حجت الاسلام دکتر سید جعفر حق‌شناس مدیر گروه مطالعات زن و خانواده پژوهشکده باقرالعلوم (ع) در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با راهکارهای زودن بدحجابی از جامعه نیاز چند اصل کلی را مورد تأکید قرار داد و گفت: اولین نیاز این است که یک عزم واحد و خواست جمعی و عمومی در جامعه ایجاد شود.
عزم واحد و تلقی یکسان مسئولین از بدحجابی
حق‌شناس افزود: این خواست جمعی باید اول در مسئولین، سیاستگذاران و برنامه ریزان ایجاد شود. آن‌ها باید با یک تصمیم جمعی بخواهتد این مسئله را حل کنند. اینکه این موضوع تنها در حد ذکر در سخنرانی‌ها مورد اشاره قرار گیرد عملا ما را در همین وضعیت باقی می‌گذارد. یکی از زیربنا‌ها در عزم واحد این است که تلقی‌ها و برداشت‌ها درباره بدحجابی یکسان باشد.
وی تأکید کرد: هنوز حتی در میان سیاستگذاران و مسئولان کشور یک تلقی واحد از بدحجاب نداریم. ما تصور می‌کنیم مشکل تنها بدپوششی است، درحالی که باید قبل از بحث پوشش روی مسئله اخلاق حیا و اخلاق جنسی جامعه کار کنیم. باید دریابیم که چگونه یک نفر اخلاق را از دست می‌دهد و در نتیجه در پوشش بی‌بند و بار می‌شود. تا مسئله بی‌حیایی پیش نیاید پوشش هیچ کس خراب نمی‌شود. اما برخی پوشش مناسبی دارند اما از حیا لازم برخوردار نیستند.
حیا مقدم بر پوشش
حق‌شناس با اشاره به انکه در کشور باید قبل از بحث صرف پوشش به مسئله مهمتری چون حیا و حریم بپردازیم گفت: در بسیاری از مواقع تأکید روی پوشش صرف بی‌فایده است چرا که به درون افراد راه نمی‌یابد. باید تلقی واحدی ایجاد شود که بدحجابی و بی‌حیایی تعریف شود. تلقی واحد از مسئله بدحجاب و عزم واحد درمسئولین دو مسئله اصلی در زدودن بدحجابی در جامعه است.
وی برای روشن کردن این موضوع به تشبیه مسئله مبارزه با مواد مخدر اشاره کرد و باد آور شد: میان مسئولین در زشت کردن بحث مواد مخدر یک تلقی واحد و عزم واحد ایجاد شد. امروزه نگاه جامعه به اعتیاد و معتاد یک تلقی واحد است و نگاه عمومی آن را امری منفی می‌داند. همچنین در بحث کنترل جمعیت به قدری کار فرهنگی صورت گرفت که همه به اتفاق قبول کردند که جمعیت باید کنترل شود.
مدیر گروه مطالعات زن و خانواده پژوهشکده باقرالعلوم (ع) تصریح کرد: بحث بدحجابی برای بسیاری از مسئولین اولویت نیست، مسئولین بلند پایه کشور باید برای مقابله با این امر تصمیم بگیرند و دیگران را با خود همراه کنند و همه به اجماع واحد برسند. این موضوع بررسی شود که چه عوامل اجتماعی، فردی و روانی و چه بسترهای اجتماعی افراد را به سمت بی‌بند باری جنسی سوق می‌دهد. بی‌بند و باری و بی‌حیایی شامل مرد و زن می‌شود. یک مرد ممکن است انحراف جنسی داشته و نمایش ظاهری و نگاه‌های بدی در اجتماع داشته باشد.
وی گفت: برای زدودن بدحجابی باید این زمینه‌ها، علل و عوامل و همچنین بستر‌ها را شناسایی کرد. برای مثال باید بررسی شود که تأخیر در ازدواج چه نقشی در بدحجابی دارد که بطور قطع نقش دارد و پس از آن راهکارهای آسان سازی ازدواج مورد بررسی قرار گیرد. در بسیاری مواقع تمام عوامل نادیده گرفته می‌شوند و مستقیم به بدحجابی پرداخته می‌شود که این امر هم روبنای بسیاری از ریشه‌ها است و حتی در خود همین مسئله مستقیم بدحجابی نیز به درستی عمل نشده است.
سید جعفر حق‌شناس یادآور شد: اگر بخواهیم در زدودن بدحجابی کار کنیم باید برای شناخت ریشه‌ها و عوامل سهمی قائل شویم. برای مثال روان‌شناسان بررسی کنند که چه عواملی باعث می‌شود زنان به بدحجابی روی آورند. ممکن است در این میان عللی چون ضعف اعتقادات دینی، جو جامعه و اینکه یک دختر احساس می‌کند اگر بدحجاب نباشد مورد تمسخر واقع شود خود نمایی کند. تمام عوامل فردی، اجتماعی و خانوادگی بررسی شود تا مشکل شود که عامل اصلی چیست. درحال حاضر تمام عوامل نادیده گرفته شده است و می‌خواهیم دختری که از بستر این چنینی برخاسته صد‌ها عامل در وی تأثیرگذاشته و بدحجاب شده را با یک تذکر مسئله حجاب وی را حل کنیم که این امر امکان پذیر نیست.
کار فرهنگی غیر مستقیم
وی اضافه کرد: طبیعتا باید ریشه‌ها را بشناسیم روی بستر‌ها کار کنیم و در فرآیند طولانی مدت این مسئله را حل کنیم. یک بخش از کار اعمال قوانین اجرایی است که بخش متأخر و اندک قضیه است.
