سه‌شنبه 07 فوریه 12 | 14:52
کوتاه از چند فیلم جشنواره فیلم فجر

از «زندگی خصوصی» تا «خرس»

حمید مهاجرانی

نقدی کوتاه بر فیلم های «زندگی خصوصی»، «پنجشنبه آخر ماه»، «میگرن»، «مادر پاییزی» و «خرس» که در سی امین جشنواره فیلم فجر به نمایش در آمده‌اند.


تریبون مستضعفین- حمید مهاجرانی

«زندگی خصوصی» تلاشی ناکام در سینمای سیاسی/ محمد حسین فرح بخش

چند وقتی است که موضوعات سیاسی روز کشور مورد توجه سینمای ایران قرار گرفته است. هرچند که تا کنون هیچ یک از کارهای انجام شده، نتوانسته برخورد مناسبی با این موضوع داشته باشد. دو فیلم پایان نامه و خیابانهای آرام قصد ورود به این حوزه را داشتند که اولی با کم لطفی مخاطبان سینما و دومی با کم لطفی در اکران مورد بی‌توجهی قرار گرفتند. امسال منتظر فیلم جدید ابوالقاسم طالبی هستیم تا به عنوان یک کار سیاسی قوی جایگاه خود را در سینما محکم کند و دیدن فیلم دلسرد کننده زندگی خصوصی ما را بر این اشتیاق مصمم‌تر کرد.

زندگی خصوصی داستانی از سری داستان‌های عشق‌های مثلثی و دوگانه است که در قالب مردی که در کشور کار سیاسی می‌کند گنجانده شده است. آشنایی و ارتباط این مرد با یک خانم، بستری را بر‌ای نشان دادن انحراف این مرد از ابتدای انقلاب تا زمان حال گه در روزنامه کار می‌کند فراهم می‌کند. بخش زیادی از فیلم روی دیالوگ استوار شده بود که گا‌ها جنبه انشا و نصیحت به خود می‌گرفت و بیننده را آزار می‌داد. شخصیت این مرد نیز اصلا باورپذیر نبود.

شاید بتوان کل فیلم را در این جمله خلاصه کرد: مردی که از قبل انحراف داشته و گذشت زمان نه تنها نتوانسته جلوی این انحراف را بگیرد بلکه آن را در قالب متضاد با آن انحراف، تغییر می‌دهند ودر ‌‌نهایت او را در بن‌بست قرار می‌دهند.

«پنج‌شنبه آخر ماه» تقلایی در سینمای مذهبی/ ماشاءالله شاهمرادی

بعد از فاصله گرفتن سینما از سینمای مذهبی، سینمایی که خدا را می‌توان در آن دید، در دوران اصلاحات خیلی‌ها از سینما ناامید شده بودند تا اینکه در این چند سال دوباره می‌توان رد و اثر سینمای مذهبی را دید. اگرچه تعریف درستی از دین و هنر در خیلی از فیلمسازان وجود ندارد و بعضا آثاری که در این دوره دیده می‌شود ضعیف است؛ اما بازگشت به این سینما، هرچند خیلی ضعیف، می‌تواند امیدبخش باشد خاصه آنکه آثار قوی این حوزه خیلی‌ها را دگرگون می‌سازد. به نظر می‌رسد باید تعریف درستی از سینمای مذهبی در دست داشت، البته نه محدود کننده، تا دوباره این نوع از فیلم سازی به فراموشی سپرده نشود. پنجشنبه شنبه آ «خر ماه در صدد روایتی از یک گروه دانشجویی است که انحرافاتی در آن‌ها وجود دارد و در ‌‌نهایت حضور یک روحانی آن‌ها را منقلب می‌کند. هرچند این انقلاب تمام نشده باقی می‌ماند و معلوم نمی‌شود که این یک حس لحظه‌ای بوده یا شروع یک تغییر اساسی است.

بازی‌ها یضعیف بازیگران، دیالوگ‌های خسته کننده و طولانی و شوخی‌های سرد به سختی می‌توانست مخاطب را روی صندلی نگه دارد.

در انت‌ها باید گفت که هرچند ورود افراد مذهبی به عرصهٔ سینما کمک بزرگی به این حوزه می‌کند اما باید بدانیم که این حضور زمانی جای خود را میان مخاطبان باز می‌کند که این حضور موثر باشد و آثار قوی ارائه دهد.

« میگرن» خانواده ایرانی و بن‌بست زندگی غربی/ مانلی شجاعی فرد

زمان زیادی از تماشای فیلم‌های«به همین سادگی» و «یه حبه قند» نمی‌گذرد فیلمی که سرشار از امید و زندگی بود و از رضا میر کریمی چیزی جز این انتظار نمی‌رود. به راستی چه عاملی می‌رکریمی را به این روایتگری تبدیل کرده است که در فیلم‌هایش چیزی جز زندگی نمی‌بینی، با همهٔ زیبایی و زشتی‌هایش.

اولین چیزی که راجع به می‌گرن به نظرم رسید و با پرس و جو از دیگران متوجه شدم که آن‌ها هم همین نظر را دارند؛ این بود که این فیلم می‌خواهد به همین سادگی را تکرار کند اما به سبک و سیاقی دیگر. روایت سه خانواده که در زندگی به بن بست رسیده‌اند و لا جرم به زندگی یکنواخت خود ادامه می‌دهند، بدون تغییر، بدون پیشرفت. البته در پایان فیلم، به طور ناگهانی و غیر عادی همه چیز درست می‌شود و پنجره‌ای به روی هر سه خانواده باز می‌شود.

