اين فضاي رسانه اي و ايران هراسي كه غرب در جهان انجام مي دهد به موضوع هسته اي ايران بپردازيم يك فعاليت علمي و يك موضوع تحقيقاتي و يك روندي كه چند دهه است كه برقرار است و طبيعتاً ملت و جوانان هيچ ملتي اجازه صرف نظر از آن را نمي دهند. تحقيقاتي كه امروزه بخشي از پيشرفت بشري و توسعه كشورها است. بنابراين مردم ما و مجلس شوراي اسلامي حمايت قاطعي از فعاليت هاي هسته اي صلح آميز كشور دارند و پشتوانه تيم مذاكره كننده هستند.

فكر مي كنم بزرگ ترين اشتباه در روند مذاكرات كه منجر به كندي مذاكرات و اينكه دستاوردهاي لازمي را كه بايد داشته باشد، ندارد دو موضوع است: يكي اينكه اعتماد يك اعتماد يك طرفه تعريف شده است. جالب است كه طرف هاي مذاكره با ايران انتظار دارند كه ايران اثبات كند كه فعاليت هاي هسته ايش غير نظامي است. يعني اصل برائتي كه در همه عرصه هاي زندگي جاري است، اينجا جاري نمي شود. هيچكدام از قطعنامه هايي كه صادر شده و اعلاميه هاي آژانس هم هيچگاه دليل و گواهي بر نظامي بودن فعاليت هاي هسته اي ايران ارائه نكرده اما انتظار مي رود كه ايران… (سبحاني نيا ـ وقت شما تمام است) اين چارچوب غلطي است.

نكته ديگري كه آقاي دكتر جليلي به آن اشاره كردند روش فشار و مذاكره روشي است كه ابطال و پاسخگو نبودن آن ثابت شده است. با توجه به مذاكرات پيش رو در مسكو من نكته اي هم با توجه به اينكه حوزه روسيه و اوراسيا را دنبال مي كنم اشاره كنم كه مجموعاً با شرايط نوين بين المللي و رويكردهاي نوين روسيه و سوءظن بيشتري كه به اهداف و عملكرد آمريكا از سوي روسيه وجود دارد و موضعگيري كه در بحث سوريه داشت و نگاهي كه روسيه به روابط دوجانبه دارد، مجموعاً انتظار مي رود كه مسكو نقش قابل توجهي ايفا كند و مذاكرات پيش رو درواقع تحت تأثير گفتمان بلوك شرقي و چين و روسيه و ايران هم باشد و از دستاوردهاي قابل توجهي برخوردار باشد. دو نكته را هم من اشاره كنم، جناب آقاي دكتر بروجردي سه نكته را اشاره كنم. ابتدا اينكه… (رئيس ـ اگر اجازه دهيد چون وقتتان تمام شده است) انتظار مي رود كه ديپلماسي و سياست خارجي كشور حمايت كننده مذاكره هسته اي باشد، به اين معنا كه ما بايد تلاش كنيم كه حداكثر روابطمان را با كشورهاي ديگر خالي از مسأله كنيم و در سطح بين الملل و منطقه روابط ما با ساير كشورها، كمك كننده به پيشرفت مذاكرات در پرونده هسته اي و تيم مذاكره كننده باشد و كمتر مسأله داشته باشيم و درواقع با تسهيل موضوع در ساير بخش ها به پيشرفت اين موضوع كمك كنيم.

اميدوار هستيم كه شوراي عالي امنيت ملي هم با بهره گيري بيشتر از ديدگاه هاي كارشناسي و ظرفيت كارشناسي كشور همچنان بتواند در اين مسير كه اصل آن به دليل چالشي است كه نظام سلطه با انقلاب اسلامي دارد بتوانيم با تمام توان و قدرت و با كمترين هزينه در دفاع از حقوق ملت ايران موفق باشيم.

رئيس ـ متشكريم، نفر بعدي را دعوت بفرماييد.

