در گزارش اخیر یوکیا آمانو درباره برنامه هسته‌ای ایران دو خبر بسیار مهم درباره برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد که به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفته است. این دو تحول عمده گام‌هایی بسیار اساسی و رو به جلو در برنامه هسته‌ای ایران محسوب می‌شود و نشان دهنده آن است که برنامه ریزی‌های مربوط به بخش فنی برنامه هسته‌ای ایران بدون کمترین تاثیرپذیری از فشار‌ها و جنجال‌های بین المللی در یک «مسیر از پیش تعیین شده» ادامه دارد و به پیش می‌رود.
نخستین خبر مهم در پاراگراف‌های ۱۹ و ۲۱ از گزارش مدیرکل گنجانده شده است. آمانو در پاراگراف ۱۹ می‌نویسد: «ایران در سپتامبر ۲۰۰۹ به آژانس اطلاع داد که در حال ساخت کارخانه غنی سازی سوخت فردو (FFEP) در نزدیکی شهر قم است. ایران در DIQ دهم اکتبر ۲۰۰۹ خود بیان کرد که هدف این تاسیسات تولید UF۶ با غنای تا ۵ درصد از U-۲۳۵ است و این تاسیسات طوری ساخته شده است که ۱۶ آبشار، با مجموع تقریبی ۳۰۰۰ سانتریفیوژ را در خود جای دهد. ایران در سپتامبر ۲۰۱۰، DIQ اصلاح شده را به آژانس ارایه کرد که در آن اعلام کرد هدف FFEP اکنون شامل تحقیق و توسعه و نیز تولید UF۶ با غنای تا ۵ درصد U-۲۳۵ است». در پاراگراف ۲۱ هم آمده است: «آژانس تایید کرده است که ساخت تاسیسات FFEP در حال انجام است. تا ۱۹ فوریه ۲۰۱۱ هیچ سانتریفیوژی به این تاسیسات وارد نشده است. نتایج نمونه‌های محیطی گرفته شده از FFEP تا فوریه ۲۰۱۰ وجود اورانیوم غنی شده را نشان نداد. ایران در ۲۱ فوریه ۲۰۱۱ به آژانس اعلام کرد که «تا تابستان امسال» مواد هسته‌ای را به آبشار‌ها تزریق خواهد کرد».
خبر نهفته در این دو پاراگراف که برای اولین بار اعلام می‌شود این است که اولا ایران بنا دارد یک بخش پایلوت تحقیق و توسعه در فردو ایجاد کند و ثانیا این تاسیسات پایلوت تا تابستان امسال مواد هسته‌ای دریافت خواهد کرد. هدف از این پایلوت غنی سازی UF۶ تا حد ۵ درصد است. ایجاد این بخش تحقیق و توسعه در فردو به این معناست که «تا تابستان» ماشین‌های سانتریفیوژ وارد فردو خواهد شد. نتیجه مهمی که از این موضوع می‌توان گرفت این است که ایران تا تابستان یک تاسیسات غنی سازی جدید غیر از نطنز خواهد داشت که اولا به طور کامل تحت نظارت آژانس قرار دارد و ثانیا به دلیل موقعیت فیزیکی ویژه خود در مقابل هرگونه حمله نظامی متعارف مصون است.
خبر مهم دوم، در پاراگراف ۱۷ قرار دارد. در این پاراگراف آمده است: «ایران در یک DIQ اصلاح شده برای PFEP که در تاریخ ۱۹ ژانویه سال ۲۰۱۱ به آژانس ارائه شد اعلام کرد که قصد دارد دو آبشار سانتریفیوژ ۱۶۴ تایی جدید (آبشار ۴ و ۵) را در منطقه تحقیق و توسعه نصب کند. به این دو آبشار که یکی از آن‌ها شامل سانتریفیوژهای IR-۴ و دیگری شامل سانتریفیوژهای IR-m۲ خواهد بود، UF۶ طبیعی تزریق می‌شود».
این پاراگراف حاوی اطلاع بسیار مهمی است. آنچه آژانس در اینجا گفته در واقع این است که ایران برای اولین بار تصمیم دارد ماشین‌های سانتریفیوژ نسل‌های ۲ و ۳ خود را که توان تفکیک آن‌ها چندین برابر ماشین‌های نسل اول و طراحی و استحکام آن‌ها به مراتب پیشرفته‌تر و بی‌نقص‌تر است، وارد زنجیره‌های ۱۶۴ تایی کند. اهمیت این موضوع از آن روست که این، گام آخر برای وارد کردن ماشین‌های نسل ۲ و ۳ به بخش صنعتی نطنز است و می‌توان احتمال داد به زودی از این ماشین‌ها در تاسیسات صنعتی غنی سازی در نطنز (تاسیسات زیرزمینی) استفاده خواهد شد. ماشین‌های نسل ۲ و ۳ تا به حال در زنجیره‌های چند ده تایی در بخش پایلوت نطنز تست می‌شد و هرگز تعداد آن‌ها به ۱۶۴- که عدد استاندارد آبشارهای نطنز است- نرسیده بود.
ارزیابی دیوید آلبرایت از این تحول فنی مهم در نطنز خواندنی است. وی اخیرا گفته است: «نسل جدید سانتریفوژ‌ها نه تنها سرعت غنی سازی را بالا می‌برد، که به ایران اجازه می‌دهد در تاسیساتی با مقیاس کوچک‌تر هم غنی سازی را به راه بیاندازد. البته شاید شمار این سانتریفوژهای جدید در ابتدا کم باشد ولی به اعتراف کار‌شناسان کارایی آن‌ها بسیار بیشتر است».
Sorry. No data so far.