سال گذشته، عده‌ای تلاش کردند اتفاق هنری «دوسالانه کاریکاتور بین‌المللی تهران» را به دلایل کاملاً سیاسی، درگیر حاشیه‌ای سیاسی کنند. اما این هدف، با برگزاری موفق این دوسالانه، شکست خورد. گزارشی که در ادامه می‌آید، نگاهی به این رویداد و حواشی آن دارد:
نمایشگاه دوسالانه کاریکاتور تهران که یکی از بزرگ‌‌ترین و مهم‌‌ترین نمایشگاه‌‌های کاریکاتور دنیاست، در برگزاری نهمین دوره خود حواشی را به دلیل فضای پس از انتخابات به همراه داشت.
این نمایشگاه از سال ۱۳۷۲ به پیشنهاد مسعود شجاعی طباطبایی و محمدحسین نیرومند به مرکز هنر‌های تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز به کار کرد. این نمایشگاه هر دو سال یک بار در فصل پائیز برگزار می‌‌شود و تا به امروز نه دوره آن برگزار شده است.
قبل از برگزاری نهمین دوره تعدادی از کارتونیست ایرانی در بیانی‌های که در 10 مرداد منتشر کردند با اشاره و انتقاد از رخداد‌های پس از انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری در ایران، عدم مشارکت خود در نهمین دوسالانه بین‌المللی کاریکاتور تهران اعلام کردند.
در قسمت‌‌هایی از این بیانیه آمده بود: «مردم ایران با حضوری چشمگیر و کم سابقه در انتخابات، خواهان بهبود وضعیت جامعه شدند، اما اتفاقات ناگوار پس از آن، همه را متاثر کرد. روند اتفاقات اخیر به گون‌های است که هیچ انسان آزاد‌های نمی‌تواند چشمان خود را بر آن ببندد و دم برنیاورد. کاریکاتوریستها که همواره در کنار مردم، سعی در به تصویر کشیدن رنج‌ها و انتقاد از کاستی‌ها و نکوهش خشونت و ترویج روح عدالت‌طلبانه داشته و همواره ندای صلح طلبی سرداده‌اند در شرایط حاضر همچون گذشته خود را در کنار مردمی می‌بینند که این‌گونه مورد بی‌مهری واقع شده‌اند.
ما کاریکاتوریستها همواره تلاش کرده‌ایم با آثارمان، مردم افسرده از انبوه فشار و رنج را بخندانیم؛ اما چگونه می‌توان کشته شدن برادران و خواهران بی‌گناهمان را دید و باز هم خندید و خنداند؟ از آن‌جا که نشاط فرهنگی در جامعه پس از رخداد‌های اخیر از میان رفته است، ما لزوم برگزاری چنین دوسالانه‌ای را به مصلحت ندانسته، خندیدن و خنداندن در فضای کنونی را به دور از احساس مسوولیت می‌دانیم.»
این بیانیه را بیش از 170 نفر از کاریکاتوریستها امضاء کرده‌اند. که از این جمله می‌توان به بزرگمهر حسین پور، هادی حیدری، ساسان خادم، حسین خسروجردی، علی درخشی، جمال رحمتی، اردشیر رستمی، کیارش زندی، افشین سبوکی، حسین صافی، مجید صالحی، احمد عبداللهی نیا، احمد عربانی، مهدی علی بیگی، فائز علیدوستی، جواد علیزاده، و مهدی کریم‌زاده اشاره کرد.
ده روز بعد هادی حیدری دبیرشاخه جوانان جبهه مشارکت و دبیر هنری روزنامه اعتماد ملی که به نظر می‌رسید این جریان را هدایت می‌کند طی یادداشتی عنوان کرد که این بیانیه با اهداف انسانی و برای اعتراض به وقایعی صادر شده که قوانین حقوق بشری را زیر پا نهاده است. امضا کنندگان بیانیه از آن جهت به تحریم رویدادی چون نهمین دوسالانه کاریکاتور تهران پرداختند؛ چرا که بین المللی‌ترین اتفاق هنر‌های تجسمی در ایران به شمار می‌رود و می‌توان از این طریق اعتراض مبتنی بر دغدغه‌‌های انسانی کارتونیست‌‌های ایرانی را به گوش جهانیان رساند.
یقینا تاریخ درباره چنین حرکت انسان دوستانه‌ای قضاوت خواهد کرد. این روز‌ها خواهند گذشت. نه مقام‌ها ماندنی هستند و نه صندلی‌ها ماندگار؛ اما سربلند، آنانی هستند که در کنار مردم ایستاده‌اند و نه در تقابل با آنان.
