تا روز پدر فقط یک روز مانده است. صبح چهارشنبه دوازده رجب ۱۴۳۲ ساعت پنج صبح به محل قرار میرسم. قرار در میدان مطهری قم است، با تعدادی از شاعران نام آشنای شعر آیینی کشور که برای دیدار با رهبر فرزانه انقلاب راهی تهران هستند. دیداری با این عنوان، برای اولینبار است که اتفاق میافتد. تا تهران بیشتر گفت و شنودها با موضوع شعر و شاعری است و البته طنز‌پردازی بچهها، حسابی خواب را از سر شاعران شبزندهدار پرانده است!
بعد از صرف صبحانه در حسینیه «موج الحسن» در خیابان فلسطین، بههمراه حدود ۱۰۰ نفر از شعرای آیینی کشور که در تهران به آنها ملحق شدهایم، در دستههای چند نفری، پیاده بهسمت پایین خیابان فلسطین حرکت میکنیم و بعد از طی مسافتی ۲۰دقیقهای به بیت میرسیم. مثل همیشه ورود به محوطه بیت آقا برایم معجونی از شوق و استرس بههمراه دارد.
با گذر از گیتهای متعدد و بازرسیهای معمول، بالأخره وارد حسینیه امام خمینی (رحمتاللهعلیه) میشویم. در مدخل حسینیه با شیرینی و شربت از مدعوین پذیرایی میشود و من مثل چند مرتبه گذشته که توفیق تشرف داشتهام، سعی میکنم زود‌تر به محل ملاقات برسم تا زاویهای مناسب را برای نشستن بیابم که ایشان در تیررس نگاههای پر از شور و شوق من باشند. تقریبا همه، تمایل غیرقابلوصفی برای نشستن در ردیف جلو از خود بروز میدهند، اما کاملا معلوم است که سخت مراقبند تا کلاس کار هم حفظ شود!
و این در حالی است که روی صندلیهای ردیف جلو و سمت راست و چپ آقا، اسامی میهمانان ویژه را با کاغذ چسباندهاند.
شعرای نام آشنا یکی پس از دیگری وارد میشوند: حاج علی انسانی، استاد محمدعلی مجاهدی؛ دکتر حداد عادل، استاد حسان، حاج سعید حدادیان، حاج مرتضی طاهری، حاج غلامرضا سازگار، حاج محمود کریمی و… ضمن اینکه حاج منصور ارضی و دکتر حسینی وزیر ارشاد هم در مراسم حضور دارند. شعرایی که قرار است شعر بخوانند با هماهنگی مسئولین مراسم، در ردیف جلو مستقر میشوند. بازار چاق سلامتیهای معمول حسابی گرم است. مثل همیشه میز کوچکی در سمت چپ صندلی آقا قرار دارد با چند برگ کاغذ و یک قلم روی آن، که حکایت از جلسهای پرحرف و نکته دارد.
دوربینهای فیلمبرداری متعددی در نقاطی خاص کاشته شدهاند تا تمام ریزهکاریهای جلسه را ثبت کنند. روی می‌زهای کوچک جلوی مدعوین هم بطریهای آب معدنی و شیرینی به چشم میخورد. شعرایی هم که اشعارشان را چاپ کردهاند، نسخههایی از مجموعههای خود را برای تقدیم به محضر آقا، با خود آوردهاند؛ اما من چون در سفر ایشان به قم مجموعه خود را تقدیمشان کرده بودم، با دست خالی آمدهام! عقربههای ساعت به ۱۰: ۲۰ دقیقه میرسد، اما هنوز انتظار به سر نیامده و شاعران هنوز به گپ و گفت و پذیرایی از خود مشغولند.
بالأخره رأس ساعت ۱۰: ۲۰ دقیقه، رهبر عزیز انقلاب از انتهای سالن وارد میشوند و با چهرهای بشاش در حالیکه مشغول خوش و بش با برخی اساتید هستند، در میان ذکر صلوات و شعار «صل علی محمد نائب مهدی آمد»، در رأس مجلس جای میگیرند. پس از نشستن هم با اشاره سر و لبخندی شیرین، به تک تک شاعران خوش آمد میگویند و در حالیکه به ساعت نگاه میکنند، میفرمایند: «خب! جلسه را شروع کنید.»
قاری محترم آیاتی از سوره مبارکه «انسان» را تلاوت میکند. فضایی معنوی در جلسه حاکم است. راستی که گوش جان سپردن به آیات الهی در حالیکه به چهره نائب امام زمان (عجاللهتعالیفرجهالشریف) چشم دوختهای چه عالمی دارد!
