آیت الله محمد محمدی ری شهری رئیس مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث در مورد تأثیر اخلاق اسلامی در روابط فردی و اجتماعی گفت: اخلاق ریشه رفتار‌ها و اعمال انسان را تشکیل می‌دهد. اخلاق عبارت است از شمایل درونی و فضیلتهای انسانی که به اعمال انسان جهت می‌دهد.
اخلاق اجتماعی تنظیم کننده روابط میان افراد است
وی با تأکید بر اینکه انسان‌ها آنگونه که اخلاقشان شکل گرفته رفتار می‌کنند، یادآور شد: اخلاق می‌تواند در بعد فردی، روح سالم و آرام به انسان دهد و می‌تواند روح و روان انسان را بیمار و موجب تنش و ناآرامی زندگی گردد. انسانهایی که دارای اخلاق شایسته هستند نه تنها رفتارشان شایسته است بلکه از انواع بیماریهای روحی مصونیت دارند.
تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) افزود: اخلاق در بعد اجتماعی در حقیقت تنظیم کننده روابط میان افراد است. برای داشتن تعاملی سالم و سازنده در صحنه اجتماع، نیازمند داشتن اخلاق مناسب و شایسته در درون هستیم. اگر اخلاق اجتماعی به درستی شکل گیرد، شاهد روابطی سالم و زیبا خواهیم بود.
ارزشهای دینی با اخلاق ناشایست قابل جمع نیست
آیت الله ری شهری به جایگاه اخلاق در دین اسلام اشاره کرد و گفت: در بعد دینی اهمیت اخلاق تا اندازه‌ای است که در روایتی از پیامبر اکرم (ص) آمده که می‌فرماید: «اخلاق ظرف دین است» این سخن بدین معناست که ارزشهای دینی با اخلاق ناشایست نمی‌تواند جمع شود.
رئیس مؤسسه دارالحدیث با بیان اینکه علت ناکامی در روابط اجتماعی و بروز ناهنجاری‌ها در جامعه، دور شدن از دستورات دین است، تأکید کرد: دستورات دین برنامه‌هایی برای تنظیم اخلاق انسانی هستند. بخشی از این دستورات به اخلاق فردی مربوط می‌شوند و بخشی به اخلاق اجتماعی. اگر به دستورات دین عمل شود، خشنوت به حداقل کاهش می‌یابد، چراکه ریشه خشونت در غضب و خشم است.
ریشه‌های اخلاقی خشونتهای ناروا / اهمیت خودسازی در کنترل خشونت
وی یادآور شد: تخلق به اخلاق اسلامی سبب می‌شود در درجه نخست، از بروز خشم جلوگیری کند و کسی که درونش با اخلاق اسلامی آراسته شده باشد، دچار خشونت نمی‌گردد؛ زیرا آستانه تحمل چنین افرادی بالا است و لذا به راحتی خشم نمی‌گیرند که در فرهنگ اسلامی از چنین حالتی به «حلم» تعبیر می‌شود.
آیت الله ری شهری افزود: چنین افرادی از کارهایی که زمینه ساز خشونت هستند نیز خودداری می‌کنند. تحلیل حوادث ناخوشایند و خشونتهای ناروا نشان می‌دهد بسیاری از آن‌ها، ریشه اخلاقی دارد که حسادت‌ها، رقابت‌ها، خودخواهی‌ها، زیاده طلبی‌ها، روابط نامشروع و… از جمله آن‌ها محسوب می‌شوند. اما افراد خودساخته از چنین اموری به دور هستند. در حقیقت اخلاق اسلامی سبکی از زندگی سالم را ارائه می‌کند که چنین زمینه‌هایی را از بین می‌برد.
تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) با تأکید بر اهمیت خودسازی در آموزه‌های دین اسلام تصریح کرد: افراد اخلاقی و خودساخته، توان مهار خشم و جلوگیری از تبدیل آن به رفتار خشن را دارند. این حالت در فرهنگ اسلامی به «کظم غیظ» شناخته می‌شود. پس از برانگیخته شدن خشم، اگر بتوانیم آن را مهار کنیم، از بسیاری از خشونت‌ها کاسته می‌شود. در واقع این امر امکان دارد و راه آن عمل به دستورات دینی است.
ریشه خشونتهای کنونی در گذشته است/ با بالا بردن هزینه‌های خشونت، درصد بروز آن را کاهش دهیم
وی در مورد راهکارهای کوتاه مدت برای نزدیک شدن جامعه به فضای محبت آمیز و به دور از خشونت گفت: در مسائل اخلاقی و فرهنگی، تغییر به تدریج اتفاق می‌افتد. مسائلی از این دست (خشونت)، آرام آرام شکل می‌گیرند و آرام آرام از بین می‌روند.
رئیس مؤسسه دارالحدیث یادآور شد: خشونتهای حال، یک مرتبه به وجود نیامده‌اند؛ بلکه ریشه در زمانهای قبل دارند. از این رو، تصور درمان یک شبه تصور نادرستی است. اساسا در برخورد با مشکلات فرهنگی همیشه چنین تصور غلطی وجود داشته که باید یکباره مشکل فرهنگی را حل کنیم! این خود یکی از علل مهم برطرف نشدن مشکلات فرهنگی است.
آیت الله ری شهری در پایان گفت: اما به هر حال می‌توان در کوتاه مدت با اقدامات انتظامی و قضایی، هزینه خشونت را بالا برد و با تبلیغات خوب، آن را فراگیر ساخت تا درصد بروز آن را کاهش داد. اما در مرتبه بعد باید برای اخلاقی کردن جامعه چاره‌ای اندیشید. همین مشکل را در زمینه حجاب و عفاف نیز داریم، باید مرکزی به شکل علمی و حساب شده برای این امور برنامه ریزی کند تا در آینده شاهد از بین رفتن ریشه‌های اخلاقی آن باشیم.
Sorry. No data so far.