جمعه 07 ژانویه 11 | 08:39

كليد مشكل حجاب نزد «آقايان» است

«مرد»، در نقش پدر، پسر و همسر، مي‌تواند و بايد رفتارهايي داشته باشد كه در صورت اداي صحيح آنها، اين «نياز طبيعي» كه به زعم راقم اين سطور يكي از اصلي‌ترين عوامل بدحجابي است به درستي پاسخ داده شده و در آن صورت است كه جامعه‌اي سالم‌تر را شاهد خواهيم بود.


بي‌حجابي و بدحجابي از مهمترين معضلات جوامع اسلامي است چرا كه انسان‌ها اجتماعي بالطبع اند و نوعاً مهمترين عامل رفتارسازشان «جامعه‌پذيري» است و اين يعني اگر در جامعه اسلامي، هنجارها شكسته شوند، امكان همرنگ شدن انسان با فضاي جديد بسيار است. جامعه‌سازي با توصيه‌هاي فردي تفاوت بسيار دارد هر چند جهت‌گيري آنها يكي است لذاست كه بايد به ام‌المسائل‌ها و راه حل‌هاي ساختاري توجه داشت و از توجه به استثنائات و موارد خاص يا تعميم آنها ابا كرد.

امروز، جامعه ايراني، خصوصاً در شهرهاي بزرگ‌تر و باصطلاح مدرن‌تر آن، از آفت بدحجابي رنج مي‌برد و متاسفانه در برخي موارد شاهديم كه فضاي غالب نيز با بدحجابان شده و اين يعني خطري بزرگ، خيل عظيم تربيت‌شدگان سنتي خانواده هاي ايراني را تهديد مي‌كند. ‌

پاسخ به نياز طبيعي زنان

در پاسخ به اين سؤال كه «ريشه بدحجابي كجاست؟» ابعاد مختلفي قابل توجه و زمينه‌هاي متعددي قابل بررسي است. آري! مي‌توان از عدم تبيين ضرورت حجاب و كاركردهاي آن براي زن مسلمان سخن گفت ولي قطعاً يكي از مهمترين پارامترها، توجه به امري ساختاري، به نام «غريزه ذاتي جلوه‌گري» در زنان است. وديعه‌اي از جانب خداوند متعال كه با زيبايي و گل‌صفتي زنان سازوار است و در ساختارهاي تكويني خلقت نيز به خوبي معنا يافته است.

حس جلوه‌گري در بيرون به صورت «تبرج» و «علاقه به بروز» و «ديده شدن» ملازم مي‌شود و از آنجا كه اين حس، ذاتي است پس بايد به نحوي ارضاء گردد و امكان سركوب آن وجود ندارد. حال به مساله اصلي دعوي اين مقال مي‌رسيم و آن اين است كه ارضاء اين حس توسط چه كسي صورت مي‌گيرد؟ گر چه نوعاً تاييد و تحسين مورد نياز زنان از طرف زنان نيز مؤثر مي‌افتد اما حقيقت آن است كه پاسخ حقيقي و كامل به اين «نياز طبيعي» بايد از جانب مردان صورت پذيرد.

«مرد»، در نقش پدر، پسر و همسر، مي‌تواند و بايد رفتارهايي داشته باشد كه در صورت اداي صحيح آنها، اين «نياز طبيعي» كه به زعم راقم اين سطور يكي از اصلي‌ترين عوامل بدحجابي است به درستي پاسخ داده شده و در آن صورت است كه جامعه‌اي سالم‌تر را شاهد خواهيم بود. براي اثبات بهتر اين دعوي و همچنين ذكر آسيب‌هاي عدم توجه جنس مذكر ايراني به اين مساله و نهايتاً راهكارهاي اصلاحي، نكات زير قابل توجه‌اند:

آموزش ديدن!

به دليل ساختارهاي فرهنگي و تاريخي، مرد ايراني – عمدتاً – به همسر خود، ابراز علاقه علني نمي‌كند. البته قيد «علني» را در نگاه خوش‌بينانه مي‌توان مدنظر داشت! اين يعني پسران آن خانه كه فردا در نقش همسري خواهند بود نيز از توان لازم براي ارضاء نياز مذكور زن خويش برخوردار نيستند و همين رفتار، مساله ساز است! اگر ديروز، ساختارهاي سنتي اجازه بروز بي‌مبالات زنان و حضور اجتماعي پررنگ را به آنان نمي‌داد اما امروز كه اين موانع وجود ندارند،‌ »امكان» بروز ناهنجار زنان شوهردار در جامعه وجود دارد لذاست كه بدحجابي يكي از تبعات آن خلأ در نظام خانوادگي است. نبايد تصور كرد كه در گذشته، دليل كمتر بودن بروزهاي بيروني بدحجابي، توجه مناسب به آن از جانب مردان بوده است.