دبير (فرهنگي) ـ جناب آقاي جهانگيرزاده بفرماييد.

جواد جهانگيرزاده (اروميه) ـ بسم الله الرحمن الرحيم

ابتدا از جناب آقاي دكتر جليلي به خاطر گزارش خوب تشكر مي كنم. چند نكته است كه من مايلم اينها را خدمت سروران ارجمند به ويژه جناب آقاي دكتر جليلي عرض مي كنم.

يكي اينكه كسي ترديد ندارد موضوع هسته اي جمهوري اسلامي ايران يك موضوع راهبردي در مسائل سياست خارجي ما است. دوم اينكه اين امر نتيجه يك فرآيند طولاني و درعين حال نتيجه زحمات و تلاش هايي بوده كه به اينجا رسيده است و همانطوركه شما هم تصريح فرموديد همه ملت ايران در اين فرآيند مؤثر بوده اند. بنابراين، اين فرآيند پيچيده و تلاش چندين دهه اكنون در دستان شماست. البته ما نسبت به مجموعه مذاكرات و تلاش هاي شما شاكر هستيم، اما مي خواهيم بگوييم كه در يك برهه تاريخي و در يك برش تاريخي تأثيرگذار هستيد. قطعاً تاريخ آينده ملت ايران نسبت به شما قضاوت روشني خواهد داشت و اميدواريم از اين مجموعه مذاكرات سربلند بيرون بياييد. آنچه آقاي بروجردي هم گفتند در مجموعه مذاكراتي كه شما داشته ايد هميشه مجلس شوراي اسلامي و نمايندگان ملت در دوره هشتم و در دوره اخير مدافع بوده اند و طبيعي است كه اميدوار هستند كه اين مجموعه مذاكرات به نتيجه برسد.

اما در منطقه اي قرار داريم كه دو تا كشور وجود دارند كه داراي بمب هسته اي هستند، اسرائيل كه زرادخانه هاي متعدد دارد و در عين حال عضو NPT هم نيستند. اينكه انتظار جمهوري اسلامي ايران به برخورد در قالب چارچوب ها و ضوابط حقوقي بين المللي يك انتظار طبيعي است و تصريح به اين نكته در مجموعه مذاكرات بسيار مهم است. اما آقاي دكتر جليلي! تجربه تاريخي به ما نشان داده است كه مجموعه گفتگوها، مجموعه سازنده اي است اما رفتار غرب در مجموعه گفتگوها رفتاري دوگانه است، رفتاري توأم با رياكاري و فريبكاري است، معادله آنها معادله معيوبي است و به هر طريق معادله ثمربخشي نيست.

اگر نتيجه گفتگوها براي رسيدن به يك چارچوب همكاري است ايجاد فشار و صدور بيانيه ها و قطعنامه ها و افزايش تحريم ها براي ملت ما و نمايندگان ملت محل پرسش اساسي است. تا حالا جناب عالي شش دور مذاكره كرده ايد و وارد دور هفتم مي شويد، سه دور در ژنو، دو دور در استانبول و يك دور در بغداد و يك دور در مسكو خواهد بود. طبيعي است كه مجموع مذاكرات شما با اين ادله و منطقي كه داريد و منطق راهگشايي هم هست علي القاعده بايد به مانند سابق با استحكام ادامه دهيد و بدانيد كه شما در پي استيفاي حقوق ملت بزرگ ايران هستيد و طبيعي است كه نمايندگان هم اين انتظار را از شما دارند. (1+5) و آژانس هم حق ندارند خارج از عرف و معاهدات بين المللي از جمهوري اسلامي ايران انتظار داشته باشند. همان حرفي كه شما گفتيد ايران يك استثناء نيست، ايران در قاعده بين الملل است و بايد با اين قاعده برخورد كرد. رفتارهاي اهانت آميز غربي ها براي ما قابل تحليل، تبيين و پذيرش نيست.

