تریبون مستضعفین – جمال الدین کاظمی
با توجه به رهنمودها و بیانات مقام معظم رهبری در سالهای گذشته و همچنین در سال جهاد اقتصادی که مکررا بر تولید داخلی و افزایش آن و بالابردن سطح کیفیت این تولیدات تاکید داشته و دارند و با توجه به سیاستهای کلی نظام در امور پدافند غیرعامل و سیاستهای کلی اشتغال که در سال 89 و 90 از سوی معظم له ابلاغ گردید، اهمیت تمرکز و تلاش در راه پیشرفت تولیدات داخلی بیش از پیش بایستی در برنامه های دولتی گنجانده شده باشد.
با اینکه در سالهای اخیر فعالیتها و مانورهای زیادی در حوزه ی فناوری اطلاعات و همچنین امنیت داده در سطح کشور انجام شده است اما کاستی ها و ضعف در این زمینه به وضوح دیده می شود. از روند کند و شاید عدم روند سیستم عامل ملی گرفته تا سامانه ی ایمیل ملی که نه تنها با ظرفیت پایینی شروع به کار کرد بلکه فرم مشخصات پیشرفته ای را از کاربر دریافت می کند که سطح رغبت به حد صفر نزدیک می شود. همچین می توان به پروژه ی موتور جستجوگر اینترنتی ملی که به ثمر ننشست اشاره داشت.
به طور کلی در کشور ما بر خلاف همه ی زیبا نمایی ها و ارائه ی تئوری ها، هیچگونه فعالیت قابل عرضه ای در این زمینه به طور جدی صورت نگرفته است. اکثر فعالیت ها یا متوقف شده اند یا با حرکت بسیار کندی در حال رشد هستند که می توان همان توقف را بر آنها صادق دانست.
چندی قبل در تیرماه سال جاری، خبری را مبنی بر توقف کلیه ی فعالیت های تحقیقی و توسعه ای ضد ویروس ایمن متعلق به شرکت مهران رایانه در یکی از سایتهای خبری خواندم و پس از مراجعه به سایت اصلی این ضد ویروس از صحت آن مطمئن شدم و تاسف خوردم. با ایمن از نسخه ی DOS در سالهای 75-76 آشنایی داشتم. با آمدن ویندوز، گرچه مهران رایانه نسخه ی تحت ویندوز ایمن را طراحی و وارد بازار کرد اما هیچگاه و واقعا هیچگاه نتوانست جایگاهی در بازار آنتی ویروس ها پیدا کند و علی رقم قیمت پایین، بر روی رایانه ی کاربران ایرانی نصب شود. در یک ساله ی اخیر و مخصوصا پس از ویروس استاکس نت که متاسفانه به جای شناسایی توسط مرکزی در ایران، توسط شرکت امنیتی امریکایی سیمانتک عمدا و یا سهوا شناخته شد، همکاری های خوبی بین مرکز ماهر، وابسته به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و ضد ویروس ایمن صورت گرفت و با توجه به آمارهایی که این مرکز بر روی پایگاه خود منتشر می کرد، ایمن پیشرفت قابل توجهی داشت.
اگرچه ایمن دارای محیط کاربری نازیبا با امکانات محدود و خیلی کمتر از حد آنتی ویروس های شناخته شده ی جهان بود و همچنین فاصله ی زمانی زیادی در بروزرسانی بانک خود داشت، اما هرچه بود تنها آنتی ویروس ایرانی با قدمت چندین ساله بود.
بسیاری از آنتی ویروس های خارجی که هم دوره و گاهی قدمتشان کمتر از ایمن بوده، خیلی سریع در بازار جهانی و حتی ایران مطرح شدند. وجود تحریم ها از مطرح شدن ایمن در بازار جهانی جلوگیری می کرد اما این آنتی ویروس حتی نتوانست درصد قابل توجهی از بازار ایران را به خود اختصاص دهد.
عدم وجود قانون جامع و صحیحی در زمینه کپی رایت و همینطور عدم وجود گروهی از متخصصین که البته در این چند ماهه با وجود گروه «ماهر» و ارسال نرم افزارهای مخرب به آزمایشگاه ایمن در حال بهبود بود، دو عامل بسیار مهم برای عدم رشد این آنتی ویروس به حساب می آید که هر دو از ضعف برنامه ریزی و نبود قوانین لازم در دستگاه های دولتی و عدم پشتیبانی آنها نشات می گیرد.
این مطلب که ایمن فقط در دولت دهم مورد بی مهری قرار نگرفت و در دولت های قبلی نیز به همین منوال به زندگی ادامه می داده است صحیح است. اما هرچه باشد زمان تعطیلی رسمی آن در سال جهاد اقتصادی و پس از توصیه های اکید رهبری معظم و در زمانی که شعارهای تبلیغاتی زیادی در جهت ارتقای سطح فناوری اطلاعات در کشور داده شده است شکل گرفت.
هدف از نگارش این مطلب، سیاه نمایی و بدجلوه دادن وضعیت موجود نیست بلکه انتقادی با هدف سازنده بودن از سوی این حقیر نسبت به دستگاههای مسئول در حوزه ی رایانه، امنیت داده و فناوری اطلاعات است.
به مورد خوبی اشاره کردید. اما اینکه در آخر صحبت از بی مهری دولتها کردید به نظرم اشتباه است. یک شرکت خصوصی باید بتواند با مدیریت درست منابع ملی و انسانی در بازار موفقیت کسب کند. کمک دولت تنها به افزایش بند بازی و رانت می انجامد.
مشکل شرکتهای ایرانی خود بزرگ بینی و فرد محوری و خود بینی مهندسین و مدیران آنهاست.