تنها زناني كه از تقيد مذهبي بسيار قوي برخوردار هستند حاضرند با وجود «ديده‌نشدن» توسط همسران‌شان، خود را در معرض ديد ديگران قرار ندهند و مي‌دانيم كه اينان شامل «همگان» نمي‌شوند. از همين روست كه آموزش‌هاي قبل و حين ازدواج، كه بيانگر وظايف مردان در قبال زنان باشد و ارتباط مؤثر ميان زن و شوهر را مبتني بر ساختارهاي شخصيتي آنان تبيين نمايد، ضروري جامعه امروز ماست. اينكه در روايات متعدد بر تبرج زن در خانه و تفاوت ماهوي جدي بيرون و درون خانه تاكيد شده و از مرد نيز رفتارهاي متناسب با آن خواسته شده،‌ ريشه در همين ساختار تكويني وجود زن دارد كه متاسفانه در بسياري از موارد مغفول‌عنه واقع شده است!

در حديثي از پيامبر «ص»چنين آمده: «اَلْوَدُودُ الْعَفیفَةُ، اَلْعَزیزَةُ فی اَهْلِها، اَلذَّلیلَةُ مَعَ بَعْلِها، اَلْمُتَبَرِّجَةُ مَعَ زَوجِها، الْحِصانُ مَعَ غَیْرِهِ»-(اصول كافي) بهترین زنان شما زنی است كه بسیار با محبت باشد، عفیف و پاك‏دامن باشد، نزد اقوامش عزیز و محترم باشد، با شوهرش متواضع و فروتن باشد، برای او خودآرایی و تبرّج داشته باشد و در برابر نامحرم عفیف باشد. يا در حديثي از امام باقر(علیه‌السلام) منقول است كه: «جَعَلَ اللهُ الذَّهَبَ فی الدُّنْیا زینَةَ النِّساءِ فَحرَّمَ عَلَی الرِّجالِ لُبْسَهُ» خداوند طلا را در دنیا زینت زن قرار داد و بر مردان حرام كرد! از اين دست احاديث بسيارند و همگي بر عنصري به نام نياز به جلوه‌گري در اين گل هستي (در تعبير ائمه) بنا شده‌اند.

شناخت طبيعت دختران

در ساختار سنتي، رفتار مردان با دختران‌شان نيز گرچه بهتر است اما توفير زيادي نمي‌كند! زندگي‌هاي پرمشغله فعلي و از همه مهتر، عدم آشنايي مردان با نيازها و ساختارهاي شخصيتي دختران، باعث شده تا نيازهاي طبيعي دختران كه مي‌تواند به طور سالم و مناسب در محيط خانواده ارضاء گردد مورد بي‌مهري قرار گرفته و به صورت نيازي سركوب‌شده به دريوزگي از بيرون خانه بيفتد! همين است كه مي‌بينيم دختران داراي آسيب‌هاي اجتماعي فراوان، عمدتاً از خانواده‌هاي مساله‌دار و داراي پدران پرمشغله و بي‌توجه -چه پولدار و چه فقير و چه مذهبي و چه غيرمذهبي- برآمده‌اند!

اگر در محيط اجتماع،‌ فضاهاي سالم ويژه دختران و در محيط خانواده، فضاهاي مناسبي جهت بروز صحيح اين نياز طبيعي وجود داشته باشد، جامعه، هرگز شاهد رفتارهايي چنين ناهنجار نخواهد بود و آنگاه است كه عوامل غريزي و دروني تخريب آرامش زن رخت برمي‌بندند و آنگاه توصيه‌هاي ايجابي نيز شنيده مي‌شوند. رفتار پيامبر اكرم «ص» با دخت گرامي‌شان حضرت فاطمه زهرا «س» و توصيه‌هاي آنان در قبال دختران، خود، لزوم توجه به اين آموزه‌هاي حياتي را بيشتر هويدا مي‌كند.

به عنوان نمونه در حديثي از رسول اکرم صلی الله علیه و آله آمده است: «کسی که از بازار هدیه ای بخرد و آن را برای خانواده اش ببرد، مانند کسی است که صدقاتی را برای افراد مستمند می برد، پس باید هنگام تقسیم هدیه، دختران را مقدّم بدارد؛ زیرا کسی که دخترش را شاد کند، مانند آن است که برده ای از فرزندان حضرت اسماعیل علیه السلام را خریده و در راه خدا آزاد کرده است.» همچنین می فرمایند: «هدایا را در میان فرزندان به عدالت تقسیم کنید. اگر می خواستم فضیلتی را (در تقسیم هدیه میان دختر و پسر) در نظر بگیرم، دختران را (در دادن هدیه) مقدّم می داشتم.» كه خود نمونه‌هايي تامل‌برانگيز پيرامون لزوم توجه ويژه به دختران‌اند.

