در میان تمام مباحث سیاسی که در رسانهها جریان دارد، آمریکا گام به گام راهبرد کلان خود در قبال ایران را دنبال میکند. ۹ آبان گام بلندی از سوی وزارت خزانهداری آمریکا برداشته خواهد شد. اجرای کامل قانون کاتسا که وزارت خزانهداری دو روز پس از سخنرانی ترامپ وعده آن را داد.
اگر از مباحث کارشناسی و فنی تحریم صرفنظر کنیم، از ۹ آبان آمریکا فشار تحریمی روی ایران را به شدت افزایش خواهد داد. هدف نیز رساندن ایران به این تصمیم است که مذاکره در حوزههای موشکی و منطقه را آغاز کند. این فشارها هم در حوزه روابط بانکی و هم روابط اقتصادی غیربانکی خواهد بود.
رفتار ایران در مقابل این پروژه مهم است. به نظر میرسد در روزها و ماههای پیشرو سوال بنیادینی در کشور ما مطرح شود که مبنای اقدامات متقابل ایران خواهد بود. سوال این است: آیا آمریکا میخواهد ایران را به قبل از برجام ببرد؟ به عبارت مشخصتر آیا آمریکا میخواهد بخشهای مهم اقتصاد ایران را مانند قبل از برجام تحریم کند؟ آیا ترامپ دیوانهوار رفتار خواهد کرد؟
جواب این سوال اگر مثبت باشد طبیعی است که طوری عمل کنیم که بهانههای کمتری دست آمریکا برای تحریم کردن افراد و نهادهای ایرانی بدهیم.
اما اگر جواب منفی باشد و تلقی ما این باشد که آمریکا میخواد شکاف اجتماعی در ایران را افزایش بدهد و از اینکه بازیگران ایرانی به یک وحدت عمل و یک انسجام برسند جلوگیری کند، از اینکه اقداماتی انجام بدهیم که بهانه به دست آمریکا بدهد نگرانی نخواهیم داشت.
به صراحت باید گفت که آمریکا میخواهد ایرانیها و تصمیمگیران ایرانی گزینه اول را باور کنند. همانطور که در ماههای پیش تلاش فراوانی کرد (البته موفق هم بود) تا وانمود کند میخواهد از برجام خارج شود. چرا؟ به دلیل آنکه این تلقی باعث میشود ایرانیها در همان مسیری که آمریکا میخواهد گام بردارند. یعنی به سمت افزایش شکاف اجتماعی در داخل و شکلگیری کامل دو قطبی تحریمی-غیرتحریمی. این همان مسیری است که برجام برای آمریکا گشود و قانون کاتسا ۲۰۱۷ آن را تکمیل میکند.
بر اساس ساختار تحریمها با قاطعیت میتوان گفت آمریکا در حال حاضر به دنبال تحریم همه جانبه ایران نیست. آمریکا نمیخواهد ایران را به قبل از برجام برگرداند. آمریکا نمیخواهد ایران در مقابله با تحریمها و آمریکا یک دست و منسجم شود. برای همین به گونهای عمل میکند که فضای خوف و رجا یا فضای خاکستری در مقابل بازیگران ایرانی پایدار باشد. آمریکا طبق گفته خودش تلاش میکند میان ایرانی خوب و ایرانی بد تفاوت قائل شود و این تفاوت را به دیگران هم بفهماند.* از الان میشود گفت که طرح کنگره برای بازگرداندن تحریمهای به اصطلاح هستهای هم اگر تصویب شود و قانون شود، در عمل اجرایی نمیشود. برجام از طرف آمریکا کنار گذاشته نمیشود.
البته برای باورپذیر شدن تهدیدات نیاز به وارد آمدن شوک به مردم ایران هست. لذا دور از انتظار نیست در چند ماه آینده شوک اقتصادی مانند شوک سال ۹۱ تکرار شود. اما مطمئنا طولانی مدت نخواهد بود. آمریکا میخواهد مسئولان نظام در ایران سریعتر به تصمیم برسند. این را هم بدانیم که بر اساس سیاست مزورانه آمریکایی پیشنهاد مذاکره به همراه تصویرسازی از امتیازات موهومی به ایران در دستور کار آمریکا هست و شاید در حال اجرا هم باشد. اما این پیشنهادها در زمان وارد شدن شوک باورپذیرتر میشود.
پی نوشت ۱: از اینها که بگذریم باید صریح بگوییم که در حال گزیده شدن از یک سوراخ برای دومینبار هستیم. مساله صرفا سیاسی هم نیست. جنگ اصلی اقتصادی است و تا زمانی که تغییری در اقتصاد به وجود نیاید، آش همان آش است و کاسه همان کاسه. اگر میخواهیم خائن را تشخیص دهیم باید ببینیم چه کسی در اقتصاد نمیگذارد اقتصاد مقاومتی اجرا شود. این خیانت از هر خیانت دیگری مهمتر است.
پی نوشت ۲: بچههای انقلابی وقتشان را مدیریت کنند و بدانند که چه تحولاتی دارد رخ میدهد. یک باره بیدار نشوید که چرا برد موشکها از دو هزار تا رسیده به ۳۰۰ شاید هم کمتر.
*این خبر دو سه روز پیش منتشر شد: تلاش کاخسفید برای تفاوت قائلشدن بین سرمایهگذاری در نهادهای مرتبط با سپاه و شرکتهای دیگر.
Sorry. No data so far.