تریبون مستضعفین- محمد تفرشی
«ضد گلوله» روایت مردی است به نام سلیم است، یک تکثیر کننده نوار های غیر مجاز که متوجه می شود بیش از دوماه زنده نخواهد ماند، به همین دلیل راهی جبهه می شود تا با مرگش مایه افتخار خانواده اش شود…
«ضد گلوله» همانند آثار طنز دفاع مقدس سال‌های قبل نظیر «لیلی با من است» و «اخراجی ها» از تضاد موقعیت و قرار دادن شخصیتی با ارزش های متفاوت در فضای جبهه و جنگ، در جهت خلق لحظات مفرح بهره می گیرد. اما با این وجود ضدگلوله به لحاظ محتوایی شباهتی با این دست آثار ندارد. حضور قهرمان فیلم در فضای معنوی جبهه تحولی را برای وی در پی ندارد و سلیم ِ پس از جنگ ، با سلیم ِ قبل از جنگ تفاوت چندانی ندارد.
فیلم ساختار و فیلنامه خوبی دارد و مخاطب را به خوبی درگیر می‌سازد. بازی مهدی هاشمی در نقش سلیم و ژاله صامتی در نقش همسر او قوی و تأثیرگذاراست. موسیقی فیلم که در برخی لحظات از سرودهای نوستالژیک جنگ نیز الهام می گیرد با موقعیت های مختلف فیلم همگام می شود.
سراسر ضد گلوله به استثنای سکانس‌های شهادت همسنگران سلیم، از بیانی طنزآلود برخوردار است و در جهت خلق موقعیت‌های کمیک، تنها به شوخی‌های کلامی اکتفا نشده و موازی با آن از بیان تصویری طنزآلود نیز به خوبی بهره گرفته شده است. شهادت همسنگران سلیم ، به ویژه رزمنده لال و عاشق و نیز جان دادن پرویز در آغوش نایب از صحنه‌های اثر گذار فیلم به شمار می‌آیند.
نقطه قوت دیگر ضد گلوله در خلق فضای جنگی واقع گرایانه و نمایش موفق خشونت جنگ است و در این راستا ، به خوبی از جلوه های ویژه استفاده شده است.
«ضد گلوله» با وجود برخورداری از نقاط قوت مذکور، در به تصویر کشیدن طبقه مذهبی جامعه عملکرد قابل قبولی ندارد. شاید بزرگترین ضعف محتوایی فیلم را بتوان تصویری دانست که از طبقه مذهبی به عنوان افرادی سطحی نگر به نمایش می گذارد. فرهاد، بسیجی عازم جبهه، با بیان جمله «شهادت فیض پر برکت است» این تصوّر را ایجاد می کند که تحت تأثیر تبلیغات تریبون‌های رسمی قرار گرفته است.تصور مذکور زمانی که سلیم نظر همسرش را درباره شهادت اش جویا می شود تقویت می گردد. همسر سلیم با اشاره به اینکه «در این جور مواقع به خانواده شهدا همزمان تبریک و تسلیت می گویند» احساس خود را غم و شادی ِ توأمان عنوان می کند ، گویی رسانه است که به احساس خانواده شهید جهت می دهد. وی در ادامه شهادت سلیم را مایه فخر‌فروشی در میان زنان محله می داند و ظاهراً بزرگترین ثمره شهادت همسرش را تغییر نام کوچه می داند! سایر شخصیت‌های مذهبی فیلم نیز تصویر بهتری ندارند. تغییر برخورد و لحن فرهاد زمانی که سلیم به جای استقبال از جبهه رفتنش اجاره خانه را از وی طلب می کند، تنذ مزاجی نایب، فرمانده سلیم ، همچنین قامت بستن او برای نماز و بی توجهی اش به سلیم در حالی که حرف‌های او هنوزتمام نشده و نیز شرمندگی وی از رفتاربرادر موجی اش (پرویز) و پنهان داشتن رابطه برادری با وی، رفتار همسر سلیم و زنان حاضر در مراسم ختم انعام با مأمورانی که برای بازداشت سلیم آمده اند ، کم طاقتی همسنگر مجروح سلیم و رفتار مضحکش و نیز نقش خنثی و منفعلانه شخصیت روحانی ، نکاتی منفی در شخصیت‌پردازی کاراکترهای مذهبی فیلم هستند.
البته انفعال تنها به شخصیت روحانی اختصاص ندارد و هیچ یک از کاراکترهای فیلم سبب تحول سلیم نمی‌شوند. تغییر نیت سلیم از حضور در دفاع مقدس نیز ناشی از شهادت همسنگران در مقابل دیدگانش و متأثر شدن احساسات انسانی او است و آنچنانکه خود می گوید همانند پرویز که خانواده خود را از دست داده،
«قصدش انتقام خون رفقایش است» و در این میان انگیزه‌های مقدس جهاد در راه خدا جایی ندارند.
در بخش دیگری از فیلم، خوابی که سلیم می بیند و در آن پیرمرد سپیدپوش خبر از شهادت وی می دهد در کنار عدم تحقق آن؛ تصویری تمسخرآمیز از چنین خواب‌هایی را در برابر مخاطب قرار می دهد.
ضد گلوله گرچه از نقاط قوت زیادی برخوردار است اما تصویری منفی از طبقه مذهبی جامعه ارائه می دهد که در آن شخصیت مؤمن ، مؤثر و تحول برانگیز جایی ندارد و فقدان این کاراکتر ، بیانی یک سویه به فیلم می بخشد.
Sorry. No data so far.