تریبون مستضعفین- امیر استکی
دانشجویان به عنوان یکی از اقشار مهم اجتماعی همواره در کانون توجه گروههای راهبر اجتماعی قرار دارند و با توجه به بعضی ویژگیهای دوران دانشجویی و همچنین دوران جوانی اهمیت مسایل مربوط به آنها بیشتر از سایر اقشار می شود. ارتباط دانشجویان با رسانه- اعم از دیداری ،شنیداری و نوشتاری- به علت بستر بودن رسانه برای انتقال مفاهیم بسیار مهم است و این متن کوتاه در صدد است تا اندکی به زوایای این قضیه پرداخته و در اصل طرح موضوع کند چرا که بررسی دقیق و همه جانبه این مسئله نیاز به یک تحقیق میدانی و گسترده علمی دارد.
اما چرا این مسئله مهم است؟
در پاسخ به این سوال همانطور که در ابتدا اشاره شد ویژگیهای خاص دانشجویان از جمله جوانی و احساسات حق طلبانه همراه آن، همچنین حضور در فضای نخبگانی، باعث میشود که ارتباط بین رسانه ها و دانشجویان ارتباط مهمی باشد و در اصل جامعه دانشجویی جامعه مهم و برجسته ای از نظر رسانه ای برای اصحاب رسانه است. اگر شرایطی پیش بیاید که دانشجو به رسانه های موجود بی اعتماد شده و دچار بی تفاوتی به مسائل جامعه شود ، آنگاه دو مشکل به وجود خواهد آمد، یا اینکه دانشجو برای تامین اخبار و اطلاعات خود به رسانه های معاند با نظام روی خواهد آورد و طبیعتا مشی و القائات آن رسانه ها در چگونگی تحلیل مسائل توسط دانشجو دخیل خواهد شد و یا اینکه دانشجو بی تفاوت به مسائل روز و حیاتی کشور شده تمام هم و غم خود را معطوف به مسائل و علائق انفرادی و شخصی خود میکند و این بی تفاوتی در طولانی مدت روحیه عدم تعلق و علاقه به کشور را در دانشجویانی از این دست تشدید میکند و بسیاری مسائل و معضلات را به دنبال خود خواهد آورد.
انسانها در پی دغدغه های خود هستند و به آنچه به این دغدغه ها مربوط شود واکنش نشان داده و آنها را مهم میدانند. اگر به این پیش فرض توجه کنیم در بررسی چیستی و چگونگی ارتباط رسانه با دانشجو و بایدها و نبایدهای آن ، الزاما باید یک بررسی همه جانبه از دغدغه های جماعت دانشجو داشت و بدون شناختن این مسائل ارتباط رسانه با دانشجو یک ارتباط یکسویه و غیر قابل فهم برای دانشجو می شود.
بی توجهی رسانه ها به دغدغه های دانشجویان
مشکل اساسی بسیاری از رسانه های موجود این است که این دغدغه ها را نمیشناسند یا به آنها بی توجه هستند.بسیاری از رسانه های فعال در فضای رسمی و قانونی بیش از حد سیاست زده شده اند و نهایت تلاش آنها برای اقناع مخاطب و اثرگذاری لحظه ای و نه برای همراه کردن مخاطب به طور اساسی و با مطرح کردن صریح پیش فرضهای خود است. شاید بهتر باشد بگوئیم این رسانه ها فضای عادی کشور را با فضای ملتهب انتخاباتی اشتباه گرفته اند.
رسانه تخصصی و برجسته به خصوصی که دانشجوها و دغدغه های آنها را پوشش دهد وجود ندارد. البته بعضی از رسانه ها و خبرگزاریهای ما عنوان دانشجوییی دارند ولی دانشجو و دانشگاه به جز در یک صفحه دست چندم فرعی جایی برای حضور ندارد. نبود چنین رسانه هایی فضا را برای رسانه های حرفه ای تر معارض با انقلاب آماده میکند تا به سادگی و با کار بر روی این دغدغه ها، مفروضات خود در تحلیل و نگاه به مسائل را به مخاطب القاء کنند.این مشکلی است که وجود دارد و همانطور که در بالا هم اشاره شد بررسی حد وحدود آن و همچنین چیستی دغدغه های قشر دانشجو و همچنین فرضهای جهان شناسانه آنها نیاز به یک تحقیق علمی و میدانی دارد.