این فیلم آیندهٔ ناخوشایندی را نشان می‌دهد که خانواده‌های ایرانی با الگوگیری از سبک زندگی غرب به سمت آن پیش می‌روند. فیلم به همین نشان دادن کفایت می‌کند و به جای ارائه دادن راهکار این حس را به بیننده القا می‌کند که باید با این نوع زندگی کنار بیاید.

این فیلم سرشار از نماد‌های مختلف است. نمادهایی که گا‌ها برای مخاطبان نامانوس است و احتمالا گروه کمی از مردم متوجه آن‌ها می‌شود، هرچند که این نمادهای در ساختار فیلم مفهوم خود را به بیننده می‌خوراند.

در طول این کار نقد‌های تند و بعضا درستی به مسائل مختلف جامعه می‌شود: مسئلهٔ آموزش در قالب بلوغ دختران و نحوهٔ تعامل با این موضوع در مدرسه و جامعه، مسئلهٔ کار کردن زن در جامعه و مشکلات آن، مسئلهٔ ازدواج جوانان و روابط و رفتار متاقابل زن و شوهر.

کوتاه از«مادر پاییزی»/ سیروس رنجبر

همهٔ ما از سینما، از رسانه‌ای که بیشتر هزینه آن از بخش دولتی تامین می‌شود توقعاتی داریم. پرداختن به قشرهای مختلف و نشان دادن مشکلات مردم (در اینجا منظور از مشکلات نشان دادن ضعف‌های انسانی نیست) نه تنها خواسته مردم است بلکه احساس تکلیفی در فیلمسازان بوجود می‌اورد تا در صدد حل آن برآیند. یکی از این مشکلات، پرداختن به بیماری‌های مختلف رایج در انسان هاست که به دلیل ضعیف عمل کردن رسانه‌ها باعث بوجود امدن ناهنجاریهایی در جامعه می‌شود. دو فیلم» اتشکار «و» آینه‌های روبرو «که در سال گذشته در جشنواره اکران شدند به این موضوع اختصاص داشته و موفقیت نسبی در میان مخاطبان داشتند.

نکته مهمی که باید در این ژانر در نظر گرفته شود گنجاندن مفاهیم مقصود در قالب داستان است که البته در دو فیلم مذکور مورد توجه قرار نگرفته بود. اما فیلم» مادر پاییزی «توانسته بود با در نظر گرفتن این نکته پیشرفت رو به جلویی هم از لحاظ تکنیکی و هم محتوایی داشته باشد. اگرچه شاید چنین ژانری در سینما طرفدار نداشته باشد، اما به یقین در رسانه‌های تصویری خانگی نظیر تلویزیون و… مخاطبان خود را می‌یابد.

این فیلم به پسری می‌پردازد که دچار بیماری» اوتیزم «است و حرکت‌های رفتاری وی منجر به بوجود آمدن قصه و کشمکش می‌شود. در طول فیلم با اشخاصی روبرو هستیم که پس از ناموفق بودن ازدواج اول خود در دومین ازدواج موفق بوده ان و این حس را به بیننده القا می‌کنند که برای تشکیل زندگی مناسب، نه تنها کسب تجربه‌های جدید مضر نیست بلکه منجر به موفقیت نیز می‌شود. حتی دختری که در آستانه ازدواج قرار دارد از ناموفق بودن ازدواجش مطمئن است.

«خرس» داستان تازه از ایثار/ خسرو معصومی

برگشتن افراد از جبهه و عکس‌العمل‌های متفاوت به وضع موجود در خیلی از موارد دستاویز فیلمسازان در پیدا کردن موضوع‏ خط سیر کلی برای فیلمشان می‌شود. از جمله معروف‌ترین این دست فیلم‌ها می‌توان به آژانس شیشه‌ای حاتمی‌کیا اشاره کرد.

فیلم خرس به طور ماهرانه‌ای به این مقوله می‌پردازد. نورالدین که هه فکر می‌کنند شهید شده است بعد از جنگ به شهرشان بازمی‌گردد و با همسرش روبرو می‌-شود‏ که تشکیل مجدد زندگی داده است. عشق وعلاقه زن نسبت به همسر اولش و اخلاق به شوهرش و پایبندی و دلسوزی وی به دو فرزندش او را در موقعیت‌های مختلف تصمیم‌گیری قرار می‌دهد.

این فیلم برخلاف سایر فیلم‌های از این دست سعی ندارد تا نورالدین را طلبکار معرفی کند بلکه به بیان کمترین حق او یعنی زندگی با همسر سابقش می‌پردازد و در ‌‌نهایت با گذشت وی از این خواسته اسطوره‌ای می‌سازد که بسیار شیرین و منقلب کننده است.

اگر چه به گفتهٔ منتقدان این فیلم از نظر پرداختن به جزییات عملکرد خوبی نداشته و احتمالا با مشکلات حقوقی در فیلم مواجهیم اما داستان به حدی خوب است که این مشکلات به ذهن مخاطبان عادی خطور نمی‌کند.

ثبت نظر

نام:
رایانامه: (اختیاری)

متن:

پربازدیدترین

Sorry. No data so far.

پربحث‌ترین

Sorry. No data so far.