اينها بايد به عنوان صداي نمايندگان ملت به آنها هم برسد، طبيعي است كه مجلس و نمايندگان رصد مي كنند، اين موضوع امروز به عنوان مهم ترين موضوع ملي ما مطرح است. رهبر معظم انقلاب اسلامي هم نسبت به اين موضوع حساس هستند.

اما آقاي دكتر جليلي! آنچه در مجلس مي گذرد حساسيت بيش از حد روي اين موضوع است و طبيعي است كه رصد نمايندگان اگر نتيجه اش مبتني بر اين باشد كه به استيفاي حقوق ملت بينجامد قطعاً پشتيباني هاي جدي را از شما خواهيم داشت و در عين حال ما نيات غربي ها را در اين مجموعه مذاكرات نيات دقيقي نمي دانيم. آنها خود از چارچوب هايي كه تعيين مي كنند خارج مي شوند. انتظار از كشورهاي خارج از مجموعه محور غرب مثل چين و روسيه هم اين است همانگونه كه در موضوع سوريه با استقلال عمل مي كنند در اين موضوع هم استقلال خود را بيش از حد به نمايش بگذارند، سپاسگزاريم. باز هم از زحمات جناب عالي ممنونيم.

رئيس ـ تشكر مي كنيم. آقاي جليلي شما صحبت ديگري داريد، بفرماييد.

سعيد جليلي (دبير شوراي عالي امنيت ملي) ـ بسم الله الرحمن الرحيم

از اظهار لطفي كه دوستان داشتند تشكر مي كنم. يك نكته را من عرض كنم در يكي از گفتگوها كه دو، سه سال پيش بود يادم است سؤالي كه ما از آنها داشتيم اين بود كه شما (30) سال است هرآنچه داشتيد عليه ملت ايران به كار گرفتيد و در مسير پيشرفت ما تمام موانعي را كه مي شد گذاشتيد. اين را از آقاي سولانا سؤال كردم، گفتم خود شما ادعايتان اين است و همين امروز هم تأكيد داريد كه جمهوري اسلامي ايران تا امروز هيچ سلاح هسته اي ندارد. مي گوييد نگرانيم كه شايد در آينده باشد. گفتم پس به قول شما كه نه بمب هسته اي و نه سلاح هسته اي داريم و شما هم كه زرادخانه هاي مختلف سلاح هسته اي را داريد چرا نتوانسته ايد علي رغم به كارگيري همه ظرفيت ها مانع پيشرفت ملت ايران شويد؟

ايشان پاسخي نداشت ولي من آنجا آن پاسخ را دادم و اينجا اين استفاده را مي خواهم بكنم. امروز چيزي كه موجب اقتدار ما در گفتگوها و اقتدار نظام جمهوري اسلامي ايران است، پشتوانه مردمي نظام است. يك مردم سالاري ديني كه مردم نه تنها پشتيباني مي كنند بلكه حاضرند براي دفاع از حقوق و آرمان هايشان هزينه بپردازند. نقش مجلس شوراي اسلامي به عنوان نمايندگان ملت در دفاع از اين حقوق و ايستادگي بر اين حقوق بسيار اهميت دارد. من اينجا مي خواهم از مجلس شوراي اسلامي تشكر كنم كه در هر دور از گفتگوها از تيم مذاكره كننده حمايت كرد و پشتيباني آنها باعث قوت و اقتدار جمهوري اسلامي ايران در دفاع از خواسته هاي ملت شد.

من در همين گفتگوهاي بغداد اين روزنامه هاي تهران را كه در اختيارم بود، روزنامه انگليسي هم بود، كه نمايندگان محترم از اين گفتگوها حمايت و بر حقوق ملت ايران تأكيد كرده بودند را در گفتگوها نشان دادم. گفتم امروز آن ظرفيتي است كه تيم گفتگوكننده و تيم مذاكره كننده نمي تواند جداي از ملت و خواست ملت و حقوق ملت گفتگو كند. من از شما تشكر مي كنم، مجلس شوراي اسلامي به عنوان عصاره فضائل ملت مهم ترين پشتوانه و دفاع از حقوق ملت است و ان شاءالله ما هم بتوانيم اين مسير را به خوبي دنبال كنيم. از همه شما كه حوصله كرديد بسيار متشكر هستم و خيلي ممنونم.