حجتالاسلام جواد محمدزمانی، شاعر دلسوخته اهلبیت (علیهمالسلام) مجری جلسه است که درست در کنار آقا نشسته و با خواندن غزلی از صائب، همه و بیش از همه آقا را سر شوق میآورد و بعد از مقدمهای کوتاه، از حضرت ایشان اجازه میخواهد تا شعرخوانی آغاز شود.
استاد محمدعلی مجاهدی اولین شاعری است که برای شعر خوانی معرفی میشود. استاد برای خواندن شعر بر میخیزد که حضرت آقا میفرمایند: چرا نشسته شعر نمیخوانید؟ با این جمله آقا. استاد نیز مینشیند و شروع به خواندن غزل معروفش میکند:
دلی که خانه مولا شود حرم گردد
کز احترام علی کعبه محترم گردد
من از شکستن دیوار کعبه دانستم
که هر کجا که علی پا نهد حرم گردد…
پس از اتمام غزل استاد. آقا یادی از خاطرات خود با ایشان در سال ۴۲ در انجمن ادبی با استاد میکنند… واقعا ذوق ادبی و فهم شعری آقا و نکتهسنجیهای ایشان، محسوس و قابلتأمل است.
حاج غلامرضا سازگار شاعر بعدی است که میکروفن به دست میگیرد و از آقا میخواهد که افتخار امامت در نماز ظهر و عصر را هم به جمع بدهند که این درخواست با صلوات جمع همراه میشود.
حاج غلامرضا شروع میکند:
به خودای یک لحظهای دل خدا را…
راستش از اینکه دارم از تمام جزییات جلسه یادداشتبرداری میکنم، اصلا راضی نیستم چون بهجای چشم دوختن به جمال آقا که فرصتی است مغتنم، مجبورم دائما با سری پایین مشغول نوشتن باشم!
استاد حبیبالله چایچیان که از شاگردان مرحوم علامه امینی نیز هست با مزاح آقا، شروع به خواندن شعرش میکند:
ایران به نور عترت و قرآن منور است
ما را لوای مهدی موعود بر سر است….
نوبت به جوانها میرسد و محسن عرب خالقی از تهران یکی از آنهاست که میگوید:
دنیای بیامام به پایان رسیده است
از قلب کعبه قبله ایمان رسیده است….
هادی جانفدا از کرج دل جمع را به کنار گهواره شش ماهه کربلا میبرد و غزل معروفش را میخواند:
بگو که یک شبه مردی شدی برای خودت
و ایستادهای امروز روی پای خودت….
سید حمیدرضا برقعی از قم، در ردیف سمت چپ آقا نشسته است و از جمله بانیان این جلسه ولایی نیز هست. او شعری با موضوع بیداری اسلامی و مشخصا قیام مردم بحرین میخواند:
باز از بام جهان بانگ اذان لبریز است
مثنوی بار دگر از هیجان لبریز است
بحر آرام دگرباره خروشان شده است
ساحل خفته پر از لولو و مرجان شده است…
شاعر جوان بعدی حسین رستمی از شهریار است:
از غلامان شما هم میشود دنیا گرفت
من نیازت دارم آقا روز محشر بیشتر
بر تمام اهل بیت خویش حساسی ولی
جان زهرا… چون شنیدم که به مادر بیشتر…
«خوش لفظ» و «خوش مضمون» تعابیری است که آقا در مورد شعر رستمی بهکار میبرند و جانانه او را تحسین میکنند.
پیشکسوت بعدی حاج علی انسانی است که سرودهای عاشورایی را با خود آورده است:
قلم بهدست گرفتم که ماجرا بنویسم
غریبوار پیامی به آشنا بنویسم
گهی ز پشت حسین و گهی ز فرق اباالفضل
یکی یکی که شنیدم دوتا دوتا بنویسم…
استاد سید رضا موید از مشهد، دلها را به دیار غریب الغربا میبرد. او شعری به مناسبت ایام میخواند:
چون سر آمد اعتکافش عشق شد مدهوش او
تا بر آمد آفتابی بود در آغوش او….
استاد ولی الله کلامی از زنجان، با لهجهای آذری شروع به خواندن شعرش میکند:
این سیزده رجب عجب محترم است
چون روز طلوع آفتاب کرم است
حاجی! به طواف کعبه آرام برو
چون سید اوصیا درون حرم است
در پایان نیز استاد کلامی به زبان آذری ابیاتی را میخواند که به جز آقا و چند نفر دیگر بقیه چیز زیادی متوجه نمیشوند!