حجت الاسلام حق‌شناس گفت: به جای کار مستقیم روی مسئله عفاف و حجاب از روشهای غیر مستقیم استفاده کنیم. لازم نیست کشور همواره فریاد مبارزه با بدحجابی را بند کند. باید بی‌سر و صدا و آرام و از روشهای غیر مستقیم برای گسترش حجاب و کاهش بدحجابی استفاده کنیم. گاهی وقتی یک مسئله اینقدر پررنگ می‌شود نتیجه عکس به دنبال دارد. درحال حاضر این روند مقطعی شده است، در فصل تابستان اندکی اوج گرفته و سپس خاموش می‌شود. این امر نشان می‌دهد که ما فاقد یک برنامه جامع، واحد و دراز مدت در کشور هستیم.
شیوه برخورد با بدحجاب‌ها
وی همچنین اظهار داشت: باید تلاش شود که جو عمومی در این راستا قرار گیرد که بدحجابی یک پدیده نامطلوب تلقی شود. وقتی در رسانه‌ها بدحجابی و بی‌حیایی مسئله زشت تلقی نشود سخن گفتن از آن غیر معقول است. اگر درجامعه‌ای استعمال دخانیات امری تقبیح شده باشد نیازی به تبلیغات علیه آن نیست. جو باید به گونه‌ای ساخته شود که جامعه بدحجابی را پس بزند.
وی افزود: مقدمه شیوه برخورد فرهنگ سازی گسترده به ویژه توسط رسانه و علی الخصوص صدا و سیما و سینما است. این دو دستگاه مهم باید برای بسترسازی صحیح در زمینه اینکه بدحجابی و بی‌حیایی زشت شود، تلاش کنند. وقتی این مسئله به قدر کافی درجامعه زشت شد جوانان به سادگی از آن فاصله می‌گیرند، بدون این مسئله تذکر زبانی هیچ فایده‌ای ندارد.
آغوش هدایت برای بدحجابان گشوده شود
مدیر گروه مطالعات زن و خانواده پژوهشکده باقرالعلوم (ع) گفت: به جای برخورد با بدحجابان باید تعامل با آن‌ها را مدنظر قرار دهیم، بیش از ۹۰ درصد از بدحجابان را باید با چشم این نگاه کرد این این افراد انسانهای خوب و مسلمان هستند که مسلمانی آن‌ها نقص دارد باید به عنوان درمان مسلمانی آن‌ها را اصلاح کرد. نباید این افراد را بد و بدطینت تلقی کنیم که باید شکسته و له شوند بلکه باید به آن‌ها آغوش هدایت گشود. برخورد خصمانه با این افراد نادرست است.
وی با تأکید بر اینکه بدحجابان جامعه باید گروه بندی شوند اظهار داشت: گروه اندکی هستند که برنامه ریزی شده می‌خواهند بذر بی‌بند و باری جنسی را در جامعه بکارند و تعمدا فضای جامعه را آلوده کنند. بخش زیادی از جامعه را با کار فرهنگی، فرهنگ سازی و دعوت مهربانانه هدایت کرد. بدحجابی در چند سطح است. یکی در سطح جامعه و دیگری در سطح ادارات و مراکز رسمی دولتی جامعه است که می‌توان بخش اعظم کار را در سطح دوم انجام داد. باید ضوابط اجرایی ادارات در رابطه با پوشش مشخص باشد و با استانداردهای لازم همراه باشد. توهین، برخورد خشن با افراد در اسلام ممنوع است. در تمام ادارات، نمایشگاه‌ها و مراکز یک ضوابط خاصی عاری از خودنمایی باشد.
اختلاط انگیزه خودنمایی را تقویت می‌کند
وی در ادامه گفت: در دستگاه‌های اجرایی بیمارستان‌ها و ادارات بحث اختلاط زن و مرد مورد توجه قرار گیرد. این اختلاط انگیزه خودنمایی را بیشتر می‌کند. سالم سازی محیط دستگاه‌ها و ادارات و تشویق افرادی که ضوابط را رعایت می‌کنند می‌تواند تأثیرگذار باشد.
حجت الاسلام حق‌شناس یادآور شد: مجوز دستگاه‌ها و مراکز خصوصی را می‌توان منوط به ایجاد یک فضای سالم قرار داد که این امر فضای خصوصی را تاحدی قابل کنترل می‌کند.
وی همچنین در رابطه با شیوه برخورد با بدحجابی در سطح عمومی اجتماع نیز گفت: می‌توان با جوسازی و فضاسازی رسانه‌ای مردم را به زدودن بستر بدحجابی دعوت کرد. در مسئله انتظامی با گشت اتومبیل‌ها در داخل شهر نمی‌توان مسئله را حل کرد. این روند طی ۲۰ سال پس از انقلاب اجرا شده و هیچ تأثیری هم نداشته است. باید فضایی ایجاد کرد تا همه مردم نیروی انتظامی شود نه اینکه نیروی انتظامی مأمور امر به معروف و نهی از منکر شود.
سید جعفر حق‌شناس تأکید کرد: نیروی انتظامی باید در سطح جامعه حضور داشته باشد و با افرادی که ولنگاری و بی‌بند و باری را ترویج می‌کنند و تعمدا فساد انگیزی می‌کنند برخورد کند. برخورد با بدحجابی فرآیند یک ساله یا دو ساله نیست بلکه نیازمند فرآیند دراز مدت و آرام است.
ما اخرش نفهمیدیم این فرهنگسازی چیه؟ به نظرم یه چیزی باشه تو مایه‌های توجیه بی‌عرضگی و از زیر کار در رفتن . حضرات خودشون هیچ کاری نمی‌کنند حالا که یکی به وظیفه‌اش عمل می‌کنه داد و هوار میکنن فرهنگسازی فرهنگسازی. فرهنگ سازی وظیفه نیروی انتظامی است؟؟؟؟ یا شما حضرت حجت الاسلام.