تریبون مستضعفین- علیرضا مهری*
بازخوانی عملکرد مجلس شورای اسلامی- قسمت دوم:
نماینده مجلس دلال طرح‌های عمرانی حوزه انتخابیه‌اش نیست
مجلس ششم با اکثریت همفکر دولتی به روی کار آمد که شعارهایش باعث برانگیخته شدن حس کنجکاوی دشمنان نظام شده بود ولی این حس کنجکاوی با جواب قاطع رئیس جمهور در ابتدای را ه کم رنگ شده بود.
اولویت بندی مسائل کلان کشور و مشکلات مردم با خواسته های واقعی مردم تفاوت بسیار داشت و برخواسته از نیازهای کاذب اجتماع و همچنین خواسته های حزبی و جناحی اصلاح طلبان بود.
اواخر عمر این مجلس شاهد نوعی اصلاح طلبی ساختارشکنانه از درون یکی از مهم ترین ساختارهای کشور بودیم. مجلسیان با مختصات فکری خاص خود بارها چالش های جدی در فضای عمومی ایجاد کرده بودند و آرامش سیاسی کشور را مورد هجمه قرار داده بودند. با اعلام رد صلاحیت تعداد زیادی از نمایندگان ششمین دوره ی مجلس برای انتخابات مجلس هفتم حرکت اعتراضی در مجلس کلید خورد که به نوعی بوی سهم خواهی از حکومت و زورآزمایی برای به کرسی نشاندن خواسته هایشان از آن به مشام می‌رسید. استعفای دسته‌جمعی تعدادی از نمایندگان در زمانی صورت گرفت که برنامه ی چهارم توسعه برای بررسی به مجلس آمده بود. تصویب برنامه چهارم، به انگیزه‌ی برنامه ریزی برای آینده با توجه به مصلحت مردم در دستور کار قرار نگرفت بلکه به ابزاری در دست معترضان برای تظاهر به فعال بودن و نادیده نگرفتن حقی که مردم برگردن نمایندگان داشتند تبدیل شد.
نقدی که از درون مجلس ششم شنیده می‌شد نقد درون گفتمانی نبود بنابراین معطوف به نیازهای واقعی مردم هم نبود. جامعه تا حدود زیادی از هیجانات غیرواقعی سیاسی و همچنین عدم توجه نمایندگان به نیازهای واقعی مردم همچون اشتغال و تامین امنیت و گرانی و… خسته شده بود.
به موقع برگزار شدن انتخابات مجلس هفتم و خنثی شدن توطئه ی پیچیده تاخیر در تشکیل مجلس هفتم خط پایان چهار سال فعالیت پر چالش مجلس ششم بود.
مجلسی که بعد از مجلس خاص ششم به روی کار آمد دارای خصوصیات روشنی بود. خصوصیاتی که درشعارهای اصلی نمایندگان منتخب مردم دیده می شد. تاکید بر ساده زیستی مسئولین با نقد برخی از مزایا و استفاده‌ی نمایندگان مجلس ششم ازبیت المال، تاکید برنیازهای اساسی مردم و نقد فساد اقتصادی موجود در ساختارها و شعار مبارزه با مفاسد اقتصادی. درابتدای راه مجلس، تغییرات اساسی در روند مجلس نسبت به گذشته بوجود آمد. رویکرد شجاعانه و ارزشی و پایداری بر سوگندی که در ابتدای مجلس خورده شده بود باعث فروکش کردن التهاب‌های کاذب از فضای جامعه شد و این آرامش سیاسی جلوی فرسایش نظام را گرفت. فرسایشی که ریشه در اختلافات و چالش های حزبی و جناحی داشت.
اما با گذشت زمان ترجیح مطالبات عمومی و اساسی مردم بر انگیزه‌ها و گرایش‌های گروهی و فردی که در ابتدای راه دیده می‌شد کم‌رنگ شد و به تدریج تلاش‌های نمایندگان سمت و سوی دیگری گرفت. نگاه کمی به مصوبات باعث تحت الشعاع قرار گرفتن نگاه اصلاحی ساختارهای کلان شد. برخلاف گذشته در مسائل اقتصادی و فرهنگی علاجی برای مسائل کلان دیده نشد، فقط در عرصه بین المللی بود که به حمایت از سازوکارهای انرژی هسته ای و حمایت قاطع از دولت در این مسئله، حرکت قابل توجهی صورت گرفت.
مجلسی که با هدف نگاه به دغدغه های واقعی مردم شروع به کار کرد به خاطر دلایل بسیاری همچون عدم تلقی روشن نمایندگان از اقتصاد و مسائل کلان .. که نشان از جهل اطلاعاتی بود رو به افول گذاشت و کار خود را پایان رساند.