حاج سعید حدادیان که گرفته بهنظر میرسد، شاعر بعدی است:
روح پدرم شاد که میگفت به من
خوش باد دمی که دیدهاید به سخن
عمری به زبان بیزبانی چون اشک
یک چشم حسین گفت و یک چشم حسن
احمد علوی از قم که در ادبیات آیینی دستی چیره دارد، شاعر جوان بعدی است که اینگونه شروع میکند:
بر آسمان شهر شما مردم! این سایه مستدام نخواهد ماند
این میکه در غدیر خم آماده ست در جامتان مدام نخواهد ماند….
«نو» «شسته رفته» و «خوشلفظ»، تعریف آقا از شعر احمد است.
نوبت به قاسم صرافان از اصفهان میرسد. او اینگونه سروده است:
حتی به خندهای شده مهمانمان کنید
زلفی نشان دهید و پریشانمان کنید…
محمد صمیمی از تهران شاعری است که بیشتر کار‌هایش نوحهسرایی است و با نوا‌ها و سبکها هم آشناست، از آقا کسب اجازه میکند تا نوحهای را با سبک بخواند. او برای قمر بنی هاشم (علیهالسلام) نوحه سروده است:
تو آرزوی لب سقا شریعه در خروشه
هزار هزار چشمه خواهش زیر پاهاش میجوشه…
حضرت آقا در پایان این نوحه، توصیههایی در مورد آوردن مضامین آموزنده در نوحه در کنار مضامین احساسی بیان میکنند.
مرتضی حیدری آلکثیر از دیار حضرت دانیال نبی (شوش)، شعری عربی در قالب «ابوذیه» میخواند که حضرت آقا بسیار تمجید میکنند و درست مثل یک عرب اصیل شروع به خواندن ابوذیهای در جواب شعر آلکثیر میکنند که این قسمت از جلسه، شدیدا مورد توجه حاضران قرار میگیرد و جلسه را به تحسین وا میدارد.
رحمان نوازنی شاعر بعدی است که سرودهاش را تقدیم میکند:
شب هر که روی بال فرشته پرید و رفت
روز اینقدر برای رسیدن پیاده نیست
ظرفیتی بده که تو را جستوجو کنم
وقتی پیاله نیست تمنای باده نیست…
نوازنی در ادامه غزلی را نیز تقدیم به امام رضا (علیهالسلام) میکند.
حاج محمود کریمی با تبریک ولادت مولود کعبه (علیهالسلام)، شعر خوانیاش را شروع میکند:
جانانی و جان بر تو سپردیم و نمردیم
در هرم نگاه تو فسردیم و نمردیم…
مرتضی امیری اسفندقه اگر چه قراری برای شعر خوانی ندارد، اما با امر آقا غزلی زیبا برای حضرت زینب کبری (سلاماللهعلیها) میخواند:
حسین بود و تو بودی تو خواهری کردی
حسین فاطمه را گرم یاوری کردی…
حسن لطفی هم قبل از آغاز بیانات آقا شعری برایام ابی‌ها (سلاماللهعلیها) میخواند:
هوای دخترکی را برادرش دارد
که خیره خیره نگاهی به مادرش دارد…
با صلوات بر محمد و آل محمد سرانجام سخنرانی آقا آغاز میشود.
ایشان از اشعار خوانده شده که غالبا معیارهای لازم را دارا بودند، ابراز خشنودی میکنند و با اطمینان از آیندهای روشن برای استعدادهای جوان شعر آیینی کشور سخن میگویند.
آقا بهترین محتواها را محتوای موجود در شعر آیینی میدانند و با اشاره به اینکه حتی بخشهایی از غزلیات حافظ و مثنوی مولوی هم بیان معرفت و حقایق الهی است، توصیههایی در رابطه با لزوم توجه شاعران آیینیسرا به مفاهیم مناجات که در قالب ادعیه و خصوصا صحیفه سجادیه موجود است، میفرمایند.
مضمونیابی و استفاده از مضامین گوناگون که منبعش اشعار سبک هندی است، نکته دیگری بود که ایشان به آن تأکید میکنند. ترکیبسازی و درستگویی و تأثیر محیط بر شعر هم از دیگر توصیههای ایشان است.
بخش پایانی سخنان آقا در مورد لزوم پرداختن به موضوعاتی مثل انقلاب و دفاع مقدس در عرصه شعر آیینی است. در پایان هم با ابراز رضایت از محتوای جلسه و دعا برای حاضران جلسه را به آخر میرسانند.
طبقه پایین حسینیه امام (رحمتاللهعلیه) نماز جماعت بر پا میشود و من در هر سجود به نداشتن لیاقت این لطف الهی اعتراف میکنم و البته شکر
Sorry. No data so far.