در بین تمامی مباحثی که در خصوص احتمال اقدام نظامی علیه ایران و جنگ در منطقه خلیج فارس مطرح است، یک فاکتور در کانون توجهها قرار نگرفته و آن زیر دریاییهای ایرانی است. در سالهای اخیر هر از چندی اخباری در خصوص ساخت زیردریاییهای جدید در ایران منتشر شده و این در حالی است که کشورهای دیگر در منطقه به جز پاکستان، زیردریایی در اختیار ندارند. اما در مقابل جمهوری اسلامی بیش از ۲۰ زیردریایی در اختیار دارد
.
باید گفت که این در واقع آینده ایران است که در اعماق آبها نهفته شده است. البته دستیابی به اطلاعات در مورد برنامههای تولید زیردریایی در ایران دشوار است و معمولا از سوی مقامات منسوب به دولتی منتشر میشود.
در سالهای ۱۹۹۰ و مدت کوتاهی پس از آن ایرانیان چند زیردریایی از روسیه خریداری کردند. این زیردریایی مشهور به کلاس ۳ کیلو، این ویژگی را دارند که در سکوت حرکت میکنند. البته در سالهای بعد زیردریاییهای بومی ساختند و زیردریاییهای کوچکی هم از کره شمالی وارد کردند که شاید دیگر فعال نباشند. این در حالی است که همه این زیردریاییها از قابلیت حمل موشک، مین گذاری و انتقال کماندوها برخوردارند.
اما اخیرا ایران تلاش کرده است تا فاصله بین زیردریاییهای کوچک و بزرگ را با زیردریاییهای شبه سنگین مانند قائم و فاتح پر کند. به این ترتیب میتوان گفت که جمهوری اسلامی با در اختیار داشتن ناوگان زیردریایی قابل توجه در صدد توسعه آن است.
این در حالی است که دلیل تمایل جمهوری اسلامی برای توسعه ناوگان زیردریاییهای خود بسیار مشابه برنامههای موشکی ایران است به این معنی که کاستیها در نیروی هوایی را پوشش داده و یک نیروی بازدارنده در مقابل حمله نیز به شمار میرود. خلیج فارس در بسیار از بخشها کم عمق است و مملو از کشتیهای غرق شده که در بستر آن قرار دارند. در چنین فضایی، جنگ آورهای ضد زیردریایی دچار پیچیدگی در فعالیت خود میشود و مزیت با زیردریاییهای کوچکتر خواهد بود. از سوی دیگر نیروی دریایی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نیز محدود است و در صورتی که با زیردریاییهای ایران تهدید شوند، نمیتوانند از صادرات نفتی شیخ نشینها به طور کامل محافظت کنند. البته عربستان سعودی یکی از بهترین نیروهای دریایی را در مقایسه با دیگر کشورهای عربی دارد اما مشکل پراکندگی جغرافیایی در مورد آن وجود دارد. بخشی از نیروی دریایی عربستان در بندری در دریای سرخ مستقر است و برای انتقال این نیرو به خلیج فارس راهی جز عبور از تنگه هرمز وجود ندارد. باتوجه به وجود مینهای ایرانی، زیردریاییها و موشکهایی که از ساحل شلیک میشوند، عبور از تنگه هرمز برای نیروی دریایی عربستان بسیار آن هم در شرایط جنگ، بسیار خطرناک خواهد بود.
نشریه اوراسیا در تحلیلی در این زمینه مینویسد، در صورت بروز درگیری نیروی هوایی کشورهای عربی در صدد آسیب زدن به پایگاههای دریایی ایران برمی آید اما جمهوری اسلامی برنامههای موشکی را به همین منظور طراحی کرده است تا در صورت مورد تهدید واقع شدن منافع از آن استفاده کند. هرچند که در صورتی درگیری نظامی با آمریکا، شرایط به گونه آی دیگر خواهد بود اما باز هم زیردریاییهای ایرانی میتوانند ناوهای آمریکایی را هدف قرار دهند.
شماری از تحلیلگران بر این باورند که همین استراتژی در پشت پرده شماری از تحرکهای نظامی اخیر ایران قرار دارد و در سراسر جهان نیز متداول است. به همین دلیل تعداد قابل توجهی از مقامات سابق و کنونی آمریکا با اقدام نظامی علیه جمهوری اسلامی مخالف هستند. به بیان بهتر در صورتی که تولید و خریداری زیردریاییها برای جمهوری اسلامی کارآمد نبود، در این راه گام بر نمیداشت.
Sorry. No data so far.