سردي تبرج با ازدواج

چنانچه گفتيم، نياز به ديده شدن در طبيعت زن وجود دارد و اين صفت نه تنها مذموم نيست كه ملائم طبع او و متناسب با ساختار وجودي اوست از همين رو همواره بايد مورد توجه باشد. درست است كه اگر در خانواده، به درستي اين مساله مورد توجه قرار گيرد، دختري سالم و پاك از آن خانه بيرون خواهد آمد اما خانواده تا سنين خاصي پاسخگوي اين نياز است و طبعاً بايد تكميل آن در خانه همسر صورت پذيرد كه متاسفانه ازدواج‌هاي به تاخير افتاده، مانع از اين مساله شده‌اند. بديهي است كه حس تبرج در جامعه با ازدواج به سردي مي‌گرايد و در قالبي سالم جستجوگر ارضاء خويش خواهد شد. از اين گذشته دختري كه بار مسؤوليت همسرداري و خصوصاً مادر شدن را به عهده مي‌پذيرد نوعاً از مراعات‌ها و مراقبت‌هاي ويژه‌تري در قبال خود بهره مي‌برد.

قطعاً يكي از عوامل مهم كاهش بي‌بند و باري و بدحجابي، ازدواج به موقع و مناسب است. چنانچه گفته شد، سآموزش‌هاي زوجين نيز در اين ميان نقش مهمي را ايفا مي‌كنند. اگر ازدواج‌ها به درستي صورت پذيرند و نظام عاطفي خانواده نيز سلامت لازم را داشته باشد، شاهد طلاق‌هاي گسترده و نتيجتا زنان مطلقه‌اي كه دچار عارضه خودآرائي و تبرج در جامعه مي‌شوند نيز نخواهيم بود.

تربيت پسران حيا دوست

و نهايتاً اينكه پسران ما در كنار آموزش‌هايي كه بايد درباره شخصيت خواهران، مادران و همسران خود ببينند بايد به ارزشي به نام حيا و حجاب نيز معتقد و علاقمند باشند و از همين روست كه سخن گفتن از حيا و حجاب فاطمي نبايد صرفاً در دستور كار مدارس دخترانه قرار داشته باشد.

پسراني كه حيا را ارزش بدانند آن را امروز از مادران و خواهران خود و فردا از همسران و دختران خود مطالبه خواهند كرد و در راستاي تعميق و ترويج و تحقق آن نيز تلاش خواهند نمود. آموزش نسل پسراني كه چنين باورهايي را دارند شايد بهترين سرمايه‌گذاري براي داشتن خانواده‌هايي سالم در آينده‌اي نه چندان دور باشد. نسلي كه هم به وظايف خود در قبال ديگران آشنا و عامل باشد و هم مطالبات خود از آنان را به درستي بشناسد و بخواهد.

در نهايت ذكر اين نكته نيز ضروري است كه بر اساس باور ما، اساسي‌ترين عامل بدحجابي، «دوري از معنويت» است اما آنچه به صورت ساختاري مي‌تواند عوامل مهيج و فسادزا را دور كند و در آرامشي طبيعي، بسترساز تاثير عميق‌تر آموزه‌هاي ديني گردد، توجه به اين عوامل طبيعي و خداداي است. با چنين واقع‌بيني و توجه است كه زينت تقوا و عفاف در جامعه، به ارزشي فراگير بدل خواهد شد. ان شاء الله

  1. me
    8 ژانویه 2011

    پسری که تا 35 الی 40 سالگی نتونه ازدواج کنه و بیکار هم باشه و درامدی نداشته باشه چیکار باید بکنه؟ ربطی به اسلام و تربیت نداره برای مشکل ازدواج باید اقتصاد حل بشه بیکاری حل بشه

  2. me too
    16 اکتبر 2011

    سلام
    مگه اين آيه قرآن رو نشنيديد که :

    وانکحوا الايامي منکم والصالحين من عبادکم وامائکم ان يکونوا فقراء يغنهم الله من فضله ي والله واسع عليم

    و زنان و مردان مجرد خود و بردگان و كنيزان درستكارتان را همسر دهيد. اگر تنگدست باشند، خداوند آنها را به فضل خويش بى‏نياز خواهد كرد، و خدا گشايشگر داناست

    سوره نور آيه32

ثبت نظر

نام:
رایانامه: (اختیاری)

متن:

پربازدیدترین

Sorry. No data so far.

پربحث‌ترین

Sorry. No data so far.