رئيس ـ جناب آقاي دكتر جليلي از جناب عالي و دوستانتان و گزارشي كه به مجلس داديد تشكر مي كنيم. من لازم مي دانم از فعاليت جناب آقاي دكتر جليلي و همكارانشان در اين برهه اي كه فعال هستند تشكر كنم. حدود (40) سال است كه مسأله موضوع هسته اي در كشور ما در جريان است و در اين (40) سال دو مقطع متمايز دارد، قبل از پيروزي انقلاب كه خود آمريكايي ها در اين زمينه فعال بودند، حتي زماني آقاي كسينجر كه وزير خارجه آمريكا بود به ايران آمد و يك قرارداد (6) ميليارد دلاري را در زمينه هسته اي با ايران امضا كرد. در آنجا همه فرآيند موضوع هسته اي، حتي غني سازي هم وجود داشت و آن زمان مورد حمايت آنها بود. پس از پيروزي انقلاب حتي درمورد نيروگاه هاي هسته اي هم به ايران ستم كردند و كشورهاي اروپايي، مثل آلمان و فرانسه، كه قراردادهايي با ايران داشتند آن قراردادها را لغو كردند. بنابراين ما چاره اي نداشتيم جز اينكه در زمينه فناوري هسته اي خودمان كار را آغاز كنيم. امروز اين دانشي كه وجود دارد دانش وارداتي نيست، محصول خدمات و فعاليت هاي فكري دانشجويان و دانشمندان و پژوهندگان ايراني است. بنابراين آنها حق ندارند در اين زمينه مطالبه اي از ايران داشته باشند.

نكته ديگر مسأله معاهده NPT است. آنچه مهم است براي همه كشورها يك ضابطه اي گذاشته اند كه در آن چارچوب مي توانند فعاليت هسته اي داشته باشند. تاريخ مذاكرات گذشته نشان مي دهد كه رفتار غربي ها در اين زمينه مزورانه است، از يك طرف مي گويند ما براي حل مسأله پاي ميز مذاكره مي آييم و از پشت صحنه دنبال رفتارهاي تندروانه هستند. معضل اصلي اين است كه آنها نسبت به خودشان سوءتفاهم دارند و مذاكره را يك مذاكره واقعي نمي بينند. آنچه مطالبه اصلي ما در مجلس از تيم مذاكره كننده است، اين است كه در پاي حقوق ملت ايران در چارچوب NPT حق تساهل ندارند. اين موضوع اصلي است. البته ايران در آن جاهايي كه درجه غني سازي است به دلخواه و بنابر نياز خود مي تواند حجمش را مشخص كند، اما اين نمي تواند تبديل به يك سدي براي ورود حركت فناوري هسته اي ايران محسوب شود.

لذا دوستاني كه در مذاكرات هسته اي موضوع را دنبال مي كنند بايد توجه داشته باشند كه مرز كار بايد مقررات بين المللي باشد و آنچه هم كه در مسير مذاكرات به عنوان مصالح در نظر گرفته مي شود بايد به اختيار ملت ايران باشد و متناسب با نيازي كه ايران دارد. از اين جهت و با اين چارچوب حتماً مجلس شوراي اسلامي از تيم مذاكره كننده، هم حمايت مي كند و هم مطالبه جدي دارد و نتيجه مذاكرات مسكو را هم رصد خواهيم كرد. اميدواريم كه دوستان ما در اين مذاكرات بتوانند آنچه ملت ايران پس از سال ها به دست آورده است مستحكم و مستقر نمايند.