در روز جمعه برنامهای ستودنی از شبکه چهار سیما با عنوان تراز پخش شد که در آن مهمانان برنامه به بررسی ابعاد مختلف مصوبه دانشجوی پولی پرداختند. دکتر سبحانی، دکتر مشایخی مهمانان حضوری و آقایان افکانه ، براتی و فیروزآبادی مهمانان تلفنی برنامه بودند. به امید گسترش چنین برنامههای مهم و عدالتخواهانه در صدا و سیما، در ادامه مشروح صحبتهای آنان آورده میشود.
دکتر مشایخی: “دانشجوي پولي ” يعني “هر كه پولش بيش، سوادش بيشتر “
علینقی مشایخی رئیس دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه صنعتی شریف و اقتصاددان در میزگرد تلویزیونی که با موضوع “دانشجوی پولی ” برگزار شد، با بیان اینکه برای آموزش عالی ۳ هدف عمده متصور است، اظهار داشت: برقراری عدالت به این معنا که هر کس بر اساس استعدادهای خود و نه بر اساس توانایی مالی بتواند از امکانات آموزش عالی بهرهمند شود مهمترین اهداف آموزش عالی است.
وی افزود: سرمایهگذاری در بخش نیروی انسانی برای پیشرفت جامعه و همچنین تولید دانش از طریق تحقیق و پژوهش از دیگر اهداف مهم آموزش عالی در کشور است.
رئیس دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه هر طرحی که در مسیر این ۳ هدف مانع ایجاد کند، نامطلوب است، گفت: با اجرای طرح جذب دانشجوی پولی در دانشگاههای دولتی، در ظاهر هر فردی که پول بیشتری داشته باشد از امکانات آموزشی بیشتری بهرهمند خواهد شد، در نتیجه این طرح هدف اول را نقض میکند.
مشایخی با بیان اینکه ممکن است اجرای این طرح دانشگاهها را برای توسعه در زمینه جذب و تربیت نیروی انسانی تشویق کند، اما در مقابل موجب کاهش کیفیت آموزش میشود، خاطرنشان کرد: در زمینه تولید علم هم باید توجه کنیم که با افزایش بار آموزشی، تحقیق و پژوهش کمرنگ شده و در نتیجه اجرای طرح جذب دانشجوی پولی برای اهداف دوم و سوم نیز سودی ندارد.
وی طرح این مسایل را ناشی از وجود یک فقر عمومی در دانشگاههای دولتی و غیردولتی کشور دانست و تصریح کرد: در این شرایط بیان این دلایل به معنای این نیست که دانشگاهها نباید از دانشجویان پولی دریافت کنند، بلکه باید برای آن فکری اساسی کرد.
رئیس دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه صنعتی شریف همچنین اضافه کرد: اگر در اجرای این طرح دغدغه دانشجویان ایرانی که برای تحصیل از کشور خارج میشوند، مطرح است، باید توجه کنیم که اکنون دانشگاههای غیردولتی زیادی در کشور داریم که البته محدودیتهای زیادی هم دارند که میتوانیم شرایط آنها را تغییر داده و کمی تسهیل کنیم.
مشایخی با بیان اینکه آموزش عالی کشور باید مرز خودکفایی را پشت سر گذاشته و به فکر صدور علم باشد، اظهار داشت: در مساله آموزش عالی به عنوان یک مساله ملی، هم دولت و هم مردم دخیل هستند.
وی در پایان سخنان خود یادآور شد: اکنون در سرمایهدارترین کشورهای دنیا هم دانشگاههای خصوصی شهریه زیادی میگیرند، اما در زمان جذب دانشجو فقط به کیفیت و استعداد او دقت میکنند، یعنی اگر یک دانشجوی بااستعداد توانایی پرداخت شهریه را نداشت از وام و کمکهای دانشگاه استفاده میکند و بعد از فارغالتحصیلی آن را بازپرداخت میکند.
دکتر حسن سبحانی :جذب دانشجوي پولي منجر به ايجاد بيعدالتي در جامعه ميشود
حسن سبحانی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و اقتصاددان در میزگرد تلویزیونی که با موضوع “دانشجوی پولی ” برگزار شد، به وظایف دولت در حوزه آموزش عالی اشاره کرد و اظهار داشت: در اصل ۳۰ قانون اساسی دولت موظف شده است که وسایل و لوازم تحصیلات عالیه را تا سر حد خودکفایی کشور فراهم کند.
