«مهدی حیدری» فرزند «شهید رسول حیدری» از فرماندهان ایرانی در جنگ بوسنی روایتی متفاوت از بهره برداری فرهنگی آلمان از پذیرش مهاجرین سوری را روایت کرده است.
کشورهای زیادی در جنگ بوسنی به کمک مسلمانان بوسنی آمدند اما قطعاً مؤثرترین آن‌ها ایران بود. حجم کمکهای ارسالی از ایران به بوسنی آن‌قدر زیاد بود که در پایان جنگ علی عزت بگوویچ رییس‌جمهور بوسنی هم گفت «اگر کمک های ایران نبود مردم بوسنی از مهلکه صرب ها جان سالم به در نمی بردند.»
اما سؤال اینجاست که چه شد که بعد از جنگ مردم بوسنی کمکهای ایران را فراموش کردند و روزبه‌روز بیشتر به دامن اتحادیه اروپا و آمریکا رفتند. اگر امروز در بوسنی در بین جوانان نام ایران را بیاوردید اکثر آن‌ها نمی‌دانند کشوری به نام ایران وجود دارد و آن را با عراق اشتباه می‌گیرند و اگر هم بشناسند صرفاً به خاطر مسئله هسته‌ای است. غالب آن‌ها از کمکهای ایران به آن ها در جنگ بی‌خبرند.
سؤال دیگر اینکه چرا بوسنی در شورای امنیت علیه ایران رأی داد؟!
برای یافتن پرسش‌ها بالا خواندن این دو کتاب را توصیه می‌کنم:
کتاب اول «وطن فقط یک سرزمین نیست» نوشته ادیتادوگالیچ، دختر شانزده‌ساله‌ای که به هنگام جنگ بوسنی به همراه خانواده‌اش به آلمان فرار می‌کند. در این جلد، زندگی مردم بوسنی در روزهای قبل از جنگ و سنت‌های کوچکی مثل نوشیدن قهوه، مراسم ماه رمضان و غذاها و شربت‌های مخصوص افطار، اعیاد مذهبی و دیگر مراسم مسلمانان بوسنیایی گفته می‌شود. اما با آغاز جنگ خانواده ادیتا مجبور به فرار به آلمان و پناهنده شدن به این کشور می‌شوند. ادامه کتاب سختی‌های سفر و رسیدن به آلمان و برخورد گرم آلمانی‌ها می‌باشد.
جلد دوم کتاب هم «با من به بوسنی می‌آیی» ادامه خاطرات ادیتا که حالا دختری نوزده‌ساله شده است که بعد از جنگ و پس از چهار سال زندگی در آلمان به وطنش بازمی‌گردد.
اگر با دقت این دو کتاب را بخوانید قطعاً متوجه خواهید شد که ادیتا دیگر آن دختر مسلمانی که به آلمان رفته است نیست و مهمان‌نوازی آلمانی‌ها و تبلیغات آن‌ها، نگاه ادیتا به زندگی و همه‌چیز را تغییر داده است و ادیتا دیگر آن حداقل ظواهر مسلمان بودنش را نیز، دیگر ندارد
از این دو کتاب باید بیاموزیم که مخاطب ما در جنگ بوسنی باید مردم می‌بودند، نه فرماندهان نظامی و مقامات سیاسی. تا هنگامی‌که مردم متوجه کمک به آن‌ها نشوند قطعاً قدرشناس آن نیز نخواهند بود. کشوری که قلب‌های مردم را تسخیر کند قطعاً پیروز جنگ خواهد بود. فارغ از پیروزی هرکدام از طرف‌های جنگ.
مسئله‌ای که آلمان، ترکیه و اتریش به‌خوبی آن را می‌دانستند و با حداقل هزینه و با پناه دادن مردم و استفاده از آن‌ها به‌عنوان نیروی کار، در جنگ بوسنی وارد یک بازی برد-برد شدند. قیمت و هزینه تجهیزات نظامی برای یک نفر در یک جنگ از اسکان و تغذیه یک آواره به‌مراتب کمتر است.
آینده بوسنی، را مردمی ساختند که یا در جنگ ساکن بوسنی بودند و هرروز به مراکز فرهنگی و درمانی ترکیه پناه می‌بردند و یا پناهندگانی بودند که از کشورهای اروپایی بازگشتند.
تغییر موضع باقر عزت بگوویچ بر خلاف پدر (نسبت به ایران) یک اتفاق نبود بلکه نتیجه طبیعی رأی مردم و تفاوت نگاهشان به غرب و شرق بود!
این روزها که بحث پناهندگان سوری و پذیرش آن‌ها توسط آلمان مهم‌ترین خبر رسانه‌های جهان است، به نظر می‌رسد برای بار چندم از همان نقطه‌ای که قبلاً ضربه خورده‌ایم قرار است ضربه بخوریم. مانند آنچه در کردستان عراق اتفاق افتاد و علی‌رغم تمام کمک‌ها به کردستان عراق به‌ویژه مسعود بارزانی و جلال طالبانی در سال‌های دفاع مقدس، امروز با نمک‌نشناسی نیرچوان مواجه می‌شویم و عملاً کردستان عراق در حال تبدیل شدن به اسرائیل سوم در منطقه می‌باشد. مانند سودان و رابطه با عمرالبشیر و…
همه ما می‌دانیم که جمهوری اسلامی با تمام توان به یاری مردم مظلوم سوریه شتافته است و اگر کمکهای ایران نباشد بشار اسد در قدرت باقی نخواهد ماند و در صورت سقوط بشار معلوم نیست چه بر سر مردم سوریه خواهد آمد!
اما می‌توان حدس زد که درهرصورت برنده جنگ کشورهای اروپایی به‌ویژه آلمان خواهند بود زیرا در صورت پایان جنگ، چه بشار اسد باشد و چه نباشد آوارگان به کشور خود بازخواهند گشت و آینده سوریه را این‌ها رقم خواهند زد و نسل آینده سوری‌ها بیشتر آلمانی خواهند بود تا سوری!
ما در کارهای فرهنگی بسیار ضعیف عمل می کنبم در بوسنی وکردستان عراق بیشتر ین کمک ها از طرف ایران صورت گرفت ولی نتجه ی آن نزدیکی آنان به غرب بود پس بیایم در سوریه کار های فرهنگی بیشتری انجام دهیم.
بابد در سوریه کار های فرهنگی بیشتری صورت دهیم تا شاهد محبویت دروغین غربی ها بعد از جنگ در سوریه نباشیم وواقعیت ها برای مر دم سوریه وارونه جلوه دهند.