داود یاراحمدی از مخالفین این بیانیه در یادداشتی می‌نویسد:
«شاید عزیزانی که اقدام به آماده کردن این بیانیه نموده‌اند به علت مشغله‌‌های کاریشان کمی دچار فراموشی شده‌اند! جنگ 33 روزه لبنان، محاصره و جنگ 22 روزه غزه، کشتار مردم در فلسطین، رفتار وحشیانه و به دور از انسانیت نسبت به زنان و دختران مسلمان عراقی، زندان ابوغریب، توهین به ساحت مقدس پیامبر (ص) و… . هیچ کدام از این‌ها شما را به این مقوله وا نداشت که بیانیه جهانی صادر کنید و کارتونیست‌‌های داخلی و خارجی را با خود همگام کنید و گپ و گفتی با رسانه‌‌های بیگانه داشته باشید و آن را در رسانه‌‌های خارجی مطرح کنید!؟»
سیدمسعود شجاعی طباطبایی دبیر نهمین دوسالانه کاریکاتور نیز در گفت‌وگویی با خبرگزاری فارس قبل از برگزاری این دوسالانه به تأثیرات تحریم برخی از کاریکاتوریستها در برگزاری دو سالانه اشاره می‌کند:
نمی‌توانیم بگوییم تحریم هنرمندان لطمه‌ای به دوسالانه وارد نکرده است. ما متأسفیم که دوستان ما در این اتفاق مهم بین‌المللی حضور ندارند. هدف این بود که این موقعیت بزرگی که به سادگی برای ایران به دست نیامده، از دست نرود چرا که دوسالانه کاریکاتور را متعلق به شخص خاصی نمی‌‌دانم. اما وی در پاسخ به این سوال که چرا نام داوران را نمی‌گویند گفت: من به نظرات همه دوستان کاریکاتوریست احترام می‌‌گذارم و از نظر من، هر فرد سلیقه و نظر خود را دارد، اما دو سه هنرمند کاریکاتوریست از جمع افراد معترض که دو سالانه را تحریم کردند، متأسفانه برای سایت‌‌های کاریکاتوری داخلی و خارجی و تعدادی از کاریکاتوریست‌‌های خوب دنیا که سال‌‌های قبل به عنوان مهمان یا داور به ایران آمده بودند، ایمیل زدند و شرایط ایران را برای حضورشان نامناسب و ناامن جلوه دادند. تعدادی از این افراد، پیام‌‌های مذکور را باور کردند و از حضور در ایران امتناع کردند. برخورد این هنرمندان، تبعات منفی برای دوسالانه داشت که سبب شد تصمیم بگیریم تا زمان حضور این عزیزان در ایران، اسامی آنها را اعلام نکنیم تا ذهن آنها توسط برخی از دوستان مخدوش نشود.
با وجود این که تعدادی از کاریکاتوریست‌‌های ایرانی این دو سالانه را تحریم کردند، این دو سالانه با افزایش شرکت کنندگان نسبت به دوره‌‌های گذشته بر گزار شد، سید مسعود شجاعی در کنفرانس خبری که در تاریخ 25/10/88 برگزار شد به افزایش کمی و کیفی آثار دوسالانه نهم اشاره کرد و گفت: در این دوره ما شاهد رشد 25 درصدی در افزایش آمار شرکت‌کنندگان هستیم و 91 کشور دنیا در این دوره شرکت کردند که در معتبر‌ترین جشنواره کاریکاتور از جمله پراسیکابا این اتفاق نیفتاده و تنها 47 کشور در آن شرکت داشتند.
وی تصریح کرد: دوسالانه کاریکاتور تهران اکنون رتبه اول را در سطح جهان به لحاظ آمار شرکت‌کنندگان دارد اما به لحاظ کیفی ما در کنار سه کشور برزیل، ترکیه و چین قرار داریم.
شجاعی درباره آمار آثار ارسالی هم توضیح داد: به طور کلی 1180 هنرمند با 4238 اثر در این دو سالانه شرکت کردند که در نهایت با توجه به ظرفیت نمایشگاهی مؤسسه صبا 750 اثر را انتخاب کردیم.
وی افزود: در این دوره 528 هنرمند ایرانی شرکت کردند که بیش از یک سوم آثارشان به نمایشگاه راه یافته است و ترکیه بعد از ایران با آثاری از 63 هنرمند در جایگاه دوم بیش‌‌ترین تعداد شرکت‌کننده قرار دارد و و چین با 55 هنرمند و برزیل با 46 هنرمند در جایگاه بعدی قرار دارند.
Sorry. No data so far.