وی با بیان اینکه امکانات دولت باید صرف دانشجویانی شود که فارغالتحصیلی آنها به خودکفایی کشور منجر شود، افزود: در این شرایط باید وظایف دولت و سازوکار موجود برای لحاظ حقوق ملت در انتخاب دانشجویان نخبه مشخص شود و دولت هم بیش از این وظیفهای ندارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه وضعیت مالی دانشگاهها به آن حدی که گفته میشود هم بد نیست، گفت: در این شرایط باز هم باید سرمایهگذاری بیشتری در این حوزه انجام شود.
سبحانی در ادامه با بیان اینکه اکنون برای دانشگاهها سهمیه دانشجوی رایگان مشخص نمیشود، خاطرنشان کرد: در این شرایط بعضا شاهدیم که دانشگاهها اصل را بر جذب دانشجویان در دورههای شبانه میگذارند و ظرفیت مازاد را به دورههای روزانه اختصاص میدهند.
وی با تاکید بر اینکه اجرای این طرح منجر به ایجاد بیعدالتی در جامعه میشود، تصریح کرد: اگر در نظام آموزش عالی اصل بر خودکفایی باشد، باید شاخصهای این خودکفایی را مشخص کنیم.
فيروزآبادي: جذب دانشجوي پولي مانع خروج جوانان از كشور نميشود
مرتضي فيروزآبادي معاون شبكه تحليلگران فناوري كشوردر ميزگرد تلويزيوني بررسي طرح دانشجوي پولي با بيان اينكه نمايندگان مجلس براي دفاع از طرح دانشجوي پولي بحث مهاجرت جوانان ايراني به خارج از كشور براي ادامه تحصيل را مطرح ميكنند، اظهار داشت: اين استدلال چندان منطقي نيست چون در حال حاضر صندليهاي خالي زيادي در دانشگاههاي كشور وجود دارد.
وي افزود: ظاهرا دغدغه كنوني نمايندگان معطوف به قشري است كه استعداد كمتر داشته ولي سرمايهدار هستند، اما بايد توجه كنيم كه در حال حاضر تعداد زيادي از جوانان با استعداد كشور كه تلاش مناسبي هم دارند، به دليل نداشتن سرمايه مالي لازم امكان ادامه تحصيل دانشگاهي ندارند.
معاون شبكه تحليلگران فناوري كشور با بيان اينكه اين مشكل در مقطع ارشد و بالاتر پررنگتر است، گفت: نكته قابل توجه اين است كه ظرفيت و سهميه دورههاي روزانه دانشگاهها نيز در حال كاهش بوده و درصد دانشجوياني كه از تحصيل رايگان استفاده ميكنند، در مقطع كارشناسي حدود 10درصد است.
فيروزآبادي با رد اين ادعا كه اجراي اين طرح مانع از خروج جوانان از كشور براي ادامه تحصيل ميشود، تصريح كرد: اجراي اين طرح تضميني در اين خصوص ندارد چون بسياري از افرادي كه براي ادامه تحصيل به خارج از كشور ميروند، انگيزههايي غير از تحصيل علم هم دارند.
وي در پايان با بيان اينكه علاقه به تجربه كردن سفر خارجي و يا تفريح از جمله انگيزههاي جوانان ايراني براي خروج از كشور در كنار تحصيلات دانشگاهي است، خاطرنشان كرد: در اين شرايط نظام آموزش عالي كشور اگر امكاني براي ايجاد ظرفيت جديد دارد، بايد اين ظرفيت جديد را به افراد بااستعداد و پرتلاش، صرف نظر از توان مالي آنها اختصاص دهد.
مسعود براتی: افزايش خطر بازتوليد طبقه سرمايهداري در كشور با جذب دانشجوي پولي
براتی دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی در میزگرد تلویزیونی برای بررسی طرح دانشجوی پولی، با اشاره به تاکیدات مکرر حضرت امام خمینی(ره) بر لزوم توجه به قشر مستضعف جامعه اظهار داشت: اجرای مصوبه جذب دانشجوی پولی در دانشگاه های دولتی تبعیض را در جامعه نهادینه خواهد کرد.