رسانه ها و نحوه تاثیر گذاری بر مخاطب
گسترش ارتباطات و فناوریهای مربوط به آن امکان دسترسی آزاد به اطلاعات را فراهم کرده است ، در این میان اقشاری از جامعه که در استفاده از این فناوریها مانند اینترنت و ماهواره و … پیشتاز هستند بیشتر در معرض تحلیلهای مختلف از یک موضوع قرار میگیرند و در این بین تحلیل ، بررسی و خبری در همراه کردن مخاطب با خود موفق تر است که بیشتر او را با مفروضات خود همراه سازد. دانشجو در میان این اقشار از جایگاه مهمی برخوردار است و همانگونه که گفته شد ارتباط وسیع با دنیای مجازی و استفاده بیشتر از فناوریهای نوی اطلاعاتی ، تاثیر گذاری بر این قشر را پیچیده تر و ظریفتر میکند ، ظرافت و پیچیدگی که در کار بسیاری از رسانه های داخلی به و به خصوص صدا وسیما به چشم نمیخورد. برنامه های اصلی صدا و سیما در نگاه دانشجو در فرآیند مذکور ، سطحی و با رویکردی تحمیلی و ساده انگارانه تصور می شوند.صدا و سیما هنوز به رقابت واقعی با رسانه های رقیب خود وارد نشده و در یک گام عقبتر به تقلید فرم و قالب رسانه های مذکور میپردازد.صدا و سیما تا به امروز از رانت انحصار برخوردار بوده است ولی گسترش ماهواره و اینترنت خواه ناخواه این رانت را محدود به جاهایی کرده است که دسترسی به این وسائل همه گیر نشده است ولی اما فضای دانشجویی به طور بسیار گسترده خارج از این فضای انحصاری است و به عنوان نتیجه بدیهی بحث ، خارج از حیطه اثر صدا و سیما.
حاشیه نشینی رسانه های نوشتاری
رسانه های مکتوب نوشتاری هم مدتهاست که به علت عدم انعطاف قالب به حاشیه رفته اند و حداقل اینکه در بین دانشجویان هم به این دلیل و هم به دلیل سابق الذکر پوشش ندادن دغدغه ها و مشکلات دانشجویان، نفوذ چندانی ندارند البته این در مورد هفته نامه ها ، ماهنامه ها و نشریات دانشجویی کمتر از روزنامه ها صدق میکند زیرا امکان این که هر هفته یا ماه یک نشریه را تهیه کرد عملی تر از هر روز است (البته از منظر زندگی دانشجویی) و نشریات دانشجویی هم چون راحت به دست مخاطب میرسند شانس بیشتری برای خوانده شدن دارند البته این خارج از بحث اثر گذاری است که پیشتر به آن پرداختیم.
رسانه های مجازی فعال ترین رسانه در میان دانشجویان
رسانه های تحت وب اما رابطه نزدیکتری با دانشجویان دارند و گاها بازدید روزانه بعضی از آنها دهها برابر تیراژ پرفروشترین روزنامه هاست و سهولت دسترسی برای دانشجویان به اینترنت فرصت خوبی برای این رسانه هاست تا با رعایت آنچه درباره محتوی و همچنین دغدغه ها و نیاز های دانشجویان گفتیم، ارتیاط بیشتری با دانشجویان برقرار کنند.
البته ذکر یک نکته الزامی به نظر میرسد و آن این است که، در یک نگاه کلی دغدغه های اصلی بسیاری از مردم هر روز بیشتر از گذشته در نسبت با خود(خویشتن) و در افق دنیای مادی تعریف میشود و این یعنی نامفهوم بودن بسیاری از مسائل، حرفها و ایده هایی که به طور مشخص منافع این جهانی را هدف نگرفته اند. در اینجا همراه شدن با خواست مخاطب برای رسانه انقلابی عقبگرد است بلکه باید به روشی غیر تحمیلگرانه ، غیر کلیشه ای و غیر تهاجمی سعی در تغییر مفروضات جهان شناسانه آنها با آموزه های ناب اسلامی کنند.
به صورت ساده تر وقتی تلقی مخاطب از سیاه و سفید با تلقی رسانه متفاوت باشد هیچگاه ارتباطی جز سوء تفاهم بین آنها شکل نخواهد گرفت و راه حل این مشکل همانطور که گفته شد ارتباط ارشادی و با سبکی پیامبرگونه همراه با صبر و پرهیز از شتاب زدگی است.
Sorry. No data so far.