تفاوت گفتمان دولت نهم و استفاده از فضای گفتمانی نزدیک به رهبری و بدنه ی مردم فضای سیاسی کشور را تغییر داد. نوع خاص تبلیغات رئیس جمهور و تاکید بر مبارزه با فقر و فساد و برقراری عدالت اجتماعی امیدواری درجامعه ایجاد کرد .پیروزی اصولگرایان در انتخابات مجلس هشتم متاثر از همین فضا بود.
مجلس سیاسی هشتم با انتخاب علی لاریجانی به عنوان رئیس فعالیت خود را آغاز کرد.عدم برنامه ریزی دقیق و سرعت عمل برای مقابله با فتنه ی ۸۸ در اوایل راه مجلس با کنارکشیدن دولت از مدیریت فضای عمومی جامعه بعد از انتخابات همراه شد. نمایندگان مردم درخانه ملت می توانستند نقش اساسی را در خارج کردن جامعه از فضای التهاب و بحران بازی کنند اما اینگونه نشد.
برنامه های گسترده و مهم دولت برای تغییر ساختار اقتصادی کشور نیاز به بررسی دقیق در فضایی نخبگانی داشت. بحث ها و نظرات مختلفی که باید برای پخته شدن برنامه ی اقتصادی داده می شد با تاکید دولت برای سرعت بخشیدن به اجرای این عمل جراحی صورت نگرفت. تنها مکان برای بررسی و تکمیل این طرح ها مجلس بود. با در دستور کار قرار گرفتن برنامه ی پنجم توسعه به عنوان الگوی میان مدت اداره ی کشور و روند بررسی این طرح های کلان در مجلس نیاز یک مجلس متخصص و کارآمد احساس شد.
نگاه سیاست زده گروهی از نمایندگان که ناشی از ادبیات نوظهور بعد از انتخابات ۸۸ بود قابل چشم پوشی نیست. در شرایطی که باید از جامعه نخبگان و بخصوص دانشجویان به عنوان یک جریان اجتماعی در تصمیم‌گیری‌های کلان استفاده می شد، دعواهای سیاسی و کم اولویت مجلس در فضای رسانه های عمومی مطرح شد. یکی از دلایل اساسی کم رنگ بودن بحث بر سر برنامه پنجم همین فضای رسانه ای بود. اکثریت مجلس ریش و قیچی تصویب برنامه ی پنجم را به دست چند نماینده ی خاص در مجلس سپردند. بی تفاوتی و بی انگیزگی نمایندگان در جلسات تصویب برنامه در صحن علنی با بررسی تعداد غیبت ها و تعداد افراد صاحب نظر و فعال در روند تصویب در صحن مشخص است.
اعتماد بیش از حد قشری از نمایندگان به دولت و بی منطق شدن فضای مجلس در مواجه با دولت در این برمه آزار دهنده بود.افراط سکوت در برابر قانون شکنی ها گه گاه با تفریط در به بازی گرفتن دولت جواب داده می شد. البته نباید فراموش کرد نمودار سطح تعامل و نگاه مجلس به دولت دارای نقطه ی عطف غیبت چند روزه ی رئیس جمهور است.
وجود هیئت رئیسه تاثیرگذار و چند نماینده ی خاص که جریان عمومی مجلس را در دست داشتند فضای مجلس را در شرایط حساس به سمت مصلحت سنجی‌های کاذب و گاه غرض‌ورزانه‌ای سوق می داد که به رفتارهای متناقض می انجامید. این رفتارهای متناقض، فضای ناامیدی و یاس را در جامعه تزریق می کرد و به اعتماد مردم نسبت به مجلس ضربه های سنگینی وارد کرد.
اواخر راه پر فراز و نشیب این مجلس با بیداری اسلامی مردم منطقه همراه بود. بدعتی که رئیس مجلس در این دوره قرار داده بود و در مورد مسائل مختلف در ابتدای جلسه نطق می کرد به فضای مجلس کمک کرد. بیانیه و حتی راه پیمایی‌هایی هم در مجلس صورت گرفت اما ای کاش جدیت مجلس در این نوع رفتارهای شعاری در عملکرد هم دیده می شد.
شاید بتوان نگاه تیره‌ی برخی از نیروهای ارزشی به این مجلس را ناشی از حجم بالای اتفاقات و مسائل پیش روی این مجلس دانست. بدون شک برای پاسخگویی به حجم بالای وظایف محول شده به مجلس نیاز به به کار گیری ابعاد و ظرفیت‌های پنهانی از این نهاد قانون‌گزاری بود که تا امروز دیده نمی شود.
البته این‌ها را نباید به سیاه‌نمایی تفسیر کرد. پایین بودن سطح آب را در کم شدن مقدار آب نبینید. مشکل از بزرگ شدن ظرف آب است.
* عضو شورای مرکزی جنبش عدالت‌خواه دانشجویی
Sorry. No data so far.