وی با بیان اینکه در این طرح به قشر خاصی از جامعه در ازای پول، جایگاه علمی شاخص ارائه میشود، افزود: با اجرای این طرح شایستهسالاری جای خود را به سرمایهسالاری میدهد.
دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی همچنین گفت: این طرح در تضاد کامل با عدالت بوده و ظلم بزرگی در حق قشر مستضعف و آسیبپذیر جامعه خواهد بود.
براتی در ادامه به اصلاح این طرح در مجلس پس از اشکالات وارد از سوی شورای نگهبان اشاره کرد و یادآور شد: با وجود این اصلاحات که شرط آزمون و همچنین درج عنوان در مدرک است، باید منتظر تعیین میزان شهریه این دورهها باشیم که خود مساله تاثیرگذاری است.
وی با بیان اینکه پیش از این نیز در کشور تجربه برگزاری دورههای مشترک با دانشگاههای خارجی وجود داشته است، خاطرنشان کرد: در آن طرح نیز شرط کنکور وجود داشت اما به عنوان مثال شهریه دریافتی در دانشگاه صنعتی اصفهان معادل ۲۰ میلیون تومان بود، بنابراین باز هم میزان شهریه به خوبی مشخص میکند که چه قشری از جامعه امکان استفاده از این دروهها را خواهند داشت.
دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی با بیان اینکه اجرای این طرح در کوتاه مدت منجر به کاهش کیفیت دانشگاههای کشور میشود، اظهار داشت: باید توجه داشت که این طرح در بلندمدت خطر بازتولید طبقه سرمایهداری در کشور را افزایش میدهد.
محمد افکانه: طرح دانشجوي پولي با هر دو مقوله “پيشرفت ” و “عدالت ” در تناقض است
محمد افکانه دبیر اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاههای کشور با بیان اینکه پیشرفت در صورتی محقق میشود که استعدادهای علمی و نخبگان بتوانند وارد عرصه شده و امور را در دست بگیرند، افزود: عدالت به معنای این است که تمام مردم و افراد با یک معیار سنجیده شده و بتوانند از ظرفیتها استفاده کنند که این موارد با اهداف اجرای این طرح مغایرت دارد.
دبیر تشکیلات اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاههای کشور با انتقاد از طرح این موضوع در دوره حاکمیت دولت عدالتمحور گفت: نکته جالب توجه این است که طرح جذب دانشجوی پولی در زمانی مطرح شده است که بر اساس آمار موجود تنها ۱۷درصد دانشجویان کشور از تحصیل رایگان در آموزش عالی استفاده میکنند و سایرین نیز برای تحصیل در دانشگاههای آزاد، پیامنور، غیرانتفاعی و یا دورههای شبانه، هزینههایی را پرداخت میکنند.
افکانه با تاکید بر اینکه بهانههای که برای موجه جلوه دادن اجرای این طرح مطرح میشود قابل قبول نیست، خاطرنشان کرد: برخی مدعی هستند که هزینههای دریافتی از این طرح صرف دانشگاهها خواهد شد تا کمکی برای تامین مخارج آنها باشد در حالی که تمام هزینه دریافتی باید خرج دانشجو شود.
وی در ادامه با بیان اینکه انقلاب اسلامی ایران برای عدالت بود، تصریح کرد: نقطه قوت نظام جمهوری اسلامی ایران در عرصههای بینالمللی، پیام عدالت آن است اما اکنون در داخل کشور برخی میخواهند با یک طرح حاشیهای، امتیازاتی را برای یک قشر خاص فراهم کنند.
دبیر اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاههای کشور در پایان با تاکید بر اینکه اگر دانشگاهها مشکل مالی دارند، دولت موظف است که مشکلات آنها را از طرق دیگر مرتفع کند، اظهار داشت: البته اکنون به نظر میرسد که رشد امکانات و تجهیزیات دانشگاهی کشور متناسب با رشد جمعیت دانشجویی کشور بوده و بعضا وجود امکانات مناسب در برخی واحدهای دانشگاهی، مسئولان را تحریک به جذب دانشجویان پولی کرده است.
Sorry. No data so far.